SRC Belgesi Nedir? Nasıl Alınır?

Karayolu taşımacılığı, modern dünyanın lojistik ve ulaşım ihtiyaçlarını karşılayan temel bir sektördür. Kamyonlarla yük taşımacılığından, otobüslerle yolcu transferine kadar farklı iş kollarında görev alabilmek için ise özel beceriler ve yasal düzenlemeler gerekir. SRC belgesi bu alanda faaliyet gösteren ya da çalışmak isteyen sürücüler için önemli yetkinlik göstergesidir. Çünkü sadece ehliyet sahibi olmak ticari araç kullanımı için yeterli değildir. Mesleki yeterlilik, güvenlik standartları ve trafik kurallarına uyum, bu işin temel taşlarını oluşturur. Şehirler arası yük taşımacılığından uluslararası yolcu transferine, her bir faaliyet belirli bir uzmanlık talep eder. Uzmanlığın amacı ise sürücünün hem kendinin hem de yolcuların veya yüklerin güvenliğini standartlara göre karşılamaktır. Yasal düzenlemeler, taşımacılık standartlarını belirlerken sürücülerin yetkinliklerini belgeleyen sistemler de sektörün güvenilirliğini pekiştirir. Peki, bu yeterlilik nasıl elde edilir? Gelin, SRC belgesi alımına ve bu belgeyle neler yapabileceğinize birlikte bakalım.

SRC Belgesi Ne İşe Yarar?

Ticari araç kullanımı, sadece aracı hareket ettirmek yada varış noktasına ulaştırmak değildir. Çünkü sürücünün trafik kurallarına, güvenlik protokollerine ve mesleki standartlara tam uyum sağlaması gerekir. Tam da bu noktada ticareti mümkün kılan SRC belgesi ne işe yarar? derseniz bu belge, sürücülerin bu standartlara uygunluğunu kanıtlar. Karayolu Taşıma Kanunu’na göre kamyon, otobüs, minibüs ya da panelvan gibi ticari araçları kullanan sürücülerin mesleki yeterliliğini belgeleyerek hem yurt içi hem de uluslararası taşımacılığın önünü açar. Yani SRC belgesi aldığınızda güvenli sürüş teknikleri, ilk yardım, harita okuma ve araç bilgisi gibi konularda yetkin olduğunuzu göstermiş olursunuz. Dolayısıyla sizin ve işvereninizin yasal sorumluluklarını yerine getirmesini sağlar, aynı zamanda trafik güvenliğini artırarak taşımacılık sektöründe standart kalite oluşturur.

Mesleki yeterlilik belgesi olarak bilinen SRC, farklı taşımacılık türlerine göre kategorilere ayrılır. Örneğin; uluslararası yolcu taşımacılığı yapan sürücü, farklı bir belge türüne ihtiyaç duyarken yurt içi yük taşımacılığı yapan başka sürücü farklı kategoriye yönelir. SRC belgesine sahipseniz işlerinizi yasal olarak yapabilir, iş bulma süreçlerinde önemli avantaj elde edebilirsiniz. Öte yandan SRC belgesinin diğer işlevi, mesleğinizi daha profesyonel şekilde icra etmenizi sağlamasıdır. İşverenler de SRC belgesine sahip sürücüleri tercih ederek hem güvenilirlik hem de kalite standartlarını koruyabilir. Genel anlamda "SRC belgesi nedir?" sorusuna yanıt verecek olursak "taşımacılık sektörünün düzenli ve güvenli işleyişine katkı sağlayan yetkinlik belgesi" olduğunu söyleyebiliriz.

SRC Belgesi Nasıl Alınır?

Ticari araç sürücülerinin mesleki yeterliliğini kanıtlamak için geçtiği süreç, birkaç temel aşamadan oluşur. Ancak "SRC belgesi nasıl alınır?" sorusunun cevabı, öncelikle uygun ehliyet sınıfına sahip olmanızla başlar. Ardından, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş eğitim kurumlarında belirli bir müfredat çerçevesinde eğitim alınır. Söz konusu eğitim, seçtiğiniz taşımacılık türüne göre özelleşir. Çünkü yolcu taşımacılığında farklı, yük taşımacılığında farklı içerikler sunulur. Eğitim sonrasında, sınav aşamasına geçilir. Burada teorik bilgiler test edilir. Başarılı olursanız gerekli evrakları tamamlayarak belgeyi almaya hak kazanabilirsiniz. Süreç, genellikle 2-4 hafta sürer ve başvuru yapılan kurumun evrak değerlendirme hızına bağlı olarak değişebilir. SRC belgesi alım süreci bu şekilde tamamlanır, mesleki yeterliliklerinizi resmi olarak belgelemenizi sağlar.

