DSG Şanzıman Nedir? Nasıl Çalışır?

Volkswagen markası tarafından geliştirilen DSG, modern bir çift kavramalı vites sistemidir. Direct-Shift Gearbox (DSG) kelimelerinin kısaltması olan DSG teknolojisi, doğrudan vites değişimine olanak tanıyan seri bir vites kutusuna sahiptir. Çift kavramalı şanzıman (DCT) sınıfında yer alan DSG vites sistemi, manuel şanzımanının hızını otomatik vitesin konforuyla buluşturur. Yeni nesil otomobillerde ve SUV modellerinde sıklıkla yer verilen DSG vites, alt devirlerden itibaren vites değişimini gerçekleştirerek kontrollü ve verimli bir sürüş sağlar. Otomatik vitesli araç kullanmayı keyifli hale getiren DSG vites sistemi, sürüş tarzına uygun olarak sportif veya tasarrufu sürüşü destekler. DSG şanzıman nedir ve nasıl çalışır? Konunun detaylarına yakından göz atalım.

DSG Şanzımanın Çalışma Prensibi

DSG şanzımanın çalışma prensibi, otomatize edilmiş manuel vites gibi düşünülebilir. DSG şanzıman ünitesi içinde iki ayrı kavrama mekanizması bulunur. DSG’ye özel çift giriş mili tasarımı, asimetrik vites geçişlerini hiç olmadığı kadar hızlı hale getirir. İlk kavrama sadece tek sayılı vitesleri (1, 3, 5 ve 7), ikinci kavrama da çift sayılı vitesleri (2, 4, 6, R) yönetir. Mekatronik kontrol ünitesi ile kombine şekilde çalışan hidrolik sistem, sıradaki vitesi aracın hız ve tork durumuna uygun olarak seçer. Vites değiştiğinde ilk kavrama mevcut vitesi devreden çıkarır ikinci kavrama da önceden belirlenmiş vitese geçiş yapar. Senkronize çift kavrama sistemi sayesinde çok yüksek hızla vites değişimi sağlanırken güç akışı da sekteye uğramaz.

Şanzıman ünitesine konumlandırılan eş merkezli çift giriş mili çift debriyaj sisteminin sorunsuz şekilde çalışmasına olanak tanır. Dışta yer alan boş mil, çift sayılı vitesleri ve geri vitesi kontrol eder. İçte bulunan mil ise ikinci kavrama olan tek sayılı vitesleri yönetir. DSG vites sistemi 5. vitesteyken kontrol, içi boş olan iç mil parçası üzerindedir. Mekatronik özelliğe sahip olan vites kutusu gelişmiş sensörler aracılığıyla anlık sürüş dinamiklerini yakından takip eder. Bir sonraki hareket hızlanma yönünde ise vites yükseltmek için ikinci mili devreye sokar. Çift debriyajın ikinci kademesinde bulunan 6. vitese önceden geçiş sağlanır. Vites değişimi anında sistem çok yüksek hızlarda geçişlere olanak tanır. Halihazırda dönmekte olan vites dişlisinin motora bağlanması saliseler içinde gerçekleşir.

DSG Şanzıman Nasıl Çalışır?

“DSG şanzıman nasıl çalışır?” sorusu, otomatik araç almayı düşünen kullanıcıların en çok merak ettiği konular içinde yer alır. Seri ve yüksek performanslı vites değişimi sağlayan DSG sisteminin çalışma prensibi şu şekildedir:

DSG Şanzıman Bileşenleri

Çift Kavrama Sistemi: Islak debriyaj olarak da bilinen çift kavrama düzeneği, yağ havuzu içinde hareket eden bir dizi plaka parçasından oluşur. Şehir kullanımı veya otoban sürüşleri için tasarlanan orta güçteki otomobillerde ve SUV araçlarda 7 ileri kuru kavrama sistemine sıklıkla yer verilir.

Çift Giriş Milleri: İç içe yerleştirilmiş olan çift giriş mili, eş merkezli olarak çalışır.

Çıkış Mili: Güç aktarımı sağlayan çıkış mili, motorun ürettiği gücü ilk olarak vites kutusundan diferansiyele ardından da tekerleklere iletir.

