Quickshifter Nedir? Otomatik Vites ile Farkı Nedir?

Quickshifter, motosikletlerde vites değişimini debriyaj ve gaz kesmeden gerçekleştiren elektronik sistemdir. Günümüzde motosiklet teknolojileri yalnızca hızla performans üzerine değil, sürüş deneyimini daha akıcı, konforlu hale getirmeye odaklanır. Özellikle sportif sürüşlerde milisaniyelik zamanlar bile önemli hale geldiğinden vites geçişindeki her kesinti performans kaybı demektir. Neyse ki artık bu kaybı önlemek için geliştirilen quickshifter var. Motosiklet quickshifter teknolojisi, gazı kapatmadan ya da debriyaj kolunu çekmeden vites yükseltmenize olanak tanır. Yani sistem sayesinde vites geçişi esnasında yaşanan tork kesintisi minimuma iner, güç aktarımı kesintisiz hale gelir.

Otomatik vitesli sistemlerle karıştırılsa da quickshifter, tamamen farklı çalışma prensibine sahiptir. Otomatik vitesler vites geçişini sürücü müdahalesi olmadan yaparken quickshifter mekanik bir şanzımanda vitesin manuel olarak değiştirilmesini destekler. Kısaca sistem, sizin komutunuzu bekler, sadece vitesin geçiş anındaki motor yükünü algılayıp gaz kesintisini milisaniyeler içinde otomatik olarak uygular. Bu da quickshifter’ı, manuel vitesli motosikletlerde hız ve akıcılığı artıran teknoloji haline getirir. Peki, quickshifter ne demek? Nasıl çalışır? Gelin, motosikletle ilerlerken vites geçişlerini daha pürüzsüz, zahmetsiz hale getiren quickshifter teknolojisine birlikte bakalım.

Quickshifter Nedir ve Ne İşe Yarar?

Quickshifter, motosikletlerde vites değişimi esnasında debriyaj kullanımını ortadan kaldıran son derece uyumlu bir otomatik sistemdir. Vites geçişini hızlandırarak hem performansınızı hem de kontrolünüzü artırmayı hedefler. Motosiklet quickshifter sistemi, temelde motorun ateşleme veya yakıt enjeksiyonunu milisaniyelik sürelerle keserek çalışır. Kesinti, motorun tork üretimini anlık olarak durdurur, vites dişlilerinin yük altında kalmadan geçiş yapmasını mümkün hale getirir. Böylece debriyaja dokunmadan yalnızca vites koluyla vitesi değiştirebilirsiniz. Özellikle yüksek devirlerde motorun ritmini bozmadan güç aktarımını sürdürür. Günümüzde spor motosikletlerden touring modellere kadar birçok farklı motosiklet çeşidi, quickshifter sistemleriyle donatıldığından sürüş tarzınızı değiştirmeden teknolojiden yararlanabilirsiniz.

"Quickshifter nedir?" sorusunun yanıtında öne çıkan diğer detay sürüş tarzına uyumudur. Çünkü sistem, elektronik kontrol ünitesi (ECU) üzerinden motor devir, gaz konumu ve vites kolu hareketlerini izler. Alınan veriler, geçiş anında optimum zamanlamayı belirlemek için analiz edilir. Bazı gelişmiş modellerde ise iki yönlü quickshifter teknolojisi bulunur. Böylece vites yükseltirken / düşürürken debriyajsız geçiş yapabilirsiniz. Bu tip sistemlerde “auto blipper” desteği de yer alır, söz konusu özellik gaz kelebeği valflerini kontrol ederek motor devrini artırır, geri vites geçişlerini yumuşatır.

Quickshifter, yalnızca performans odaklı sistem değildir. Dolayısıyla “quickshifter ne işe yarar?” diye sorulduğunda sadece vites değiştirmeyi otomatikleştirdiğinden bahsetmek yetersiz olacaktır. Örneğin; uzun yol sürüşlerinde de konforu artırır. Debriyaj kullanımını azaltması, özellikle yoğun trafikte sürücünün bilek / el yorgunluğunu en aza indirir. Bununla birlikte motorun mekanik yükünü doğru şekilde dağıtarak dişlilerin ömrünü uzatır. Dolayısıyla quickshifter, hem teknik hem ergonomik anlamda motosiklet kullanımında önemli bir destek sistemidir.