SRC Belgesi Almak için Gerekli Şartlar

Ticari araç kullanımı, belirli yasal ve mesleki kriterlere bağlıdır. SRC belgesi başvuru şartları da sürücülerin bu kriterlere uygunluğunu değerlendirir ve sektörde standart bir yeterlilik seviyesi oluşturur. Belirlenen şartlar hem sürücünün hem de taşımacılık faaliyetlerinin güvenliğini sağlamak adına tasarlanmıştır. SRC belgesi almak için karşılamanız gereken şartlar ise şunlardır:

• Uygun Ehliyet Sınıfı: SRC belgesi almak isteyen sürücülerin, kullanacakları araç türüne uygun bir ehliyete sahip olmaları zorunludur. Örneğin; otobüs sürücüleri için D sınıfı, kamyon sürücüleri için C sınıfı ehliyet gerekir. Ehliyet, aracı yasal olarak kullanma yetkinizi kanıtlayacağı için zorunludur.
• Yaş Sınırı: SRC belgesi için yaş sınırı, belge türüne göre değişir. SRC 1 (uluslararası yolcu taşımacılığı) için 26 yaşından gün almış olmak, SRC 3 ve SRC 4 (yük taşımacılığı) için ise 19 yaşından gün almış olmak gerekir. Üst sınır söz konusu olduğunda ise 66 yaşını dolduranlar belge alamaz.
• Psikoteknik Rapor: Sürücülerin fiziksel ve psikolojik uygunluğunu değerlendiren bir rapor zorunludur. Rapor, sürücünün uzun süreli sürüşlerde dikkat, tepki hızı ve stres yönetimi gibi konularda yeterli olduğunu gösterir. Yetkili sağlık kuruluşlarından alabilirsiniz.
• Temiz Sicil Kaydı: Uluslararası taşımacılık için başvuran sürücülerin, uyuşturucu, silah, insan kaçakçılığı veya terör suçlarından hüküm giymemiş olmaları gerekir. Özellikle SRC 1 ve SRC 3 belgeleri için önemli bir şarttır.
• Eğitim Seviyesi: En az ilkokul mezunu olmak SRC belgesi için temel bir gerekliliktir. Sürücülerin eğitim içeriğini anlayabilecek seviyede okuryazar olmasını sağlar. Diplomanınız kaybolduysa mezun olunan okuldan ya da e-devletten kayıt örneği temin edebilirsiniz.

SRC Belgesi için Eğitim ve Sınav Süreci

SRC belgesi almak istediğinizde ilk yapmanız gereken Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş eğitim kurumlarında kapsamlı bir müfredatla eğitimi tamamlamaktır. Eğitim süreci, mesleki bilgi ve becerilerinizi geliştirmeye odaklanır. Bu nedenle "SRC belgesini kimler alabilir?" sorusunun yanıtı "eğitimi başarıyla tamamlayan ve sınavdan geçen her sürücü" olarak verilebilir. Eğitim, belge türüne göre farklılık gösterir. Örneğin; yurt içi taşımacılık 28-36 saat, uluslararası taşımacılık 32-41 saatlik programlardan oluşur. Müfredat, güvenli sürüş teknikleri, trafik kuralları, ilk yardım, harita okuma, araç bakımı ve ekonomik sürüş gibi konuları kapsar. Eğitim, teorik bilgi ve pratik uygulamalardan oluşur, böylece gerçek hayatta karşılaşabileceğiniz senaryolara hazırlanmış olursunuz. Derslere katılım zorunludur, bir saatlik devamsızlık bile kursun iptaline neden olabilir.