Vites Dişli Setleri: DSG şanzımanın ana bileşenleri içinde yer alan vites dişlileri, bir set tekli diğer set de çiftli vitesleri ve geri vitesi barındıran iki dişli setten oluşur. Giriş milleri üzerine bağlı olan dişliler, kademeli ve hızlı vites değişimi sağlar.

Vites Çatalları ve Senkronizörler: Hidrolik ya da elektrik gücü ile çalışan çatal mekanizmaları ve senkronizörler, mil hattına bağlı olan dişlileri harekete geçirir.

Elektronik Kontrol Ünitesi (TCU): Vites beyni olarak da adlandırılan TCU ünitesi, hız, motor gücü, tork, fren, direksiyon açısı ve gaz kelebeği konumu gibi bilgileri analiz eder.

Hidrolik Sistem: Kontrol ünitesi tarafından iletilen komutları harekete geçirmek için basınçlı şanzıman sıvısını solenoid valfler aracılığıyla vites kutusuna ulaştırır.

Sensörler: Elektronik kontrol ünitesinin doğru yönlendirme yapabilmesi için gerekli olan verileri anlık olarak ölçer. Hız, ivmelenme, vites konumu, hidrolik basıncı ve şanzıman yağı sıcaklığı gibi değerleri sürekli takip eder.

DSG Vites Modları

Tam Otomatik (D): Vites sistemini tam otomatik modda kullanabilirsiniz. Vites geçişleri optimum tork aralığında değiştirildiği için çok daha sessiz ve konforlu bir sürüş sağlanır.

Spor Modu (S): Spor moduna alındığında vites geçişleri daha üst devirlerde gerçekleşir. Aracın ilk hızlanması ve ara hızlanması önemli ölçüde iyileşir. Sportif kullanımı destekleyen S modunda motor sesi, araç tepkileri, kadraj rengi ve vites değişim aralıkları farklı bir karaktere bürünür.

Tiptronic (+/-) Vites Modu: Yarı manuel vites değişimine imkân tanıyan Tiptronic vites modu, vites kolu veya direksiyon arkasına alınan vites kolları aracılığıyla vites değişimi yapabilmenizi sağlar. Sürücüler D modundan manuel moda (+-) geçiş yaptığında tıpkı manuel vites araçlarda olduğu gibi kademeli şekilde istenilen devirde farklı viteslere elle geçiş yapabilir.

DSG Şanzımanın Avantajları

DSG şanzımanlı araçların manuel ve geleneksel otomatik vites sistemlerine göre öne çıkan temel avantajları şu şekilde özetlenebilir:

Benzersiz Vites Geçiş Hızı: DSG şanzımanlı araçlar 10 milisaniyenin altında gerçekleşen vites değişim hızı ile eşsiz bir kullanım vadeder. Manuel araçlarda vites değişimi, ilk önce boşa ardından da alt veya üst diğer vitese geçiş şeklinde tamamlanır. Geçiş yolu üzerindeki takılmalara veya kullanıcı deneyimine bağlı olarak manuel araçlarda vites geçiş süresi uzayabilir. Tam otomatik geleneksel şanzımanların vites değişiminde tork değerlerinin yakalanması da belli bir zaman alabilir. Yeni nesil çift kavrama DSG şanzımanlar ise kesintisiz ve ultra hızlı vites değişimini sıradan bir iş haline getirir. DSG şanzımanlı araçlar sportif sürüş, güvenli sollama, etkili ara hızlanma ve konforlu kullanım anlamında kullanıcılardan tam not alır.

Tasarruflu Kullanım: Manuel vitesli araçlarda olduğu gibi DSG vitesli araçlar da yakıt verimliliğini destekler. Tork konvertörlü geleneksel otomatik viteslerde vites değişimi için ideal tork seviyesine ulaşana kadar motor devri yükselir. Ayrıca hidrolik sürtünme noktasında açığa çıkan enerji kaybı da normalden daha fazla yakıt tüketimi anlamına gelir. DSG şanzımanlar motor gücünü doğrudan tekerleklere aktararak olası güç kayıplarını ortadan kaldırır.

Gelişmiş Sürüş Özellikleri: Sürücü vitesi manuel (+-) moda alarak sürüş üzerinde tam hakimiyet sağlayabilir. Direksiyon arkasında bulunan vites kulakçıklarını kullanarak zaman kaybı yaşamadan alt ve üst viteslere saliseler içinde geçiş sağlanır. Viraj girişlerinde vitesi alt kademelere kolayca çekmek ve ardından yüksek devir aralığına hızlıca çıkış yapabilmek mümkün olur.