Quickshifter Nasıl Çalışır?

Quickshifter, vites geçişi sırasında motorun ateşleme veya yakıt enjeksiyon sistemini milisaniyelik süreyle keserek çalışır. Ksa kesinti, motorun tork üretimini geçici olarak durdurur, vites dişlilerinin yük altında kalmadan yer değiştirmesine izin verir. Siz vites koluna basar basmaz sistem devreye girer, ateşleme kesintisi tamamlanınca motor yeniden güç üretmeye başlar. Tüm süreç 30–80 milisaniye arasında gerçekleşir. “Quickshifter nasıl çalışır?” derseniz sistemin çalışma prensibi, üç temel aşamaya ayrılır. 

Vites Algılama Süreci

Quickshifter sisteminde ilk aşama, vites hareketinin algılanmasıdır. Sensörü, vites koluna uygulanan kuvveti tespit eder. Yani vites değiştirmeye niyetlendiğinizde, sensör hareketi elektronik kontrol ünitesine (ECU) iletir. Modern sistemlerde sensörler hem itme hem çekme yönünde çalışarak iki yönlü vites geçişine olanak tanır.

Ateşleme, Yakıt Kesme Süreci

İkinci aşama, ateşleme veya yakıt kesme sürecidir. ECU, sensörden aldığı veriye göre motor devrini, gaz pozisyonunu, vites oranını değerlendirir. Veriler sonucunda motorun ateşleme sistemine geçici bir kesinti sinyali gönderilir. Bazı motosiklet quickshifter sistemlerinde kesinti, sadece ateşleme tarafında uygulanırken bazı gelişmiş modellerde ateşleme ile yakıt enjeksiyonu kısa süreliğine devre dışı bırakılır. Yani geçişin ne kadar yumuşak olacağını, motorun nasıl tepki vereceğini belirler.

Vites Geçişinin Tamamlanması ve Yeniden Ateşleme

Üçüncü aşama, vites geçişinin tamamlanması, yeniden ateşleme sürecidir. Motor torku kesildiği anda vites dişlileri kolayca yer değiştirir. Geçiş tamamlanır tamamlanmaz sistem ateşlemeyi yeniden aktive eder, güç aktarımı sürer. Bu sırada siz ne debriyajı çekmeli ne de gaz kolunu kapatmalısınız, çünkü tüm işlem otomatik şekilde yönetilir. Manuel vitesli motosikletlerde otomatik geçiş hissi yaratır, ancak kontrol tamamen sizde kalır.

Quickshifter sistemlerinin çalışma hassasiyeti motosikletin ECU yazılımına, sensör kalitesine, vites kolu mekanizmasına göre değişir. Gelişmiş modeller, gaz kelebeği açısını, devir sayısını, hız verisini anlık olarak izleyerek optimum kesinti süresini belirler. Böylece her vites geçişi koşullara göre uyarlanır. Agresif sürüşlerde daha kısa, düşük devirli kullanımda daha yumuşak geçişler elde edebilirsiniz. Özellikle BMW ve Ducati gibi markaların orijinal quickshifter sistemleri bu adaptif algoritmalara sahiptir.

Quickshifter Sisteminin Temel Bileşenleri

Quickshifter sistemi, vites geçişini milisaniyeler içinde tamamlayabilmek için birbirine bağlı birkaç ana bileşenden oluşur. Tüm parçalar, mekanik hareketin elektronik sinyale dönüştürülmesini, ECU’nun motoru doğru anda kontrol etmesini sağlar. Bileşenler ve işlevleri ise şöyle sıralanabilir:

• Vites Sensörü: Quickshifter’ın kalbidir. Vites koluna entegre edilen sensör, vites değiştirme hareketinizi algılar. Genellikle piezoelektrik ya da strain gauge teknolojisiyle çalışır.
• ECU (Elektronik Kontrol Ünitesi): Sensörden gelen sinyali alır, motor devri ile gaz konumunu analiz eder. Vites geçişinin en uygun anda gerçekleşmesi için ateşleme ya da yakıt kesintisini yönetir.
• Ateşleme /Enjeksiyon Kesme Devresi: ECU’nun komutu doğrultusunda ateşleme bobinlerine, yakıt enjektörlerine giden sinyali kısa süreliğine keser. Motorun tork üretimini durdurarak dişliler arası geçişi mümkün hale getirir.
• Kablolama / Bağlantı Ünitesi: Sensör, ECU ile ateşleme sistemi arasındaki veri akışını sağlar. Kaliteli bağlantılar, sistemin hassasiyetini doğrudan etkiler.
• Montaj Braketiyle Mekanik Bağlantılar: Sensörün vites koluna doğru açıyla yerleştirilmesini sağlar. Uygun montajla yanlış sinyal algılamaları önlenerek sistemin devamlılığı desteklenir.