Eğitim süreci, mesleki yeterliliklerinizi geliştirmek adına özenle yapılandırılır. Örneğin; SRC 5’de (tehlikeli madde taşımacılığı) ek olarak 19 saatlik temel eğitim ve tanker kullanımı için 13 saatlik özel eğitim gerekir. Patlayıcı veya radyoaktif madde taşımacılığnda ise 8 saatlik ilave eğitim zorunludur. Yani belgeler farklı olduğundan verilen eğitim de bu doğrultuda farklılık gösterecektir. Farklılık sadece belgeye göre verilen ders için geçerlidir, bunun dışında eğitim kurumları, Milli Eğitim Bakanlığı veya Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından denetlendiğinden standart kalite korunur. Eğitim sonunda sınav aşamasına geçip mesleki yeterliliğinizi resmi olarak kanıtlayabilirsiniz.

Sınav süreci, teorik testle başlar ve genellikle 40-50 çoktan seçmeli sorudan oluşur. Her soru 2 puan değerindedir toplam 100 puan olarak hesaplanır. Minimum 70 puan almanız gerekir. Sorular, eğitim müfredatına dayanır, trafik kuralları, güvenli sürüş, ilk yardım ve mesleki etik gibi konuları test eder. Sınav, Milli Eğitim Bakanlığı’nın açıkladığı tarihlerde gerçekleşir ve sonuçlar genellikle bir hafta içinde açıklanır. Başarılı olursanız belge başvurusu için gerekli evrakları hazırlamaya başlayabilirsiniz. Sınavda başarısız olduysanız bir sonraki sınav dönemine kadar yeniden hazırlanabilirsiniz. SRC 1, SRC 2, SRC 3 ve SRC 4 sınavları benzer formatta düzenlenirken SRC 5 için ek sorular tehlikeli madde taşımacılığına odaklanır.

SRC Belgesi Almak için Gerekli Belgeler

Tıpkı ehliyet alımında olduğu gibi benzer şekilde SRC belgesi almak için de belirli evrakları eksiksiz hazırlamanız gerekir. Söz konusu belgeler, kimliğinizi, ehliyetinizi ve eğitim durumunuzu doğrulamak ve yasal uygunluğu da kanıtlamak adına istenir. SRC başvurusu sırasında sunmanız beklenen belgeler ise şunlardır:

• Kimlik Fotokopisi: Türk vatandaşlarından T.C. kimlik kartı, yabancı uyruklulardan pasaport fotokopisi istenir. Kimlik sunmadan işlemleriniz başlamayacağından bu belge başvuru sürecinin temel taşıdır.
• Ehliyet Fotokopisi: Kullanılacak araç türüne uygun ehliyetin aslı ve fotokopisi sunulmalıdır. Örneğin; SRC ‘de D sınıfı SRC 3’te C sınıfı ehliyet aranır. Ehliyet, aracı kullanma yetkisini kanıtlayacağından önemli ikinci belgedir.
• Eğitim Belgesi: Yetkili eğitim kurumundan alınan, eğitimi tamamladığını gösteren sertifika sunulmalıdır. Müfredatı başarıyla tamamladığınızı sertifikayla kanıtlayabilirsiniz, ayrıca sınav başvurusunun ön koşuludur.
• Sağlık Raporu: Fiziksel ve zihinsel sağlığınızı değerlendiren rapor gereklidir. Devlet hastaneleri veya yetkili sağlık kuruluşlarından alabilirsiniz. Burada belgelenen ise mesleğe uygun olup olmadığınızdır.
• Psikoteknik Rapor: Psikolojik durumunuzu, özellikle uzun süreli sürüşlerdeki dikkat ve stres yönetimi becerilerinizi ölçen bir rapor zorunludur. Özellikle yolcu taşımacılığı açısından kimlik kadar önemli bir belgedir.
• Adli Sicil Kaydı: Özellikle uluslararası taşımacılık için uyuşturucu, silah veya terör suçlarından hüküm giymediğinizi gösteren belge gerekir. E-Devlet üzerinden kolayca temin edebilirsiniz.
• Biyometrik Fotoğraf: Güncel olmak şartıyla 2 tane biyometrik fotoğraf istenir. Bu fotoğraflar, belgenin resmi kaydı için kullanılır ve standart ölçülerde olmalıdır.
• Diploma veya Öğrenim Belgesi: En az ilkokul mezuniyetini gösteren diploma sunulmalıdır. Kayıp diplomalar için okul kayıt örneği kabul edilecektir.

