WLTP Nedir? Ne İşe Yarar?

WLTP, araçların yakıt tüketimi, emisyon ve menzil değerlerini gerçeğe daha yakın koşullarda ölçmek için geliştirilmiş uluslararası bir test standardıdır. Günümüzde çevre bilincinin artması, karbon ayak izinin azaltılması, sürdürülebilir ulaşım çözümlerine yönelim, otomotiv sektörünü önemli bir dönüşüme zorlamıştır. Özellikle elektrikli - hibrit araçlar, düşük emisyon hedefleriyle öne çıkarken geleneksel içten yanmalı motorlarda CO₂ ölçümleri hâlâ çevre düzenlemelerinde büyük rol oynar. Dolayısıyla WLTP ölçümleri hem üreticilerin hem de kullanıcıların daha şeffaf bilgilere ulaşmasını mümkün kılar. 

Araçların sadece laboratuvar ortamında değil, gerçek sürüş koşullarına benzer senaryolarda da test edilmesini sağlar. Çünkü amaç, kağıt üzerindeki değil, gerçek yolda karşılaşabileceğiniz yakıt tüketimiyle emisyon değeri sunmaktır. Avrupa Birliği’nin zorunluluk olarak kararlaştırdığı WLTP, artık global ölçekte bir standarttır. Test sayesinde “WLTP nedir” veya “WLTP yakıt tüketimi ne anlama gelir” gibi sorulara net cevaplar bulabilir, araç tercihinizi gerçek verilere dayandırabilirsiniz.

WLTP Nedir?

WLTP, araçların enerji verimliliği ve çevresel etkilerini ölçmek için kullanılan uluslararası test protokolüdür. Eski sistem olan NEDC (New European Driving Cycle), 1980’lerden beri uygulanmasına rağmen günümüz sürüş koşullarını temsil etmekte yetersiz kaldığı için WLTP bu eksiklikleri ortadan kaldırmak amacıyla geliştirilmiştir. Çünkü daha dinamik, uzun, gerçekçi test döngüsüdür.

WLTP’nin temelinde, araçların gerçek trafikte karşılaşabileceği hız değişimleri, dur-kalk yoğunluğu, klima kullanımı, yol eğimleri gibi faktörlerin test senaryolarına dahil edilmesi bulunur. Böylece araç, laboratuvar ortamında bile günlük sürüşe çok daha yakın şartlarda test edilir.

Testin önemli bir özelliği, her aracın ağırlığı, aerodinamik yapısı, donanım seviyesi ve lastik tipi gibi etkenlerin hesaba katılmasıdır. Yani, aynı modelin farklı versiyonları bile birbirinden farklı WLTP değerleri gösterebilir. Bu yönüyle yalnızca ortalama sonuç değil, her araç için özel yakıt tüketimi, emisyon profili sunar.

Kısaca “WLTP ne demek?” sorusunun yanıtı, otomobillerin gerçek sürüş koşullarına en yakın yakıt tüketimi, menzil, emisyon değerlerini belirleyen küresel bir test sistemidir. Günümüzde sistem hem elektrikli hem de içten yanmalı motorlara uygulanarak size daha bilinçli araç seçimi yapma fırsatı verir.

WLTP Ne İşe Yarar?

WLTP, aracın yakıt tüketimi, CO₂ emisyonu ve elektrikli araçlarda menzilinin daha gerçekçi koşullarda ölçülmesine yarar. Laboratuvar ortamında yapılan ama günlük sürüşe daha yakın koşulları taklit eden test süreci sunar. Üreticilerle kullanıcılar için araçların performansına dair daha doğru, karşılaştırılabilir veriler elde etmek amacıyla geliştirilmiştir. Böylece araç seçiminde, özellikle de ikinci el araç alırken veya çevreci tercihler yaparken bilinçli kararlar verebilirsiniz.

Aracın yakıt tüketimini dört farklı hız aralığında (düşük, orta, yüksek ve çok yüksek hız) gerçekleştirilen testlerle belirleyen WLTP, gerçekçiliği ile öne çıkar. Çünkü testler, gerçek trafikte karşılaşılabilecek dur-kalklar, hızlanmalar, yavaşlamalar gibi durumları da içerir. Bu sayede araçların şehir içi, şehir dışı, karma yakıt tüketimi değerleri daha doğru şekilde hesaplanır. Eski sistem olan NEDC’ye kıyasla daha uzun test süresi, daha yüksek hızlar kullanıldığı için WLTP yakıt tüketimi değerleri gerçeğe çok daha yakındır.

