İkinci El Araç Satışında "6 Ay 6 Bin Km" Düzenlemesi Uzatıldı

Teknolojik yenilikler ve ekonomik dalgalanmalarla sürekli değişim içinde olan otomotiv sektörü her geçen daha da dikkat çekici olmaya devam ediyor. Çünkü tüketicilerin talepleri, sıfır araç üretimindeki zorluklar ve piyasa dinamikleri sektörde düzenlemelerin sıkça gündeme gelmesinin arkasında yatan nedenlerden sadece birkaçı. Mesela geçmişte araç vergilerinde yapılan değişiklikler veya emisyon standartlarına yönelik yeni kurallar, piyasayı dengelemek için uygulanan adımlar arasında.

Düzenlemelerin amacı ise hem tüketicileri korumak hem de adil bir rekabet ortamı yaratmak. İşte bu bağlamda, otomotiv sektöründe son yıllarda öne çıkan en önemli adımlardan biri, ikinci el araç ticaretini düzenleyen “6 ay 6 bin km” kuralı. Bu kural, sıfır araçların hızlı bir şekilde yüksek fiyatlarla ikinci el piyasasına sunulmasını engelleyerek fiyat istikrarını sağlamayı amaçlıyor. 

Otomotiv piyasasındaki spekülatif hareketleri dizginlemek için hayata geçirilen düzenleme, bireysel kullanıcılar ile ticari işletmeler için önemli sonuçlar doğuracak gibi görünüyor. Peki, 6 ay 6000 km şartı nedir? Bu kural tam olarak neyi ifade ediyor, nasıl işliyor ve piyasayı nasıl etkiliyor? Gelin, ikinci el piyasasındaki bu yenilikçi düzenlemenin detaylarına göz atın.

"6 Ay 6 Bin Km" Düzenlemesi Nedir?

İkinci el araç piyasasında fiyat balonlarını önlemek ve stokçuluğu engellemek amacıyla Ticaret Bakanlığı tarafından 2022 yılında devreye alınan “6 ay 6 bin km” düzenlemesi, sıfır araçların kısa sürede ikinci el olarak satılmasının önüne geçmeyi hedefleyen bir uygulamadır. Resmi Gazete’de yayımlanan kurala göre ikinci el olarak satılması planlanan  aracın, ilk tescil tarihinden sonra minimum 6 ay süre geçmeli ve araç en az 6 bin kilometre yol yapmalıdır. Söz konusu şartlar, özellikle otomobil ve arazi taşıtları (M1, M1G, M2G, M3G, N1G, N2G, N3G sınıfı araçlar) için geçerli olup kamyon, otobüs veya kamyonet gibi diğer araç türlerini kapsamaz. Sıfır araçları satın alarak yüksek kârla ikinci el piyasasına sunan galeri, yetkili bayi veya bireysel satıcıların bu faaliyetlerini kısıtlayarak tüketicilerin daha uygun fiyatlarla araca erişmesini sağlamayı amaçlar. Galeri, sıfır aracı alıp hemen ikinci el olarak satmaz, böylece hem piyasa dengesini korunur hem de fırsatçıların haksız kazanç elde etmesini zorlaştırır.

Kural, ikinci el araç ticaretinde şeffaflığı artırmak için noterler aracılığıyla sıkı şekilde denetlenir. Türkiye Noterler Birliği ile Ticaret Bakanlığı arasında yapılan protokol sayesinde araç satış işlemleri günlük olarak takip edilir. Eğer bir araç, 6 ay veya 6 bin kilometre sınırını doldurmadan satılmaya çalışılırsa noter sistemi bu işlemi otomatik olarak engeller. Ayrıca internet üzerinden verilen ilanlar da Bakanlık tarafından izlenir ve kurala aykırı ilanlar tespit edildiğinde kaldırılır. Özellikle sıfır araç tedarikinde yaşanan çip krizi gibi küresel sorunların piyasada yarattığı dengesizlikleri gidermeye yardımcı olduğu söylenebilir. Çünkü bu sayede ikinci el araç piyasasında kontrolsüz fiyat artışlarının önüne geçilirken tüketicilerin güvenilir alışveriş deneyimi yaşaması sağlanır.