SRC Belgesi Alım Süreci ve Maliyeti

SRC belgesi fiyatı, belge türüne, eğitim kurumuna ve sınav harçlarına bağlı olarak değişir. Eğitim ücretleri, genellikle ders saati başına hesaplanır. Mesela SRC 1'de 32-41 saatlik eğitim veya SRC 4'de ise 28 saatlik eğitim söz konusudur. Sınav harcı da yıla göre değişiklik gösterecektir. Ayrıca, belge basımı için kart ücreti ödenir. Psikoteknik rapor almak istediğinizde ise farklı, sağlık raporu için de farklı bir maliyet oluşacaktır. Ancak ödemelerin çoğu kurs ücreti hariç yüksek tutarlar değildir. Yine de bütçe planlaması için dikkate almanız gereken temel kalemlerdir. Ödemeler, eğitim kurumlarına ve sınav harçları için resmi kurumlara yapılır. zaman kazanmak isterseniz e-devlet veya bankalar aracılığıyla işlemi tamamlayabilirsiniz.

Maliyetlerin yanı sıra sürecin aşamaları da dikkatle yönetilmelidir. Eğitim ücretleri, yetkili eğitim kurumlarına ödenir ve genellikle kurs başlangıcında tahsil edilir. Sınav harcı, Milli Eğitim Bakanlığı’nın belirlediği banka hesaplarına yatırılır, ödeme dekontu, başvuru sırasında sunulacağı için belgeyi alana kadar saklamanız önerilir. Psikoteknik ve sağlık raporları ise yetkili sağlık kuruluşlarına ödenir. Raporların geçerlilik süresi genellikle bir yıldır, bu nedenle zamanlama önemlidir. 25 Şubat 2003 öncesi ehliyet sahipleri, sınavsız başvuruyla sadece kart ücreti ödeyerek SRC belgesi alabilir. Bu da maliyetleri önemli ölçüde düşürür. Çünkü muafiyetli başvuru yaparsanız yalnızca harç ücretiyle süreci tamamlayabilirsiniz. Belgenizi aldıktan sonra hemen bu iş için pozisyonlara başvurarak işe başlayabilirsiniz. Diğer adaylardan bir adım öne geçmek için kendi aracınızı da kullanabilirsiniz. Taşımacılığa uygun aracınızı kullanabilir, ikinci el araç alırken veya satarken Borusan Next’in ekspertiz hizmetleriyle güvenilir bir deneyim yaşayabilirsiniz.

SRC Belgesinin Geçerliliği ve Süresi

SRC belgesi, alındıktan sonra genellikle süresiz geçerlidir, ancak belirli şartlar ve durumlar bu geçerliliği etkileyebilir. Çünkü SRC belgesinin değeri, sürücünün mesleki yeterliliğini koruduğu sürece devam eder. SRC 1, 2, 3 ve 4 kategorileri bir kez alındığında yenileme gerektirmez. Sadece SRC 5 (tehlikeli madde taşımacılığı) için periyodik eğitimler gerekebilir. Ehliyetinizin geçerliliği, SRC belgesini kullanmaya devam etmeniz açısından önemlidir. Çünkü ehliyet iptal edilirse SRC belgesi de geçersiz olur. Ayrıca, 66 yaşını dolduran sürücüler ticari araç kullanamaz ve belge geçerliliğini yitirir. Yolculuklar esnasında belgeyi yanınızda taşımanız ve düzenli olarak geçerlilik durumunu e-devlet üzerinden kontrol etmeniz önerilir.

Geçerlilik, mesleki ve yasal uygunluğunuza bağlıdır. Örneğin; adli sicil kaydında ciddi bir suç ortaya çıkarsa belge iptal edilebilir. Psikoteknik raporun yenilenmesi, özellikle SRC 5 için önemlidir. Tehlikeli madde taşımacılığında en önemli konu zihinsel ve fiziksel uygunluğu sağlamak ve sürekli olarak doğrulanmasıdır. Yeni kontrole girdiğinizde SRC belgesi sorgulama işlemini e-Devlet üzerinden T.C. kimlik numaranızla yapabilirsiniz. Bununla birlikte uluslararası taşımacılıkta sınır geçişlerinde belgeyi ibraz etmek zorundasınız, aksi takdirde, yasal yaptırımlarla karşılaşabilirsiniz. Mesela SRC belgesi olmadan ticari araç kullanmanın cezası hem sürücüye hem de işletmeye ayrı olarak kesilir.