WLTP menzil ise elektrikli veya hibrit bir aracın tam şarjla ulaşabileceği ortalama mesafeyi tanımlar. Tıpkı yakıtlı araçlarda olduğu gibi farklı sürüş senaryolarında ölçülür. Örneğin; şehir içi düşük hız, otoyol yüksek hız, karma sürüş koşulları ayrı ayrı değerlendirilir. Elektrikli araç kullanıcılarının gerçek dünyada ne kadar yol gidebileceğini daha doğru tahmin etmesine olanak tanır. Bu nedenle WLTP menzil değerleri, araç satın alırken özellikle elektrikli ikinci el araçlar arasında karşılaştırma yapmada büyük avantaj sağlar.

Sürdürülebilirlikte WLTP’nin işlevleri

WLTP testi, aracın yaktığı yakıt miktarına bağlı olarak gram/kilometre (g/km) cinsinden karbon emisyon değerlerini de hesaplar. Söz konusu değerler, araçların çevreye olan etkisini gösterir, Avrupa Birliği’nin emisyon standartlarına göre sınıflandırılır. Yani daha düşük WLTP CO₂ değeri, aracın çevresel etkilerinin minimize edildiğini gösterir. Bu bilgi sadece çevreci sürücüler için değil, aynı zamanda araç vergilendirmesinde de önemli kriterdir.

Kullanıcılar açısından WLTP verileri, satın alınacak aracın gerçek yakıt tüketimi ve performansına en yakın resmi bilgi anlamına gelir. Özellikle günlük sürüş alışkanlıklarını göz önüne alan sistem, araç seçiminizi daha mantıklı yapmanıza olanak tanır. Örneğin; şehir içinde kısa mesafelerde araç kullanıyorsanız WLTP şehir içi değerine, sık otoyol sürüşü yapıyorsanız yüksek hız değerine bakarak karar verebilirsiniz.

WLTP Test Prosedürünün Özellikleri ve NEDC ile Karşılaştırma

NEDC’nin yerini almak üzere geliştirilen WLTP daha gerçekçi, ayrıntılı koşullarda araçların yakıt tüketimi, CO₂ emisyonu, elektrikli araç menzilini ölçer. NEDC sabit, düşük hız ortalamaları, yumuşak ivmelenmeler ve kısa test süreleri nedeniyle modern sürüş alışkanlıklarını, günümüz araç donanımlarını yeterince temsil etmez. WLTP ise dört ayrı sürüş döngüsünü (düşük, orta, yüksek, çok yüksek hızlar) kullanır, test süreleri / hız dağılımları NEDC’ye göre daha uzun ve dinamiktir. Ayrıca WLTP’de aracın teknik versiyonu, ağırlığı, lastik tipi, opsiyonel donanımı gibi gerçek dünya etkileri hesaba katılır. Dolayısıyla aynı modelin farklı donanımları için farklı WLTP değerleri verilir.

WLTP genelde NEDC’den daha yüksek (yani daha gerçekçi) yakıt tüketimi ve CO₂ değerleri üretir. Bunun nedeni testin daha zorlu profili / ekipman ağırlığının hesaba katılmasıdır. WLTP ayrıca laboratuvar verilerini tamamlayıcı olarak Gerçek Sürüş Emisyonu (RDE) ölçümleriyle desteklenir. Böylece laboratuvar ile yol gerçeği arasındaki fark daha da daraltılır. Kısaca, WLTP verileri size daha güvenilir bilgiler sunar, ikinci el araç alım-satımında, araç karşılaştırmalarında, vergi/teşvik hesaplamalarında NEDC’ye göre daha doğru referans oluşturur. Karbon ayak izinizi azaltmak adına siz de aracınızı yenilemek isterseniz “ikinci el araç sat” sayfası üzerinden zahmet etmeden aracınızı elden çıkarabilir, seçeceğiniz modeli WLTP çerçevesinde inceleyerek alabilirsiniz.