6 Ay 6 Bin Km Düzenlemesinin Süresinin Uzatılması

Ticaret Bakanlığı, ikinci el araç piyasasında istikrarı sağlamak için 2022’de başlatılan “6 ay 6 bin km” düzenlemesinin süresini birden fazla kez uzatma kararı aldı. Son olarak Resmi Gazete’de yayımlanan kararla uygulamanın geçerlilik süresi 1 Ocak 2026’ya kadar uzatıldı. Kararın arkasında yatan ise oldukça açık, sektördeki gerçek dışı fiyatları ve stok yapmayı engellemek. Çünkü önceki yıllarda kararın uygulanması son derece başarılı oldu. Özellikle 2023 sonbaharından itibaren ikinci el araç fiyatlarında gözlemlenen yavaşlama ve bazı modellerde fiyat düşüşleri, kararın temel dayanakları arasında yer alır. Düzenlemenin kapsamı, noter denetimleri ve çevrimiçi ilan takibi gibi mekanizmalarla desteklenerek hem galeri gibi ticari işletmeler hem de bir takvim yılında üçten fazla araç satan bireysel kullanıcılardır.

Düzenlemenin Süre Uzatma Kararının Alınma Sebepleri

Otomotiv sektörü, son yıllarda küresel tedarik zinciri sorunları ve ekonomik dalgalanmalar nedeniyle ciddi dönüşüm sürecinden geçiyor. Ticaret Bakanlığı da bu kaotik ortamda ikinci el araç piyasasında düzen sağlayarak tüketicileri korumayı ve piyasada adil rekabet ortamı yaratmayı amaçlar. “6 ay 6 bin km” düzenlemesinin süresinin uzatılması da piyasadaki spekülatif hareketleri kontrol altına alma başarısının devam ettirilmesi adına önemli bir adım olarak değerlendirilir.

Sıfır araç üretiminde 2021 ve 2022’deki çip krizi, araç arzını daraltarak fiyatları yükseltir ve ikinci el piyasasında spekülatif balonlar oluşturur. Çünkü galeri veya bireysel satıcılar, sıfır araçları alıp hemen yüksek kârla satarak tüketicilerin uygun fiyatlı araca erişimini zorlaştırır. “6 ay 6 bin km” düzenlemesi, bu tür satışları engelleyerek fiyat istikrarı sağlar. Ticaret Bakanlığı verilerine göre 2023 sonbaharından itibaren bazı modellerde fiyat düşüşleri gözlenir. Bu başarı, düzenlemenin 1 Ocak 2026’ya kadar uzatılmasının temel nedenidir.

Stokçuluğu Önleme Hedefi

Stokçuluk, sıfır araç kıtlığı dönemlerinde piyasada ciddi bir sorun yaratır; galeri ve bayiler, araçları toplayarak yüksek fiyatlarla ikinci el piyasasına sunar. Bu da arz kıtlığına yol açarak ihtiyaç sahiplerinin araçlara ulaşmasını engeller. 6 ay 6 bin km düzenlemesi, stokçuluk kaynaklı satışları azaltır. Ticaret Bakanlığı’nın Ağustos 2022’den itibaren yaptığı denetimler de bu düşüşü doğrular nitelikte. Noter ve çevrimiçi ilan kontrolleriyle desteklenen kural, adil rekabet ortamını güçlendirerek düzenlemenin uzatılmasını haklı kılar.

6 Ay 6 Bin Km Uygulamasının Geleceği

İkinci el araç piyasasında sağladığı faydalarla dikkat çeken 6 ay 6000 km düzenlemesi, otomotiv sektörünün genel dinamiklerine ve ekonomik koşullara bağlı olarak şekillenir. Ticaret Bakanlığı, düzenlemenin süresini 1 Ocak 2026’ya kadar uzatsa da bu tarihten sonrası için piyasadaki arz-talep dengesi ve küresel tedarik sorunlarının seyri belirleyici olacak. Örneğin; çip krizinin etkilerinin azalması ve sıfır araç üretiminin artması durumunda, düzenlemenin gerekliliği yeniden değerlendirilebilir. Ancak Bakanlık’ın açıklamalarına göre şu an için kuralın piyasada istikrar sağladığı, tüketicilere fayda sunduğu açıkça görülüyor. Bu nedenle, düzenlemenin 2026 sonrası dönemde de uzatılma ihtimali yüksek. 

