Kullanıcılarına hareket serbestliğinin yanı sıra güvenli ve rahat sürüş ayrıcalığı yaşatan sürücüsüz arabalara baktığınızda hem çevreyi algılama potansiyelleri oldukça yüksek hem de kontrol kabiliyetleri fazlasıyla gelişmiş özelliktedir. İnsan girdisine gereksinim olmadan ya da oldukça az ihtiyaç duyulan yenilikçi teknolojileri yakından tanımaya hazır mısınız?

Otonom Nedir?

Fransızca kökenli bir kelime olarak teknoloji dünyasında sıklıkla duyulmaya başlanan “Otonom nedir?” sorusuna yanıt arayan okuyucular için belirtmek gerekirse, tam karşılığı “Özerklik” olan kelime “Bağımsız” anlamına gelir. Bu durumda yüzyılın hız kesmeyen gelişmeleri arasında öne çıkan büyük buluşlara uyarlanan bu sözcüğün, otonom arabalar için de kullanıldığını belirtmekte yarar var. Otonom arabaların çalışma prensibi dikkate alındığında insansız ya da yarı insansız sürüş olanağı tanıyan robot türü mekanizmalara sahip olarak geliştirildiklerini görebiliriz.

Otonom Arabalar Hakkında Bilmeniz Gerekenler

“Otonom teknoloji nedir?” sorusu için verilebilecek genel yanıt; “Birçok alanda entegre çözümler sunan donanımlar.” olabilir. Otonom teknolojinin detaylarına hakim olmak isteyenlerdenseniz sınır güvenliğinden haberleşmeye, keşif ve gözetleme faaliyetlerinden arama ve kurtarma operasyonlarına hatta tarım faaliyetlerine kadar oldukça geniş kapsamlı uygulamalar bütününün varlığına tanıklık edebilirsiniz. Otonom teknolojileri; aerostatlar (Elektriksiz balonların yanı sıra elektrikli hava gemilerinin dahil olduğu ve hava gazından aldığı kaldırma kuvveti ile havalanan uçaklar) ile yer tabanlı teknolojisi sayesinde kontrol edilebilen ya da belirli bir uçuş planı çerçevesinde hareket eden insansız hava arabaları için geliştirilen yazılım ve elektronik bileşenlerini kapsar. Otomatik kontrol mekanizması ile donatılan otonom arabalar, insan faktörü olmaksızın çevresel unsurları algılayarak gidebilen taşıtlardır. Trafik, çevre ve hava koşullarına göre hareket, seyir, durma ve park etme gibi kendilerinden beklenen tüm faaliyetleri gerçekleştirebilir. Makine, modül, cihaz ya da alt sistem olarak adlandırılan sensörler; ortam değişikliklerini tespit ettikten sonra, bağlantı halinde bulundukları diğer elektronik cihazlara algıladıkları verileri gönderirler. Otonom arabalarda kullanılan sensörler birçok farklı nesnenin algılanmasına imkân veren GPS, odometri, lidar, görüntü işleme, video kamera, çevre radarı, uzun menzilli ve kısa menzilli radar gibi teknolojilerden oluşur.

Otonom arabalarda kullanılan sensörlerin görevlerini aşağıdaki listeden detaylı şekilde inceleyebilirsiniz:

• GPS: Uydu tabanlı işleyişe sahip navigasyon teknolojisi, sürücüsüz taşıtların vazgeçilmezi olmakla birlikte ulaşılmak istenen hedefe, en uygun rotanın takip edilerek gidilmesine olanak tanır.
• Odometri: Kilometre sayacı vazifesi gören gelişmiş özellikli sensör, zamana bağlı konum değişikliğinin tahmini konusunda önemli rol oynarken hareket sensörlerinden iletilen verileri kullanır.
• Lidar: Lazer teknolojisi ile çalışan lidarlar, çevredeki objelerin algılanmasının yanı sıra nesnelere ya da yüzeylere olan mesafenin hesaplanması amacıyla kullanılır.
• Görüntü İşleme: Görüntü verilerinin işlenmesini mümkün hale getiren teknoloji, algılanan, kaydedilen ve anlamlandırılan verilerin yaya, araba ya da bisikletli mi olduğunun sınıflandırılması konusunda etkilidir.
• Video Kamera: Elektro optik sistemli dijital kameralar sayesinde trafik ışıklarından yol işaretlerine, trafikteki diğer arabalardan yayaların pozisyonuna kadar pek çok şeyin algılanmasında kullanılır.
• Çevre Radarı: Geniş görüş açısına giren ve hareket halindeki tüm objeleri algılar.
• Kısa Menzilli Radar: Yakındaki nesnelerin ya da cisimlerin algılanmasına imkân veren sensör mekanizması, arabaları analiz etme ve pozisyonlarını belirleme olanağı tanır.
• Uzun Menzilli Radar: Uzaktaki arabaların hem hızını hem de büyüklüğünü tespit ettikten sonra trafikte seyreden diğer arabaların pozisyonunun belirlenmesi konusunda aktif rol oynar.

Otonom Arabalar Nasıl Çalışır?

Otonom özellikli arabalar, otomatik kontrol sistemine sahip üstün teknolojileri sayesinde çalışır. Zihin ezberlerinizi bozacak kadar gelişmiş modellerin neredeyse sınır tanımayan performansa sahip olması ise sürüş keyfinize ve tercihlerinize elverişli bir kontrol gerçekleştirmenize fırsat verir. Otonom taşıtlarda kullanılan sensörlerin algıladığı, işlediği ve bilgisayar sistemine ilettiği elektronik veriler aracın tüm manevra ve kontrol fonksiyonlarını kumanda eder. Şehir içi ya da şehirler arası ulaşım beklentilerinizi maksimum performansla karşılayan arabalar ile gerçekleştireceğiniz seyahatler sırasında gerek hava ve yol koşulları gerekse hız ve çevrenizdeki objeler, adeta sorun olmaktan çıkar. Elektronik ve yazılım bileşenli otomatik mekanizmalar eşliğinde çalışan sürücüsüz arabalar; konum tespiti, hedef belirleme, pozisyon kontrolü, trafik koşullarına hâkimiyet ve kurallarına uyma, yakındaki veya uzaktaki nesneleri algılama ile verilerin işlenmesi gibi durumlarda mükemmel görev yapar. Tüm yenilikçi unsurları teknolojik konseptinde bir araya getiren modeller ise arzu ettiğiniz sürüş güvenliği ve seyahat konforu hususlarında ideal bir ulaşım seçeneği olmayı hak eder.

Otonom Sürüş Nasıl Yapılır?

Öncelikle, teknoloji tutkunlarını yakından ilgilendiren ve birçok sürücünün de merak ettiği “Otonom sürüş nedir?” bilgisine açıklık getirmekte büyük yarar vardır. Bu çerçevede otonom sürüş, insan faktörüne en az gereksinim duyulan ya da hiç gereksinim duyulmayan sürüş faaliyetleridir. Modern ve üstün teknolojinin hakim olduğu otomatik pilotlu taşıtlar; gelişmiş niteliklere sahip sensörlerin bağlı olduğu elektronik ve yazılımsal bileşenler kontrolünde, trafikte tüm beklentileri karşılayan bir sürüş gerçekleştirir. Bu durumda aracınızın sürüş seviyelerini belirleyebilir, yol alış gereksinimlerine uygun seviyelerden dilediğinizi seçerek otomatik pilot uygulamalarından hangisini istediğinize karar verebilirsiniz.

Otonom Sürüş Seviyeleri Nelerdir ve Nasıl Kullanılır?

Sürücüsüz arabalar hakkında belirlenen otonom sürüş kriterlerine, 2014 yılında getirilen yükümlülüklerle son şeklinin verildiğini bilmenizde yarar vardır. Böylece sürücünün üzerinden büyük ölçüde kaldırılan sürüş kontrolünün, otonom arabaların gelişmiş mekanizmalarının üzerinde olması hedeflenir. Sürüş güvenliği ve konforu gibi tercihlerinize uygun şekilde aracınıza komutlar verebilmenizi mümkün hale getiren kriterler, 5 kademe olarak belirlenmiştir.

Otonom sürüş seviyelerinin ne işe yaradığını öğrenmek için aşağıda maddelenen açıklamaları değerlendirebilirsiniz:

• Birinci seviye: Manuel sürüş, asistan özelliğinin aktif olduğu sürüş olmakla beraber, sistemin sürücü tarafından devreye sokulması anlamına gelir.
• İkinci seviye: Sürüş kontrolünün sorumluğu yine sürücüde bulunan kısmi otomasyon programı sayesinde arabanıza belirli ve kısa süreli komutlar ile hükmedebilirsiniz.
• Üçüncü seviye: Sürüş sisteminin hakimiyeti yine önemli oranda sürücüde olmakla birlikte bu koşullu otomasyon seviyesinde hem sensörler hem de kameralar devreye girer.
• Dördüncü seviye: İleri sürüş modunun ilki olan dördüncü seviye özelliği yüksek otomasyon teknolojisi ile aracınızın trafikteki durması, kalkması, hız kontrolü, yavaşlaması gibi tüm hareketlerini otomatik pilot kontrolü ele alır.
• Beşinci seviye: Tam otonom teknolojisi olarak da adlandırılan 5. seviye fonksiyonunu seçtiğinizde ise taşıtın trafikteki dikkat ve kontrol yükünden kurtulabilir, konforlu bir yolculuğun keyfini yaşamaya başlayabilirsiniz.

Otonom Araba Türleri Hangileridir? Otonom Arabaların Getirdiği Değişimler Nelerdir?

Yeni nesil sürüş ayrıcalıklarını kullanıcılarına sunmak isteyen otomobil devleri, otonom sürüş özelliğine sahip olan arabalar tasarlayarak, en gelişmiş teknolojileriyle adından sıklıkla söz ettirir. Peki siz de zamanın koşullarına hazır olmanıza imkân sunan konforlu bir sürüşün hayalini gerçeğe dönüştürmek istemez misiniz? Uzmanların ve mühendislerin kapsamlı çalışmaları sonucu sıfırdan 6. seviyeye kadar sınıflandırılan arabalar, yapay zeka teknolojisiyle ve derin öğrenme algoritmalarıyla maksimum düzeyde desteklenir. Lojistik sektöründe operatör gereksinimini ortadan kaldıran yük taşıma arabaları ise yarı otonom arabalar olarak hem çağın maliyet yükünün azaltılması hem de zaman verimliliğinin artırılması konularında aktif rol oynar.

Otonom araba türleri hakkında detaylı bilgi sahibi olmak üzere aşağıdaki açıklamalara göz atabilirsiniz:

• Seviye 1: Ellerin direksiyonda ve sürücü kontrolünün hakim olduğu arabalardaki asistan destek özellikleri; hız sabitleyici, şerit takip sistemi ve fren asistanı gibi hususlarda size yardımcı olur.
• Seviye 2: Ellerin direksiyonda olmadığı pozisyonlara olanak tanıyan otonom araba türlerinde sürücünün müdahalesi olmaksızın; direksiyon kontrolü, hızlanma ya da yavaşlama gibi faaliyetlerin gerçekleştirilmesi mümkündür.
• Seviye 3: Gözleriniz kapalı uygulayabileceğiniz otomatik sürüş işlemlerine olanak veren otonom taşıt çeşitleri; yol engelleri, olumsuz hava koşulları gibi pozisyonlarda frenleme yapma özelliğiyle öne çıkar.
• Seviye 4: Otonom araba sanayinin geldiği en gelişmiş noktalardan biri olan otonom araba kademesi, sürücüsüne düşünmeyi bıraktıran performansıyla dikkat çeker. Otonom sistemin sahip olduğu teknoloji sayesinde sürüşün tüm aşamaları kontrol altındadır.
• Seviye 5: Tamamen otonom teknolojisini yaşayabileceğiniz sürüşlerde artık kontrol sizde değildir. Aracınız direksiyon simidi olmadan trafik organizasyonunun tamamını kontrol edebilir.

Otonom Arabaların Gelecek Dönemlerde Sağlayacağı Faydalar

Otonom arabalar gelecek dönemde kullanıcılarına pek çok fayda sağlamaya hazır. Öncelikle sürücülerde refleks olarak tanımlanan ani durum tepkileri, otonom sürüş farkıyla birlikte tehlikeli ya da rutin pozisyonların hızlı algılanmasını sağlarken doğru karar verme mekanizmasını da otomatik harekete geçirir. Çevre dostu teknolojiler ışığında geliştirilen otonom taşıtlar, hem kendinizin sağlıklı yaşayabileceği hem de gelecek nesillere bırakabileceğiniz doğa ve iklim yönünden daha yaşanılabilir bir dünyanın zeminini hazırlar. Yeni istihdam alanlarının açığa çıkmasına öncülük eden üstün teknoloji sayesinde otomotiv sektöründe iş kollarının gelişmesine, kariyer ve meslek sahiplerinin iş bulmalarına önemli katkılar sağlar. Keyifli ve konforlu yolculuktan daha fazlasını yaşayabileceğiniz sürücüsüz arabalar, sürüş sırasında kendinize ayırdığınız zamanı artırır. Can ve mal kayıplarının en aza indirgendiği daha güvenli ve sorunsuz bir ulaşım yaşatabilir.