WLTP’nin Kullanıcılar için Önemi ve Dikkat Edilecekler

Araçların gerçekçi yakıt tüketimi, CO₂ emisyonu, elektrikli araçlarda beklenen menzil hakkında daha doğru bilgi edinmek için WLTP en doğru kaynaklardan biridir. Sıfır km seçimleri ya da ikinci el araç piyasası fark etmeksizin karar vermek açısından iyi bir rehber olabilir. Çünkü yanlış beklentiler sonrası hayal kırıklıklarını azaltır. WLTP'yi değerlendirirken önemli şu adımlar izleyerek en doğru sonuca ulaşabilirsiniz:

• Model / donanım farkları: Aynı modelin farklı versiyonları (ağırlık, tekerlek ebatı, paketler) farklı WLTP değerleri gösterir. Karşılaştırma yaparken tam versiyon eşleşmesi yapmalısınız.
• Şartların farklılığı: WLTP gerçekçi koşullar sağlanmış olsa da laboratuvar tabanlı testtir. Gerçek sürüşte hız, iklim, yük, kullanım alışkanlıkları değerleri değiştirebilir. RDE ölçümleri tamamlayıcı olacaktır.
• Elektrikli araçlarda menzil: WLTP menzil, laboratuvar koşullarına göre tahmini menzildir. Gerçek menzil sürüş tarzı, klima/ısıtma kullanımıyla yol koşullarına göre değişir.
• Vergi / teşvik etkileri: Birçok ülkede araç vergilendirmesi ile sağlanan destekler WLTP CO₂ değerlerine göre yeniden şekillenir. Satın almadan önce vergi/teşvik etkisini kontrol etmelisiniz.
• İkinci el araç alımında belge kontrolü: İlanlardaki WLTP değerinin hangi donanım ve opsiyon setine ait olduğuna dikkat etmelisiniz. İlanla aracı birebir eşleştirmeden karar vermemelisiniz.
• Kaynak doğrulaması: Satın almadan önce üreticinin resmi verisini, sertifikayı veya yetkili bayi/servis dokümanlarını talep edebilirsiniz.
• Rölanti / aksesuar kullanımı: Araçların rölanti süresi, klima, farlar, ısıtıcı veya elektronik aksesuarların kullanımı WLTP değerlerini etkileyebilir, gerçek kullanımda değerler farklılık gösterebilir.
• Lastik / basınç farkları: Farklı lastik tipleri veya eksik/yanlış lastik basınçları yakıt tüketimini, WLTP sonuçlarını değiştirebilir.
• Yük / bagaj durumu: Araçta yolcu sayısı, bagaj yükü ya da çekilen römork gibi durumlar yakıt tüketimini artırabilir, WLTP değerlerinden sapmaya yol açar.
• Araç yaşı / bakım durumu: Motorun yaşı, bakım geçmişi, filtrelerin durumu WLTP değerlerinden sapmaya neden olabilir.
• Yakıt kalitesi: Kullanılan yakıtın oktan sayısı veya kalitesi, özellikle benzinli motorlarda tüketimiyle emisyon değerlerini etkileyebilir.

WLTP Testi Nasıl Yapılır?

WLTP testi, araçların yakıt tüketimi, CO₂ emisyonuyla enerji verimliliğini laboratuvar ortamında standart koşullarda ölçmek için belirlenen prosedürlere göre yapılır. Test süreci, aracın dinamometre adı verilen test tezgâhına yerleştirilmesiyle başlar. Araç, sürüş simülasyonları aracılığıyla şehir içi, şehir dışı, otoyol koşullarını temsil eden dört farklı hız evresinden geçer. Düşük, orta, yüksek, ekstra yüksek hız döngüsü sağlanır. Farklı aşamalarda araç, belirli hızlanma / yavaşlama koşullarına uyarak 30 dakikaya yakın süre boyunca çalıştırılır. Her döngüde yakıt tüketimi, CO₂ emisyonu, motor sıcaklığı, diğer performans parametreleri hassas sensörlerle kaydedilir.

WLTP testinde, araç üzerindeki ekipmanlar da (örneğin klima, jant boyutu veya lastik tipi) dikkate alınır. Yani test sonuçlarını etkileyecek gerçek yaşam koşulları olabildiğince uygulanır.  NEDC’ye göre daha uzun süreli, daha yüksek hızlarda, değişken sıcaklık koşullarında gerçekleştirildiği için WLTP verileri günlük kullanımda karşılaşacağınız değerlere çok daha yakındır.