Konforlu Vites Geçişleri: Diğer çift kavramalı sistemlerden farklı olarak DSG vites sistemi iyi kalibrasyon ve etkili hızlanma özelliklerine sahiptir. Özellikle yeni nesil çift kavrama DSG şanzımanlar düşük hızlardan itibaren akıcı ve sarsıntısız sürüş sağlar.

Üst Düzey Verimlilik: Manuel vites verimliliğini debriyaj pedalını ortadan kaldırarak sağlayan DSG şanzıman, yoğun şehir trafiğinde sürücülerin işini kolaylaştırır. Hafif hızda ilerleyen yoğun trafikte vitesi ikide veya üçte tutarak sarsıntısız bir yolculuk sunar.

Kompakt Tasarım: Yeni nesil DSG şanzımanlar eski model tork konvertörlü otomatik vites sistemlerine kıyasla daha hafif ve kompakt yapıda tasarlanır. Aracın toplam ağırlığını azaltmaya katkı sağlayan bu özellik, performans ve yakıt verimliliğini daha iyi hale getirir.

DSG Şanzımanın Dezavantajları ve Zorlukları

Güçlü yönlerine ek olarak DSG şanzımanların birtakım dezavantajları ve zorlukları da vardır.

Komplike Tasarım: DSG şanzımanlı araçlar geleneksel manuel şanzımanlara ve bazı tork konvertörlü otomatik şanzımanlara kıyasla daha fazla bileşene sahiptir. Çift kavrama dişlileri ve mil sistemleri, mekatronik kontrol ünitesi ve komplike hidrolik parçalar, bakım, onarım ve servis maliyetini etkiler.

Düşük Hızda Sarsıntı: Çok düşük hızlarda (5-30 km gibi) ilerlerken veya park manevraları yaparken vites değişimlerinde ve kavramada ufak kararsızlıklar ya da sarsıntılar yaşanabilir. Tork konvertörlü modellerinin sıvı akışkanlığı ile beraber gelen pürüzsüz hareket esnekliği DSG viteslerde bulunmayabilir. Yeni nesil ıslak ve kuru kavrama DSG araç modellerinde ise bu sorun büyük ölçüde ortadan kalkmıştır.

Hızlı Tükenen Debriyaj Balatası: Çift kavramalı vites sistemlerinde debriyaj balatası manuel vitesli araç modellerine kıyasla daha erken tükenebilir. Yoğun trafikte sık dur kalk yapmak kuru kavrama DSG’lerde erken balata aşınmalarına neden olabilir.

Yüksek Isı: DSG şanzımanlı araçlar performanslı kullanımda ve yoğun şehir trafiğinde fazla ısınma eğilimi gösterebilir. Yeterli soğutma sağlanamadığında performans kaybı ve geçiş sorunları görülebilir.

Sensör ve Mekatronik Ünite Sorunları: İlk jenerasyon DSG üniteleri, sensör ve mekatronik parçaların sık arıza vermesine neden olan bazı parçalara sahipti. Güncellenmiş parçalarla çok daha güvenli hale gelen yeni nesil DSG vites sistemleri ise sorunsuz bir sürüş sunar.

DSG Şanzımanlı Araçlar

Volkswagen Grubu araçlarda sıklıkla yer verilen DSG teknolojisi, performanslı ve verimli sürüşü de beraberinde getirir. Yakıt verimliliği ve dinamik sürüş özellikleri ile öne çıkan çift kavramalı otomobiller, manuel vitesin çevikliğini üst düzey konforla buluşturur. Ülkemizde oldukça popüler olan ve kullanıcıların ilgiyle karşıladığı 5 DSG şanzımanlı araç modeli şu şekilde sıralanabilir:

Volkswagen Golf

Markanın dünya genelinde en çok satan modelleri içinde olan Volkswagen Golf, manuel veya DSG şanzıman seçenekleri ile alınabilir. Volkswagen Golf modelleri; 1.0 TSI, 1.2 TSI, 1.4 TSI ve 1.5 TSI benzinli veya 1.4 TDI ve 1.6 TDI dizel yakıt seçenekleri içinden tercih edilebilir. Dizel, benzinli ya da hibrit motor seçeneklerinde yer verilen DSG şanzıman, motordan alınan performansı bir üst noktaya taşır. C segmentin en çok tercih edilen Hatchback otomobillerinden olan Golf hem şehir trafiği hem de otoban sürüşleri için idealdir. Çok yönlü sürüş özellikleri ile öne çıkan model, DSG'nin yakıt ekonomisi avantajını hızlı vites geçişleri ile bir araya getirir. Sportif kullanım için tasarlanan GTI ve R modellerinde yüksek tork kapasiteli ıslak DQ381 tipi DSG şanzıman alternatiflerine de yer verilir. Ayrıca ikinci el araç piyasasında da önemli bir yere sahip olan Volkswagen Golf, kısa süre içinde alınıp satılabilir.

Volkswagen Taigo

Crossover karoseri ile dikkatleri üzerine çeken Volkswagen Taigo, dinamik ve modern sürüş özelliklerine sahiptir. DSG'nin otomatik konforunu 1.0 TSI vitesle buluşturan Taigo, şehir trafiğinde sürücülere büyük avantaj sunar. Yerden yüksek karoserin geniş görüş açısı sayesinde dar alanlara park etmek ve engebeli yollarda güvenle ilerlemek mümkün olur. Arka tampona paralel uzanan uzun LED şerit, aracın modern stilini tamamlarken görünürlüğünü de artırır. Yüksek performans beklentisi içinde olanlar aynı modelin 1.5 TSI motorlu alternatifini de tercih edebilir. Modern Volkswagen kokpiti üzerinden yol durumu ve yakıt tüketimi benzeri sürüş bilgileri de kolayca takip edilebilir.

Cupra Leon

Standart Leon modellerinin sportif sürüş özelliklerini yeni nesil teknolojilerle bir araya getiren Cupra Leon, göz alıcı tasarımıyla bakışları üzerine toplar. Keskin hatları ve dinamik çizgileri ile spor otomobilleri anımsatan Leon, yere yakın konumu ve aerodinamik yapısıyla sürüş konforunu geliştirir. Ultra geniş multimedya ekranı, joystick tipi vites kolu ve direksiyon arkasında yer alan vites kolları ile sürüşü stilini kullanıma uygun olarak özelleştirebilmeniz mümkün olur. Sportif Cupra Leon hem 150 beygir güç üreten 1.5 TSI benzinli motor hem de 300 beygir güç üreten 2.0 TSI model seçenekleri içinden seçilebilir.

Skoda Karoq

Yeni nesil DSG şanzımanlı araçlar içinde yer alan Skoda Karoq, günlük kullanım için son derece idealdir. Markanın modern ve uygun fiyatlı SUV modellerinden biri olan Karoq, dinamik sürüş sistemleri ile bilinir. Orta ve üst donanım paketleri ile şerit takibi, adaptif hız kontrolü ve çarpışma önleme sistemi gibi önemli güvenlik donanımlarına kolayca sahip olmak mümkündür. DSG sisteminin hızlı ve sürekli vites geçişleri sayesinde şehir trafiğinde ilerlemek kolaylaşır. Benzinli 1.5 TSI motorun 150 beygirlik gücü de 7 ileri DSG sistemiyle tam uyum içinde kullanılabilir. Geleneksel vites kolu üzerinden vitesler arasında hızlıca geçiş yapılabilir. DSG vites kolu D konumundayken manuele alınarak + ve – yönde vites değişimleri sağlanabilir.

SEAT Ateca

Tasarım ve kullanım özellikleri açısından Karoq’a benzerlik gösteren Seat Ateca, 7 ileri 1.4 EcoTSI, 1.5 EcoTSI ve 1.6 TDI motor seçenekleri içinden seçilebilir. FR, Style, Xcellence veya Xperience donanım paketleri sayesinde farklı sürüş ve tasarım detayları da araca entegre olarak gelir. Ateca’nın sade tasarım detayları ve yüksek şasi yapısı, sürüşü hiç olmadığı kadar keyifli hale getirir. SEAT Ateca özellikleri arasında bulunan cam tavan sayesinde aracın içi oldukça ferahtır. Modern kokpit tasarımı ile sunulan araçta çeşitli kontrol butonlarına güvenle ve rahatça ulaşabilmek mümkündür.

DSG Şanzımanın Bakımı Nasıl Yapılır?

DSG şanzıman çalışma prensibi hızlı vites geçişlerine dayanır. