Gücünü elektrikten alan arabalar hiç şüphesiz geleceğimizde büyük bir yere sahip olacaktır. Her geçen yıl giderek daha da yaygın hale gelen elektrikli ve hibrit araçlar, özellikle ekonomik aynı zamanda da daha çevre dostu bir ulaşım çözümü arayanların ilk tercihi olmaya başladı. Hemen hemen tüm otomobil üreticileri tarafından elektrikle çalışan modeller piyasaya sürülürken ülkemizde de bu türden araçlar kabul görür hale geldi.
Tamamen elektrikli bir arabaya geçmek size büyük ve riskli bir adım olarak gelebilir. Elektrikli araçların sunduğu sınırlı menzil, şarj istasyonu sayısının azlığı ve bakım süreçleri gibi geleneksel araçlarla kıyasla oldukça farklı olan bu konu başlıkları konusunda endişe duymanız da son derece doğal. Ancak tüm bu çekincelerinize rağmen elektrikli araçların sunduğu ekonomik sürüş başta olmak üzere avantajlar ilginizi çekiyorsa hibrit bir model tam sizin için olabilir. Hem elektrikli hem de benzinli motoru bulunan hibrit otomobiller, tamamen elektrikli araçların sahip olduğu dezavantajları giderirken aynı zamanda içten yanmalı motora sahip geleneksel araçlara kıyasla çok daha ekonomik ve çevreci bir deneyim sunar. Gelin hibrit araba nedir, nasıl çalışır sorularına yanıt verirken bir hibrit araba sahibi olmayı düşünürseniz sizi nelerin beklediğine yakından bakalım.
Hibrit Araba Nedir?
Hibrit araba nedir, sorusuna en kısa yanıt olarak hem benzin hem de elektrik gücüyle çalışan araçlardır açıklaması yapılabilir. Söz konusu hibrit arabalar, hem geleneksel benzinli içten yanmalı motora hem de elektrikli motora sahip araçlardır. İki farklı güç kaynağına sahip hibrit araç modelleri, çeşitli biçimlerde elektrik gücünden destek alarak kullanıcılarına çok daha ekonomik ve çevreci bir ulaşım imkanı sunar. Son yıllarda büyük gelişim gösteren tamamen elektrikli araçlara kıyasla hibrit modeller uzun yıllardır trafikte yer almakta.
Hibrit teknolojisinin öncülerinden olan Toyota, Prius modelini 1997 yılında satışa sunarak dünyanın ilk seri üretim hibrit otomobil üreticisi olma ünvanını kazandı. 2000 yılların başından itibaren ise Amerika ve Avrupa başta olmak üzere farklı pazarlarda ciddi satış rakamları elde eden Toyota Prius’un başarısı diğer üreticilerin de bu alana adım atmasında etkili rol oynadı. Günümüzde ise Toyota’nın yanı sıra BMW, Mini, Mercedes, Honda ve Renault başta olmak üzere önde gelen otomobil üreticileri hibrit araç modelleri ile piyasada yer alır.
Hibrit Araba Nasıl Çalışır?
Hibrit araba ne demek sorusuna yanıt verdiğimize göre nasıl çalıştıklarına geçebilirsiniz. Elektrik motorlarının ve pil teknolojisinin araçlara güç verebilecek kapasiteye ulaşması hibrit ve tam elektrikli araçların gelişimini hızlandırdır. Otomobil üreticileri ise elektrik motorlarını aracın ana güç kaynağı olarak kullanmak yerine geleneksel içten yanmalı bir motorla birlikte kullanma fikrinin de oldukça avantaj sağlayacağını keşfetti. Tamamen elektrikli araçlara kıyasla çok daha kısıtlı bir güce ve batarya kapasitesini benzinli bir sistem ile birleştirerek yakıt tüketimi ve performans artışı elde edilebilirdi. Üstelik ortaya çıkan sonuç geleneksel içten yanmalı motora sahip araçlara kıyasla çok daha çevre dostuydu.
Hibrit araç modellerinin geliştirilmesinde temel düşünce tam olarak budur. Benzinli motoru destekleyen, yakıt sarfiyatını önemli ölçüde düşüren ve gerektiğinde sadece elektrikli motoru sayesinde hareket edebilen hibrit araçların üzerinde tam anlamıyla iki farklı sistem bulunur. Bir hibrit araç hem eksiksiz bir geleneksel benzinli araç altyapısı hem de elektrik motoru ve bataryalara sahiptir.
Benzin ve elektrik enerjisini bir arada kullanabilen hibrit araçlarda verimliliğin ön planda tutulduğu benzinli bir motor, yakıt deposu, egzos sistemi ve akü gibi alışageldik parçaların yanı sıra elektrikli çekiş motoru, elektrik jeneratörü ve bataryalar yer alır. Aynı zamanda hem benzinli hem de elektrikli motor ile çalışabilen şanzıman ve yine iki sistemi de soğutmak için kullanılan termal sistem elemanları yer alır.
Farklı türlere sahip hibrit araç modelleri benzer olsa da birbirinden ayrılan çalışma biçimlerine sahiptir. Temel olarak hibrit araçlar, tam elektrikli araçlar gibi uzun menzilleri elektrik gücüyle katetmeleri için geliştirilmezler. Bu türden araçlardaki elektrik motoru destekleyici niteliktedir. Aracın ilk hareketinde veya hızlanırken elektrik motoru devreye girerek güç sağlar. Çoğu model de bataryalar benzinli motorla veya rejeneratif frenleme sistemiyle şarj edilir. HEV ve PHEV olarak adlandırılan hibrit araçlar ise kısa da sadece elektrikli motorla yol alabilir ve PHEV’ler harici güç kaynağı ile şarj edilebilir.
Hibrit Araç Türleri ve Farkları Neler?
Bir hibrit araba almaya karar verdiğinizde karşınıza farklı teknolojiler ile donatılmış modeller çıkar. Bu da karar verme sürecinde kafanızın oldukça karışmasına yol açabilir. Hibrit araçlar, çalışma biçimlerine ve donanımlarına göre farklı türlere ayrılır. Çoğu zaman MHEV, HEV, PHEV gibi kısaltmalarla anılan hibrit araç türleri konu hakkında yeterli bilgiye sahip olunmaması yanlış tercih yapılmasına neden olabilir. İhtiyaçlarınıza yönelik en uygun hibrit araç türünü belirlemenize yardımcı olmak için hibrit otomobil türlerine ve aralarındaki farklara beraber bakalım.
Hafif Hibrit Elektrikli Araç (MHEV)
Hafif hibrit elektrikli araçlarda yer alan elektrik motoru, tamamen benzinle çalışan içten yanmalı motoru desteklemek için kullanılır. Frenleme sırasında açığa çıkan enerjiyi depolayan MHEV’ler kalkış ve hızlanma sırasında benzinli motoru destekler. Böylelikle hem performansı iyileştirir hem de yakıt tasarrufu sağlayarak ekonomik bir sürüş sağlar.
MHEV’lerin geliştirilmesindeki asıl hedef elektrikli motor vasıtasıyla sürüş imkanı sunmak değil, bu motordan faydalanarak çok daha performanslı ve aynı zamanda ekonomik sürüş imkanı sunmadır. Elektrikli motor tarafından desteklenen MHEV’ler çok daha iyi bir kalkışa ve hızlanmaya sahiptir. Aracın en çok yakıt sarf ettiği bu durumlarda devreye giren elektrik motor, yakıt sarfiyatını da oldukça düşürür. Kısacası hafif hibrit elektrikli araçlar ile aynı oranda benzin ile çok daha fazla yol katedebilirsiniz.
Hibrit Elektrikli Araç (HEV)
HEV olarak adlandırılan hibrit elektrikli araçlar ise MHEV’lere kıyasla çok daha yetenekli bir elektrikli sisteme sahiptir. Tıpkı MHEV’ler gibi benzinli motoru desteklemenin yanı sıra hibrit elektrikli araçlar yani HEV’ler kısa mesafeli de olsa tamamen elektrik motoruyla sürüş gerçekleştirilmesini sağlar. Rejeneratif frenleme sistemiyle şarj edilebilen bataryaları sayesinde normalde kaybedilecek olan enerji geri kazanılarak ek mesafe katetmenizi sağlar.
Hibrit elektrikli araçlar, yoğun şehir içi kullanıma sahip kişiler için en doğru seçim olabilir. PHEV’lere göre kısıtlı olsa da kısa mesafelerde yakıt sarfiyatı olmadan elektrikli motor ile sürüş gerçekleştirebilirsiniz. Gerektiğinde ise benzinli motora geçerek aracınızı kullanmaya devam edebilir, uzun yolculuklara gönül rahatlığı ile çıkabilirsiniz. PHEV’leri şehir içi kullanım için ideal yapan bir diğer nokta ise rejeneratif frenleme sistemidir. Yoğun şehir trafiğinde gerçekleştirdiğiniz her dur kalk bataryanızın dolması ve ek menzil kazanmanız için bir fırsata dönüşür.