WLTP Elektrikli Araçlarda Nasıl Uygulanır?

WLTP, elektrikli araçlarda batarya kapasitesi, enerji tüketimi ve menzil ölçümüne göre uyarlanmış şekilde uygulanır. Testte araç yine dinamometreye bağlanır, ancak bu kez ölçülen ana kriter kilovat-saat (kWh) cinsinden enerji tüketimidir. Test boyunca araç, dört hız evresinden geçerken belirlenen sürüş profiline göre hızlanır / yavaşlar. Bataryadan çekilen enerji miktarı, rejeneratif frenleme (enerji geri kazanımı) dâhil edilerek hesaplanır. Aracın WLTP menzili tam dolu bataryayla kat edebileceği ortalama mesafe belirlenir.

Öte yandan testin sonunda aracın “şehir içi” - “karma” menzil değerleri ayrı ayrı verilir. Ölçümler, sıcaklık, batarya verimliliği, sürüş tarzına göre değişebileceğinden WLTP menzili kullanıcıya gerçeğe en yakın tahmini sürüş mesafesini sunar. Dolayısıyla elektrikli araç alırken “WLTP menzil ne demek?” sorusunun yanıtı aracın standart koşullarda ulaşabileceği mesafeyi gerçeğe en yakın şekilde gösterecektir. Siz de elektrikli araç alımlarında gerçeğe en yakın menzil değerlerini görmek isterseniz WLTP sonuçlarını inceleyebilirsiniz.

WLTP Değerleri Nasıl Yorumlanır?

WLTP değerleri, aracın yakıt tüketimi, emisyon oranı ya da elektrikli araçlarda enerji verimliliğini standart koşullarda gösteren ölçümlerdir. Bu nedenle değerleri yorumlarken “karma” (combined) tüketim verisine özellikle dikkat etmelisiniz. Çünkü karma değer, şehir içi / şehir dışı sürüş koşullarının ortalamasını yansıtır. Örneğin; 5,5 L/100 km WLTP yakıt tüketimi değeri, aracın ortalama olarak 100 kilometrede 5,5 litre yakıt harcadığını gösterir. Aynı şekilde, 450 km WLTP menzil değeri ise aracın laboratuvar koşullarında mesafeyi tek şarjla kat edebildiği anlamına gelir. Ancak gerçek yol koşulları, araç ağırlığı, sürüş tarzı, hava sıcaklığı, klima kullanımı, lastik basıncı gibi etkenlere göre farklılık gösterebilir. Koşullar değişebileceğinden WLTP verilerini, karşılaştırma ve değerlendirme aracı olarak görmek en doğrusudur.

WLTP’nin Otomobil Vergilendirmesine Etkisi

WLTP, yalnızca araçların yakıt tüketimi ile emisyon değerlerini ölçmekle kalmaz, aynı zamanda otomobil vergilendirme sistemlerinde de doğrudan etkili bir role sahiptir. Çünkü birçok ülkede, özellikle Avrupa’da otomobil vergileri CO₂ emisyon oranlarına göre belirlenir. WLTP testi, eski NEDC sistemine göre daha gerçekçi, genellikle daha yüksek CO₂ değerleri sunduğu için araçların vergi dilimlerini doğrudan etkileyebilmektedir. Örneğin; NEDC’ye göre 100 km’de 100 gram CO₂ salımı yapan araç, WLTP’ye göre aynı sürüş koşullarında 120 gr/km civarında değere ulaşabilir. Söz konusu fark küçük görünse de bazı ülkelerde daha yüksek vergi oranlarına neden olur. 

Türkiye’de WLTP ölçüm standardı ise araçların emisyon sertifikasyonu, tip onay süreçlerinde zorunlu hale gelmiştir. Vergilendirme (ÖTV, MTV) ise doğrudan WLTP’ye değil, testlerden elde edilen CO₂ emisyon değerlerine göre belirlenir. Dolayısıyla WLTP, vergi hesaplamalarını dolaylı olarak etkiler, ancak elektrikli araçlarda CO₂ sıfır olduğundan bu etki geçerli değildir. Sadece karbon emisyonuna sahip benzinli, dizel, plug-in hibrit modellerde WLTP değerleri vergilendirmede belirleyici rol oynar.