Bileşenlerin uyumlu çalışması, quickshifter performansının temelini oluşturur. Dolayısıyla ucuz veya uyumsuz bileşenlerin kullanımı, özellikle ikinci el motor montajlarında gecikmeli vites geçişi ya da motor kesilmesi gibi sorunlara yol açabilir.

Quickshifter Kullanmanın Avantajları

Motosiklet sürüşünü performans ile konfor açısından geliştiren quickshifter kullanımıyla birçok avantaj elde edebilirsiniz. En belirgin avantajı vites değişimlerini hızlı ve kesintisiz yapabilmesidir. Özellikle yüksek devirli sürüşlerde debriyaja dokunmadan vites yükseltebilir veya düşürebilirsiniz. Böylece motosikletin güç aktarımında herhangi kopukluk yaşanmamasını sağlar, hızlanma sürelerini optimize eder.

Daha Akıcı ve Hızlı Vites Geçişleri

Quickshifter, milisaniyeler içinde vites değişimini gerçekleştirir. Spor motosiklet sürüşlerinde tur sürelerine doğrudan etki eder. Gaz kapatma / debriyaj kullanma gereği olmadığı için sürücü, motosikleti kesintisiz şekilde yönetebilirsiniz. Daha çok yarış / pist kullanımında belirgin şekilde hissedilir.

Motor ve Şanzıman Üzerindeki Yükü Azaltır

Debriyaj kullanımının azalması, motorun ve şanzımanın mekanik parçalarına binen yükü düşürür. Vites geçişlerinde dişlilerin, zincirin daha az zorlanması, uzun vadede aksamın ömrünü artırır. Ayrıca sistem, hatalı vites değişimlerinden kaynaklanan aşınma / hasar riskini minimuma indirir.

Konfor ve Ergonomi Sağlar

Uzun yol ya da şehir içi sürüşlerde, debriyaj koluna sürekli basmak yorgunluk yaratır. Quickshifter, yükü azaltarak sürüş sırasında el - bilek yorgunluğunuzu en aza indirir. Vites değişimlerini yalnızca ayağınızı kullanarak tamamlayabilirsiniz. Trafik yoğunluğunda konforlu sürüş için ideal bir çözüm olmasını sağlar.

İki Yönlü Vites Değişimine İzin Verir

Gelişmiş quickshifter sistemleri, sadece vites yükseltmede değil, düşürmede de çalışır. Auto blipper desteğiyle geri vites geçişlerinde gaz kelebeği otomatik olarak ayarlanır. Böylece motor devri ani düşüşlerden etkilenmez, sürüş daha yumuşak olur. İki yönlü quickshifter, özellikle agresif sürüş yapan motosikletçiler açısında büyük avantaj demektir.

Quickshifter ile Auto Blipper Arasındaki Farklar

Auto blipper ile quickshifter ve çoğu zaman aynı amaç için kullanılsa da temel işlevleri farklıdır. Quickshifter, vites yükseltme sırasında debriyaj kullanılmadan geçiş yapmayı mümkün kılar. Auto blipper ise vites düşürme sırasında motor devrini otomatik olarak ayarlayarak sarsıntısız geçiş sağlar.

Quickshifter sistemi, yukarı vites geçişlerinde debriyaj kolunu kullanmanıza gerek bırakmaz. Sensör, vites koluna yapılan baskıyı algılar, ECU motorun ateşlemesini kısa süreliğine keserek dişlilerin yük altında kalmadan geçmesini mümkün hale getirir. İşlem milisaniyeler içinde gerçekleşeceğinden güç aktarımında herhangi bir kesinti yaşamazsınız. Auto blipper ise vites düşürmede devreye girer. Düşürme sırasında motor devri, yeni vitese uygun şekilde otomatik olarak artırılır. Bu sayede zincir / dişliler üzerinde ani yüklenme oluşmaz, geri vites geçişi daha yumuşak, güvenli hale gelir. Spor sürüşlerde özellikle keskin viraj çıkışlarında motor devrinin korunması kritik önem taşır.