Öte yandan, düzenlemenin geleceği, teknolojik gelişmeler ve tüketici alışkanlıklarının değişimiyle de şekillenebilir. Elektrikli araçların Türkiye pazarındaki payının artması da ikinci el piyasasında yeni dinamikler yaratıyor. Mesela Tesla gibi markaların Türkiye’deki faaliyetlerini genişletmesi, ikinci el araç ticaretinde yeni standartlar oluşturabilir. Bakanlık, bu tür yenilikleri dikkate alarak düzenlemeyi uyarlayabilir veya yeni kurallar getirebilir. Ayrıca, çevrimiçi ilan platformlarının daha sıkı denetlenmesi ve noter sisteminin teknolojik altyapısının güçlendirilmesi, düzenlemenin etkinliğini artırabilir.

6 Ay 6 Bin KM Düzenlemesinin Tüketicilere Faydaları

İkinci el araç piyasasında yaşanan spekülatif fiyat artışları, tüketiciler için uzun süredir ciddi bir sorun oluşturduğu için “6 ay 6 bin km” düzenlemesi, sorunu hafifletmek için tüketicilere önemli avantajlar sunar. Temel olarak sıfır araçların hızlı şekilde yüksek fiyatlarla ikinci el piyasasına sunulmasını engelleyerek hem fiyat istikrarını destekler hem de tüketicilerin güvenilir alışveriş deneyimi yaşamasını sağlar.

Daha Erişilebilir Fiyatlar

Düzenleme, ikinci el araç piyasasında fiyatların kontrolsüz şekilde yükselmesini engelleyerek tüketicilere daha uygun fiyatlarla araç alma imkanı vadeder. Sıfır araçların galeri veya bireysel satıcılar tarafından alınarak hemen yüksek kârla satılmasını, piyasada yapay fiyat balonu oluşmasını önler. Yani, araçların en az 6 ay ve 6 bin kilometre kullanılmış olması zorunluluğu spekülatif satışları büyük ölçüde azaltır.

Fiyat istikrarı, özellikle bütçesi sınırlı olan tüketiciler için büyük bir rahatlama sağlar. Mesela bir aile, sıfır araç fiyatlarının yüksekliği nedeniyle ikinci el otomobile yöneldiğinde artık daha makul fiyatlarla karşılaşabilir. Ayrıca, düzenleme sayesinde sıfır araçlara olan talebin dengelenmesi, bayilerin kampanya ve indirim gibi teşvikler sunmasına yol açabilir. Böylece siz de ikinci el ya da sıfır araç piyasasında kendiniz uygun fiyatlı araçlar bulabilirsiniz.

Tüketici Güveninin Artması

Düzenleme, ikinci el araç piyasasında şeffaflığı ve güveni artırmak için noter denetimleri ve çevrimiçi ilan takibi gibi mekanizmalarla desteklenir. Böylece, tüketicilerin sahte veya spekülatif ilanlarla karşılaşma riski azalır. Çünkü çevrimiçi bir platformda gördüğünüz bir ilanın kurala uygun olup olmadığını bilmeden araç satın almaya çalışırken dolandırılma riskiyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Neyse ki Bakanlık’ın ilan sitelerini düzenli olarak denetlemesi ve kurala aykırı ilanları kaldırması, bu tür riskleri minimize eder.

Noter sistemi üzerinden yapılan sıkı kontroller de tüketicilerin satın aldıkları araçların kurala uygun olduğunu doğrulamasını sağlar. Çünkü araç satın alınmadan önce noter, aracın tescil tarihini ve kilometresini kontrol ederek satışın yasal olup olmadığını teyit eder. Bu güvenceye ek olarak siz de Borusan Next avantajlarından yararlanarak ikinci el bir araca hemen sahip olabilirsiniz.

6 Ay 6 Bin Km Şartına Uymayan Durumlar ve Yasal Sonuçları

Altı ay altı bin kilometre düzenlemesi, ikinci el araç piyasasında disiplin sağlamak için sıkı kurallar getirirken bu kurallara uymayan durumlar ciddi yasal sonuçlar doğurabilir. Çünkü düzenleme, hem ticari işletmeleri hem de bir takvim yılında üçten fazla araç satan bireysel kullanıcıları kapsar. Kurala aykırı satışlar veya pazarlama faaliyetleri, noterler ya da çevrimiçi platformlar üzerinden tespit edilerek cezalandırılır.

Ticari Amaçla Erken Satış

Ticari faaliyet kapsamında ikinci el araç ticareti yapan galeri, yetkili bayi veya araç kiralama firmalarının, sıfır aracı tescil tarihinden itibaren 6 ay veya 6 bin kilometre dolmadan satması yasaktır. Mesela galeri, sıfır aracı alıp hemen ikinci el piyasasında yüksek fiyatla sunarsa bu düzenlemeye aykırı durum oluşturur. Bakanlık, düzene uymayan satışları noter kayıtları ve çevrimiçi ilanlar üzerinden tespit eder. Ayrıca kural, ticari işletmelerin başka şahıs adına araç satışı yapmasını da kapsar. Yani, galeri, aracı bir birey adına pazarlayarak kuralı dolaylı yoldan ihlal edemez.

Erken satışlar, piyasada fiyat manipülasyonuna yol açtığı için ciddi bir sorun olarak görülür. 2022’de bazı galeri ve bayilerin sıfır araçları toplayarak yüksek kârla satması, tüketicilerin sıfır araçlara erişimini zorlaştırıyordu. Düzenleme, bu tür faaliyetleri engelleyerek piyasayı dengelemeyi amaçlar. Bakanlık da kurala uymayan işletmeleri tespit etmek için 81 ilde saha denetimleri gerçekleştirir, şikayetleri hızlıca değerlendirir.

Fahiş Fiyatla İlan Verme

Düzenleme, ikinci el araçların sıfırı için belirlenen güncel fiyatını geçmesini de yasaklar. Örneğin; sıfır araç bayide 1 milyon TL’ye satılıyorken aynı aracı ikinci el olarak 1.2 milyon TL’ye ilana koymak kurala aykırıdır. Bu tür ilanlar, çevrimiçi platformlarda Bakanlık tarafından takip edilir ve tespit edildiğinde yayından kaldırılır. Aynı şekilde bir birey bile sıfır araç fiyatının üzerinde ilan verirse cezaya tabi olabilir. Çünkü sadece ticari faaliyet gösteren işletmeler değil bireyleri de kapsayan biri düzenleme.

Yasal Sonuçlar

• İdari Para Cezaları: Kurala aykırı satış yapan ticari işletmeler veya bireyler, her bir satış için idari para cezasına çarptırılır. Perakende satıcılar için ceza, 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a göre düzenlenir. Örneğin; bir galeri, 6 ay dolmadan 10 araç satarsa her biri için ayrı ayrı ceza öder.
• Noter Engeli: Noterler, kurala aykırı satışları otomatik olarak engeller. Araç 6 ay veya 6 bin kilometre sınırını doldurmadan satılmaya çalışılırsa noter sistemi işlemi durdurur.
• İlan Kaldırma: Fahiş fiyatlı veya kurala aykırı ilanlar, çevrimiçi platformlardan kaldırılır. Bakanlık, ilan sitelerinden düzenli veri alarak bu ilanları tespit ederek satıcılara ceza uygular.
• Saha Denetimleri: Ticaret İl Müdürlükleri, 81 ilde galeri, bayi ve araç kiralama firmalarını denetler. Mesela galeri kurala aykırı araç satışı yaparsa saha denetimlerinde tespit edilerek cezalandırılır. Denetimler ise şikayet üzerine veya düzenli olarak yapılır.
• Ticari Faaliyet Tespiti: Bir takvim yılında üçten fazla araç satan bireyler, ticari faaliyet kapsamında değerlendirilerek kurala tabi olur. Örneğin; bir kişi 4 araç satarsa satışlar 6 ay 6 bin km şartına uygun olmalıdır, aksi takdirde ceza uygulanır.

What’s Next?: 6 Ay 6 Bin Km Düzenlemesinin İkinci El Araç Piyasasına Etkisi

“6 ay 6 bin km” düzenlemesi, ikinci el araç piyasasında önemli bir dönüşüm yaratarak hem tüketicilere hem de dürüst satıcılara fayda sağladı ve sağlamaya da devam ediyor. Çünkü 1 Ocak 2026’ya kadar uzatılan kural, otomotiv sektöründe fiyat istikrarını koruma ve stokçuluğu önleme konusunda son derece etkili. Ancak, düzenlemenin piyasaya olan etkisi, sadece kısa vadeli sonuçlarla sınırlı değil, uzun vadede de ikinci el araç ticaretinin yapısını değiştirebilir. Örneğin; düzenleme sayesinde galeri ve bayilerin sıfır araçları hızlıca ikinci el piyasasına sunma alışkanlığı büyük ölçüde azaldığı için tüketicilerin sıfır araçlara erişimini kolaylaştırdı. Bakanlık’ın denetimleri ve noter sisteminin piyasada şeffaflığı artırarak güvenilir alışveriş ortamı oluşturduğu da söylenebilir.

Düzenlemenin uzatılması, ikinci el araç piyasasında fiyatların daha öngörülebilir bir seyir izlemesini sağlayabilir. 2023’ten itibaren bazı modellerde fiyat düşüşleri gözlemlendi ve bu trendin 2026’a kadar devam etmesi bekleniyor. Ancak, küresel tedarik zinciri sorunlarının hafiflemesi ve sıfır araç üretiminin artması durumunda düzenlemenin gerekliliği yeniden tartışılabilir. Bazı sektör uzmanları, çip krizinin etkilerinin azalmasıyla sıfır araç arzının artabileceğini ve bu durumda ikinci el piyasasındaki fiyat baskısının azalabileceğini öngörüyor. Yine de Bakanlık’ın düzenlemeyi 2026 sonrası için de uzatma yetkisi, piyasadaki belirsizliklere karşı esneklik sağlayabilir. 

Kuralın diğer etkisi ise çevrimiçi ilan platformlarını yapısını değiştirmesi olabilir. Fahiş fiyatlı ilanların kaldırılması ve kurala aykırı satışların engellenmesi, tüketicilerin daha güvenilir platformlarda araç aramasını teşvik edebilir. Fakat düzenlemenin kalkması durumunda, ilan sayısında artış ve spekülatif satışların geri dönme riski var. Bu nedenle, araç alırken noter belgeleri, ekspertiz raporları ve araç geçmişi gibi detayları titizlikle incelemeniz büyük önem taşır. Ayrıca, düzenleme, galeri ve bayilerin kendi iç denetim mekanizmalarını güçlendirmesine yol açtığı için bazı markalar, distribütör sözleşmeleriyle fiyat kontrolünü sıkılaştırıyor. Kısaca, 6 ay 6 bin km düzenlemesi piyasada uzun vadeli bir disiplin yaratabilir.

“6 ay 6 bin km şartı nedir?” sorusunun yanıtına gelecek olursak bunun sadece bir kuraldan ibaret olmadığını söyleyebiliriz. Temel olarak piyasayı dengeleyen ve tüketicileri koruyan bir dönüşüm hareketidir. Gelecekte de otomotiv sektörünün teknolojik ve ekonomik değişimlerine uyum sağlayarak evrilebilir. Mesela elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla birlikte ikinci el piyasasında yeni standartlar ortaya çıkabilir. Siz de bu dinamik piyasada yerinizi almak ve güvenilir bir alışveriş deneyimi yaşamak istiyorsanız Borusan Next ile mevcut aracınızı değerlendirebilirsiniz. İşlemlerinizi kolayca tamamlayarak yeni bir başlangıç yapmak için hemen araba sat diyebilirsiniz.

Telif hakkı ve sair fikri mülkiyet hakları Borusan Oto Değerlendirme Pazarlama ve Hizmet A.Ş.’ye (Borusan Next’e) aittir. Ticari amaçla ve/veya yasalarca izin verilen meşru kullanım sayılamayacak şekillerde, kısmen dahi olsa, izin alınmaksızın alıntı yapılamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz, link verilemez.