Elektrikli ya da hibrit araçlarda da durum benzerdir. Bu araçların WLTP menzil değerleri, vergi avantajı, teşvik oranlarını etkileyebilir. Örneğin; menzili belirli bir eşiğin üzerindeyse araç daha düşük vergi oranından yararlanabilir. Sizin için hem çevreci hem de ekonomik araç seçiminde önemli belirleyici olabilir.

Kısaca WLTP, otomobil vergilendirmesinin adil, güncel verilere dayalı olmasını sağlayan önemli düzenleme standardıdır. Gerçek sürüşe daha yakın veriler sunduğu için devletlerin çevresel hedeflerini desteklerken sizin de araç maliyetlerini daha doğru şekilde öngörmenize yardımcı olur.

WLTP Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

WLTP değeri ne kadar doğru?

WLTP değeri, laboratuvar ortamında ancak gerçek sürüş koşullarına en yakın test prosedürlerinden biri olduğu için oldukça doğru kabul edilir. Testte hızlanma, yavaşlama, rölanti süreleri, ortalama hızlar gerçek trafik senaryolarına göre modellenir. NEDC sistemine kıyasla %10-20 oranında daha yüksek yakıt tüketimi, emisyon değerleri gösterse de söz konusu fark, gerçeğe daha yakındır. Ancak sürüş tarzı, yük durumu, hava koşulları gibi etkenler sonucu bireysel kullanımda küçük sapmalar yine de görülebilir.

NEDC verilerini WLTP’ye nasıl çevirebilirim?

NEDC ve WLTP testleri farklı ölçüm metodolojilerine sahip olduğu için doğrudan birebir çevrim mümkün değildir. Ancak Avrupa Komisyonu, geçiş döneminde üreticilere yardımcı olmak amacıyla CO₂mpas adlı bir hesaplama modeli geliştirmiştir. Yazılım, NEDC verilerinden yaklaşık WLTP değerleri türetmek için kullanılabilir. Yine de üretici tarafından sağlanan resmî WLTP sertifikalı değerleri esas almanız önerilir, çünkü tahmini çevrimler gerçek sürüş koşullarını tam yansıtmayabilir.

WLTP Türkiye’de zorunlu mu?

Evet, WLTP standartları Türkiye’de de zorunlu hale gelmiştir. Avrupa Birliği’ne uyum süreci kapsamında, ülkemizde satılan tüm yeni binek araçlar WLTP testlerinden geçmiş olmalıdır. Araçların emisyon sertifikaları, ithalat belgeleri, tip onay süreçlerinde artık yalnızca WLTP sonuçlarının kabul edildiği anlamına gelir. Reklamlarda, araç etiketlerinde ve tanıtım amaçlı tüm belgelerde sadece WLTP verileri gösterilecektir. Böylece Türkiye’de satın alacağınız aracın yakıt tüketimi, emisyon değerlerini daha gerçekçi verilerle değerlendirebilirsiniz.

WLTP değerlerini doğru anlamanız araç seçiminde bilinçli karar vermek, uzun vadede yakıt tasarrufu sağlamak açısından hayati olabilir. Borusan Next, tüm ikinci el araçlarını güncel WLTP verileri, tip onay belgeleri ile sunarak satın almayı düşündüğünüz aracın yakıt tüketimi, emisyon değerlerini şeffaf şekilde görmenizi sağlar. Bu sayede, araç alım sürecinde sürprizlerle karşılaşmaz, gerçekçi verilerle değerlendirme yapabilirsiniz. İster benzinli, dizel ister hibrit araç arıyor olun Borusan Next’in geniş ikinci el araç portföyü içerisinde ihtiyacınıza en uygun aracı güvenle bulabilirsiniz. WLTP verileriyle uyumlu araç seçeneklerini incelemek, ikinci el araç alımında doğru kararı vermek için hemen Borusan Next’i ziyaret edin.

Telif hakkı ve sair fikri mülkiyet hakları Borusan Oto Değerlendirme Pazarlama ve Hizmet A.Ş.’ye (Borusan Next’e) aittir. Ticari amaçla ve/veya yasalarca izin verilen meşru kullanım sayılamayacak şekillerde, kısmen dahi olsa, izin alınmaksızın alıntı yapılamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz, link verilemez.