Quickshifter tek yönlü veya çift yönlü olabilir, yalnızca yukarı geçişte çalışması sık rastlanan durumdur. Auto blipper ise genellikle aşağı geçişlerde otomatik gaz açma mekanizmasıyla görev yapar. Bazı gelişmiş motosikletler, her iki sistemi de entegre ederek iki yönlü, kesintisiz vites geçişi sunar. Öte yandan quickshifter ile auto blipper birlikte kullanıldığında sürüş daha akıcı ve performans odaklı olur. Quickshifter yukarı geçişte zaman kazandırırken auto blipper aşağı geçişte motorun ritmini korur. Her iki sistemin bir arada olması, pist / agresif yol sürüşlerinde size hem hız hem kontrol avantajı sunar.

Quickshifter Her Motosiklete Takılır mı?

Quickshifter her motosiklete takılabilir. Ancak sistem, elektronik kontrollü şanzıman, uyumlu vites mekanizmasına sahip motosikletlerle çalışır. Eski tip ya da tamamen mekanik şanzımanlı modellerde sensör / ECU entegrasyonu, uygun aftermarket kitler, ek ECU modülleriyle sağlanabilir, fakat işlem profesyonel montajla kalibrasyon gerektirir. Ayrıca her motosiklet markasının, modelinin quickshifter uyumluluğu farklıdır. Orijinal ekipman olarak sunulan sistemler genellikle spor, üst segment modellerde bulunur. İkinci el motorlarda sonradan montaj yapılacaksa uyumlu sensörle yazılım gereklidir. Uygun olmayan montaj, vites geçişinde gecikme, motor sarsıntısı, sistem hatalarına yol açabilir. Dolayısıyla quickshifter, elektronik destekli, sensör ve ECU entegrasyonu yapılabilecek tüm motosiklet çeşitleri için uygundur. Montajdan önce motosiklet modeline, şanzıman tipine dikkat etmeniz önemlidir.

Quickshifter Montajı Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler

Önemli parçaların montajı araba / motosiklet fark etmeksizin tüm sistemi etkileyeceğinden profesyonel şekilde yapılmalıdır. Motosiklet performansını doğrudan etkileyen quickshifter montajı da son derece kritiktir. Dolayısıyla kurulum kadar montaj öncesinde de dikkat edilmesi gereken bazı teknik, mekanik noktalar vardır. Hazırlık yapılarak sistemin sorunsuz çalışması, sürüş güvenliğini sağlanabilir. Montajda en önemli noktalar ise şunlardır:

• Uyumluluk Kontrolü: Motosikletin şanzımanı, ECU yazılımı quickshifter ile uyumlu olmalıdır. Uyumlu olmayan modellerde montaj yapılması sistem arızalarına yol açabilir.
• Sensör Yerleşimi: Vites koluna monte edilen sensörün doğru açıyla yerleştirilmesi gerekir. Yanlış açı, hatalı vites algılamasına ve geçiş sorunlarına neden olur.
• Elektrik Bağlantıları: Tüm kablolarla bağlantılar sağlam, uygun yalıtımla yapılmalıdır. Gevşek bağlantılar, düşük kaliteli kablolar sistemin hassasiyetini düşürür.
• ECU Yazılım Güncellemesi: Montaj öncesinde ECU’nun quickshifter fonksiyonunu destekleyecek yazılıma sahip olduğundan emin olunmalıdır. Gerektiğinde güncelleme / ek yazılım yüklemesi yapılmalıdır.
• Mekanik Kontroller: Vites dişlileri, zincir ve debriyaj mekanizması kontrol edilmelidir. Aşınmış, zor hareket eden parçalar quickshifter performansını olumsuz etkiler.
• Montaj Talimatlarına Uyma: Üretici tarafından sağlanan montaj talimatları titizlikle uygulanmalıdır. Her motosiklet modeli için önerilen tork değerleri, montaj sırası takip edilmelidir.

Quickshifter Kullanırken Yapılan Yaygın Hatalar

Bazı sürücüler için quickshifter kullanımı alışkanlık gerektiren bir süreçtir. Manuel araçtan otomatik modele geçmeye benzetilebilir. Örneğin; en yaygın hatalardan biri, vites koluna aşırı ya da yetersiz basmaktır. Sensörler, belirli kuvvet aralığında çalışacak şekilde tasarlandığından çok sert / çok hafif basmanız vites geçişinde gecikmeye, motor sarsıntıya neden olabilir. Örneğin; 2. el motor modellerinde sonradan montaj yapılmış sistemlerde, yanlış kalibrasyon bu tür sorunları artıracaktır.

Bir diğer sık yapılan hata, sistemin yalnızca yukarı geçişler için ayarlanmış olduğunu bilmeden aşağı geçişlerde debriyaj kullanmaktan kaçınmamaktır. İki yönlü quickshifter sistemlerinde bile düşük devirde agresif vites düşürme gerekliyse motor devrini takip etmelisiniz. Ayrıca, vites değiştirme sırasında gaz kolunu ani kapatmak / hızla açmak, motorun tork dengesini bozarak sarsıntılı geçişlere yol açabilir. Hataların çoğu sürüş konforunu azaltsa da aynı zamanda dişli, zincir gibi mekanik parçaların aşınmasını da hızlandırır. Yani quickshifter sistemini doğru şekilde kullanmanız sistem ömrünü uzatıp güvenliğinizi destekler.

Quickshifter Bakımı ve Kalibrasyonu

Düzenli bakım, kalibrasyon ile quickshifter sisteminin, performansını koruyabilirsiniz. Çünkü sensörlerin temiz, doğru pozisyonda olması sistemin vites geçişini doğru şekilde algılaması açısından hayati öneme sahiptir. Özellikle toz, yağ, kir birikintileri sensör performansını olumsuz etkileyebilir. Öte yandan montaj braketiyle mekanik bağlantı noktaları, zamanla gevşeyebilir. Bu nedenle periyodik kontrol gereklidir. Kablolarda aşınma, kopma olup olmadığı da düzenli olarak gözden geçirilmelidir.

Kalibrasyon, quickshifter’ın sürücü alışkanlıkları, motosikletin mekanik yapısına uygun şekilde çalışmasını sağlar. Dolayısıyla sensör hassasiyeti, ECU yazılımı ve vites kolu ayarları belirli aralıklarla kontrol edilmelidir. Motorlara sonradan takılan quickshifter sistemlerinde ise kalibrasyon işlemi kullanıcı, motor modeline göre farklılık gösterebilir. Kalibrasyon eksikliği ise vites geçişlerinde gecikme, sarsıntı, motor durması gibi problemlere yol açabilir.

Quickshifter Gerçekten Gerekli mi?

Çoğunlukla sportif veya pist odaklı sürüş yapan motosikletçiler için quickshifter, gerekli olabilir. Vites değişimlerini milisaniyeler içinde gerçekleştirdiği için hızlanma sürelerini kısaltır, motor gücünün kesintisiz aktarılmasını sağlar. Debriyaj kullanmadan vites değiştirebildiğiniz için hem sürüş akışı hem de konfor artar. Yüksek performans gerektiren durumlarda da quickshifter sistemi fark yaratabilir, konsantrasyonunuzu artırabilir. Ancak her sürücü ya da motosiklet için zorunlu değildir. Günlük kullanımda, düşük hızlarda, manuel vites değişimi çoğu kişi için yeterli olabilir. Yine de pist, yarış veya agresif sürüş sevenler için quickshifter, güvenlik ve performans açısından avantaj sunar. Yani quickshifter gerekliliği tercihlerinize, motosiklet kullanım tarzınıza göre değişebilir.

Quickshifter teknolojisi ile sürüşünüzü bir üst seviyeye taşıyın, motosiklet deneyiminizi optimize edin. Borusan Next sayesinde quickshifter'lı ya da uyumlu motosiklet modellerini inceleyerek performansınızı artırabilirsiniz.

Telif hakkı ve sair fikri mülkiyet hakları Borusan Oto Değerlendirme Pazarlama ve Hizmet A.Ş.’ye (Borusan Next’e) aittir. Ticari amaçla ve/veya yasalarca izin verilen meşru kullanım sayılamayacak şekillerde, kısmen dahi olsa, izin alınmaksızın alıntı yapılamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz, link verilemez.