SRC Belgesinin Faydaları ve Kullanım Alanları

SRC belgesi, ticari araç sürücüleri için hem mesleki hem de yasal bir gereklilik olarak öne çıkar. Fakat işlevleri sayesinde pek çok avantajı da beraberinde getirir. Güvenli, yasal ve profesyonel bir şekilde taşımacılık yapmanızı sağlamasına ek olarak geniş kullanım alanları sayesinde kariyerinizi güçlendirebilirsiniz. İşveren olarak da güvenilir sürücüleri tercih etmenize olanak tanır.

SRC Belgesinin Faydaları

Mesleki yeterliliğinizi resmi olarak belgeleyerek kariyerinizde önemli avantaj sağlayabilir. İş bulma süreçlerinde, özellikle lojistik ve taşımacılık sektöründe, belgeye sahipseniz öncelikli olursunuz. Örneğin; uluslararası firmalar, sınır ötesi taşımacılıkta yasal uygunluğu garanti eden SRC 1 veya SRC 3 belgeli sürücüleri tercih eder. Ayrıca, belge, trafik kuralları, güvenli sürüş ve ilk yardım gibi konularda eğitimli olduğunuzu kanıtladığından işverenlerin güvenini artırır ve iş kazalarını azaltır.

Mesleki yeterlilik, sadece iş bulma kolaylığıyla sınırlı kalmaz, SRC belgesi, profesyonel bir kimlik geliştirmenize yardımcı olur. Eğitim sürecinde araç bakımı, ekonomik sürüş ve müşteri ilişkileri gibi konularda bilgi edinmenize yardımcı olur. Böylece daha verimli çalışabilir ve kendinizi güvende hissedebilirsiniz. SRC belgesi, mesleğinizi uzun vadeli bir kariyere dönüştürmesine zemin hazırlar ve sektörde saygınlık kazandırır. Kendi aracınız varsa daha avantajlı konumda olabilirsiniz. Taşımacılık için gerekli olan panelvan gibi araçlara Borusan Next hizmetleri sayesinde sahip olarak sektörde öne çıkabilirsiniz.

Kullanım Alanları

Farklı taşımacılık türlerinde geniş bir kullanım yelpazesine sahip SRC belgesi, kamyon, çekici, otobüs, panelvan, minibüs gibi araçlarla taşımacılık yapan herkese gereklidir. Örneğin; SRC 1 belgesi, uluslararası yolcu taşımacılığı yapan otobüs veya minibüs sürücüleri için zorunludur, SRC 4 ise yurt içi yük taşımacılığında kullanılır. Dolayısıyla lojistik firmalarından turizm şirketlerine kadar birçok alanda iş imkanı sunar.

Kullanım alanları, taşımacılık sektörünün farklı kollarını kapsar. Mesela SRC 5 belgesi diğerlerinden ayrılır, çünkü taşınan madde tehlikeli sınıfına girer, tanker veya özel araçlarla yapılan taşımalarda kullanılır. Örneğin; kimyasal madde veya patlayıcı taşıyacaksanız bu belgeyle yasal olarak faaliyet gösterebilirsiniz. SRC 2 belgesi ise yurt içi yolcu taşımacılığı yapan taksi veya servis sürücüleri için uygundur. Böylece uzmanlık alanınıza göre belge seçmenize olanak tanır. Borusan Next ile aracını yenilerken SRC belgenle yeni iş fırsatlarını değerlendir, sen de güvenle araba sat!

Telif hakkı ve sair fikri mülkiyet hakları Borusan Oto Değerlendirme Pazarlama ve Hizmet A.Ş.’ye (Borusan Next’e) aittir. Ticari amaçla ve/veya yasalarca izin verilen meşru kullanım sayılamayacak şekillerde, kısmen dahi olsa, izin alınmaksızın alıntı yapılamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz, link verilemez.