Plug-in Hibrit Elektrikli Araç (PHEV)
Hibrit araçlar içerisinden en çok tercih edilenler çoğunlukla PHEV kısaltmasıyla anılan plug-in hibrit elektrikli araçlar. PHEV’ler HEV’ler ile benzer şekilde çalışır. Ancak plug-in hibritler hem daha yüksek batarya kapasitesine sahiptir hem de dışarıdan güç verilerek şarj edilebilir. PHEV’ler elektrik motoruyla özellikle şehir içinde tatmin edici sürüş menzili sunar. Üstelik benzine ulaşamadığınız durumlarda prize bağlayarak şarj edip yola devam edebilirsiniz.
Tamamen elektrikli bir araca geçmek ile içten yanmalı motora sahip geleneksel araçlar arasında kalanlar için en ideal seçenek plug-in hibrit elektrikli araçlardır. Tamamen elektrikli arabaların tercih edilmesinde en çok akla takılan nokta şarj etme ve menzil kısıtlamasıdır. Özellikle uzun yolculuklarda şarj istasyonu ve şarj süresi can sıkıcı bir hal alabilir. İşte bu konularda çekincesi olanlar benzinli motora sahip plug-in hibrit araçlara yönelebilir. Benzinli ve elektrikli motoru kullanarak yakıt sarfiyatını ciddi oranda aşağıya çekebilirsiniz. Dilerseniz sadece elektrikli motoru kullanarak tam elektrikli araç deneyimi yaşayabilirsiniz. Üstelik bataryanız tükendiğinde benzinli moda geçerek sürüşe sorunsuz bir şekilde devam edebilirsiniz.
Hibrit Araçların Avantajları ve Dezavantajları
Hibrit araçlar geleneksel benzinli arabalara kıyasla çok daha ekonomik bir sürüç elde etmek isteyenlerin ilk tercihi arasında yer alır. Tamamen elektrikli bir arabayı sahip olduğu dezavantajlar sebebiyle tercih etmeyenler, hibrit araçlarda yer alan benzinli motorunda sağladığı güven sebebiyle bu türe yönelir. Ancak hibrit araçların avantajları bununla sınırlı değildir.
Hibrit Araçların Avantajları
İçten yanmalı motora sahip arabalara göre düşük yakıt tüketimi ve gaz salınımı oranları ile hibrit araçlar çevreye çok daha duyarlıdır. Neden bir hibrit araç tercih etmeniz gerektiği konusunda hala kararsızsanız gelin hibrit modellerin sunduğu avantajlara yakından bakalım.
Ekonomik Sürüş İmkanı
Hibrit araçların sunduğu en büyük avantaj benzinli bir araca kıyasla ekonomik bir sürüş sunmasıdır. Yakıt tüketiminin en yüksek olduğu ilk çalıştırma ve hızlanma sırasında elektrikli motor devreye girerek benzinli motor üzerindeki baskıyı hafifletir. Ayrıca hibrit araçlar, menzilleri dahilinde tamamen elektrikli sürüşe imkan tanır. Böylelikle yakıt harcamadan, elektrikli motorun gücü kullanılarak seyahat edilir ve ciddi oranda yakıt tasarrufu sağlanır.
Frenleme sırasında açığa çıkan enerjinin bir kısmının geri kazanılmasını sağlayan rejeneratif frenleme sistemi de sürüşü ekonomik hale getiren bir başka noktadır. Rejeneratif motor sayesinde, her frene bastığınızda araç bataryaları şarj olur. Bu sayede elektrikle katedebileceğiniz menzili arttırma imkanı elde edersiniz. Rejeneratif frenleme sistemi özellikle çok sık dur-kalk yapılan şehir içi trafikte büyük bir avantaja dönüşür.
Düşük Emisyon Değerleri
Hibrit araçlar yakıt tasarrufunun yanı sıra çevreci bir ulaşım çözümü olması sebebiyle de öne çıkar. Tam elektrikli arabalar kadar olmasa da içten yanmalı motora sahip araçlara kıyasla çok daha çevre dostudurlar. Fosil yakıt tüketimini önemli ölçüde aşağı çeken hibrit araçlar, alınan mesafe başına ortaya çıkan gaz salınımı açısından oldukça düşük değerler sunar.
Benzinli Motorun Sunduğu Güven
Birçok kişinin elektrikli araçlara temkinli yaklaşmasının temel nedeni sunulan sınırlı menzil ve uzun şarj süreleridir. Aracınızı sürekli olarak şehir içinde kullansanız da nadiren de olsa uzun yola çıkmak istemeniz son derece doğaldır. Ancak uzun yolda veya tam ihtiyacınız olduğu anda şarjın bitebilme ihtimali birçoğunu elektrikli araç fikrinden soğutur. Hibrit araçlarda ise dilediğiniz zaman kullanabileceğiniz benzinli bir motor hizmetinizdedir. Şarjınız tükense bile benzinli motor ile yola devam edebilir aynı zamanda rejeneratif frenleme ile bir yandan da bataryalarınızı doldurmaya başlayabilirsiniz.
Elektrikli Araç Deneyimi
Elektrikli araçlar kendilerine has bir sürüş deneyimi sunar. Elektrikli motorun, benzinli motora kıyasla çok daha düşük sesle hatta yolcular için neredeyse sessiz denebilecek biçimde çalışması konforu oldukça arttırır. Hibrit ve plug-in hibrit araçlar, tamamen elektrikli motor ile hareket ederek kısa menzilli de olsa size elektrikli araçların sessiz çalışma özelliğini sunabilir.
Satın Alma Sırasındaki Teşvikler
Hibrit ve elektrikli araçlar çevreye duyarlı çözümler olması sebebiyle birçok ülke tarafından vergi indirimleri, teşvikler ve özel krediler ile desteklenir. Türkiye’de de belirli şartları sağlayan hibrit araçlar için ÖTV teşviki sunuldu. Böylelikle elektrikli menzili 70 kilometre üzeri olan ve kilometre başına karbon salınımı 25 gramın altında olan şarj edilebilir hibrit araçlar için uygulanan ÖTV, farklı motor hacimlerine göre yeniden düzenlenerek aşağıya çekildi.
Hibrit Araçların Dezavantajları
Hibrit araçlar, uzun yıllardır hayatımızda olan geleneksel türdeki araçlara benzer olsa da birçok açıdan da farklı ve daha kompleks bir sisteme sahiptir. Bu sebeple hibrit araçların sunduğu avantajların yanı sıra göz önünde bulundurmanız gereken bazı dezavantajları da bulunur.
Sahip Olma Maliyeti Daha Yüksek
Hibrit elektrikli araçlar, benzer özelliklere sahip geleneksel araçlara kıyasla daha yüksek fiyatlara satılır. Birçok marka için orta ve üst sınıf modeller olarak konumlanan hibrit bir araca sahip olmak için çok daha fazla ödeme yapmanız gerekir. Ancak sunulan vergi avantajları ve kullanım sırasında elde edilecek tasarruf miktarı düşünüldüğünde uzun vadede aradaki fark kapanacaktır. İlk maliyeti daha aşağıya çekmek için tercihinizi 2. el hibrit araçlar yönünde de kullanabilirsiniz.
Bakım İşlemi Daha Karmaşık Ve Maliyetli
Benzinli motorun yanı sıra elektrikli motorun ve bu motora bağlı sistemlerin yer alması, hibrit araçları çok daha karmaşık bir yapı haline getirir. Aracınızda bir sorun yaşadığınızda hibrit araçlar üzerine uzmanlaşmış yetkili servisleri tercih etmeniz gerekir. Henüz hibrit ve elektrikli araçlar yeni yaygınlaşan bir tür olduğu için çevrenizde bu türden usta veya servis bulmanız güç olabilir.
Aracınızla ilgilenecek servisi bulmanın yanı sıra bakım ve onarım işlemi de maliyetli olacaktır. Aracınız için özel üretilmiş fabrika çıkışlı orjinal yedek parçaları tercih etmeniz gerekirken zaman içerisinde ömrünü tamamlayan bataryaların da değişmesi gerekir.
Elektrikli Motorla Sınırlı Menzil
Hibrit elektrikli araçlar tamamen elektrikli modellere kıyasla çok daha kısıtlı menzil sunar. Eğer çoğunlukla elektrikli motoru kullanmayı tercih edecekseniz, tamamen elektrikli bir modele yönelmeniz sizin için daha doğru bir seçim olabilir.
Daha Düşük Yolcu Ve Bagaj Hacmi
Hem benzinli motoru hem de elektrikli motoru barındıran hibrit araçlar ayrıca bu sistemlerin sağlıklı şekilde çalışması için ek donanımlara da ihtiyaç duyar. Bu durum hibrit araçları daha ağır hale getirse de üreticiler diğer parçalarda daha hafif parçalar kullanarak ağırlığı dengeleme şansına sahiptir. Ancak hacim konusunda aynı şey geçerli değildir. Araç üzerindeki iki farklı sistem özellikle de elektrikli motora güç veren bataryalar oldukça fazla hacim kaplar. Bu da araç iç hacminden feragat edilmesini gerektirir. Çoğu zaman bu alan bagaj kısmından alınsa da ailecek rahat bir şekilde seyahat etmeyi düşünüyorsanız SUV hibrit araçlara yönelebilirsiniz.
Hala Karbon Salınımı Mevcut
Geleneksel araçlara kıyasla çevreye daha duyarlı bir çözüm olsa da hibrit arabalarda hala karbon salınımı mevcuttur. Amacınız sıfır emisyon ise tamamen elektrikli araçlar ile bu değerlere ulaşabilirsiniz. Hibrit araçlar ise sahip oldukları benzinli motor sebebiyle zararlı gaz salınımına devam eder. Ancak otomobil üreticileri hibrit araçlarda düşük emisyon oranlarına sahip benzinli motorlar kullanarak karbon salınımını olabilecek en düşük seviyede tutmaya özen gösterir.
Hibrit Araç Kullanımıyla İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Hibrit araç sahibi olarak elde edeceğiniz avantajlar ve karşılaşabileceğiniz dezavantajlar oldukça açık. Bir hibrit araç edinirken akıllara gelen ve sıkça sorulan soruları sizin bir araya getirerek yanıtladık.
Hibrit Aracın Benzini Biterse Ne Olur?
Bir hibrit araç kullanırken yolculuk sırasında benzininiz biterse bataryalarınız doluysa endişelenmeyin. HEV ve PHEV olarak sınıflandırılan, hibrit araçlar depolarında benzin olmasa da bataryalarında biriktirilen güç sayesinde yol almaya devam edebilir. Bataryanızdaki güç yolculuğunuzun tamamı için yeterli menzil sunulmasa da sizi en yakın benzin istasyonuna ulaştırmaya yeterli olacaktır.
Elektrikli Mod ile Kaç KM Yol Alınabilir?
Hibrit araçlarla ilgili en merak edilen sorulardan biri de elektrikli modda ne kadar yol alınabileceğidir. Bu değer aracınızın batarya kapasitesi başka olmak üzere sahip olduğu özellikler ve donanıma göre değişiklik gösterir. Her üretici araçları için ideal kullanımda sunulan en uzun menzil değerini verir. Örneğin BMW X1 Plug-in hybrid modelinde elektrikli modda 90 km’ye kadar yol alabilirsiniz.
Hibrit Araçlar Hangi Sürüş Koşullarında Avantajlıdır?
Hibrit araçların sınırlı elektrikli menzil sunması onları şehir içi kullanım için ideal hale getirir. Özellikle şehir içindeki dur-kalk sırasında yakıt yerine elektrikli motorun devreye girmesi sürüşü daha ekonomik hale getirirken frenleme sayesinde ise bir yandan bataryalar şarj edilebilir. Ancak bu durum aracınızı şehirler arası yolculuklarda kullanamayacağınız anlamına da gelmediği için hibrit araçlar son derece avantajlı bir seçenektir.
Bir sonraki aracınızda tercihinizi hibrit teknolojisinden yana kullanacaksanız veya hibrit aracınızı satmak istiyorsanız hemen Borusan Next’e gelin. İkinci el hibrit aracınızı Borusan Otomotiv güvencesi ile satın alırken eski aracınızı ise hızlı bir şekilde satma imkanı elde edin.
Telif hakkı ve sair fikri mülkiyet hakları Borusan Oto Değerlendirme Pazarlama ve Hizmet A.Ş.’ye (Borusan Next’e) aittir. Ticari amaçla ve/veya yasalarca izin verilen meşru kullanım sayılamayacak şekillerde, kısmen dahi olsa, izin alınmaksızın alıntı yapılamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz, link verilemez.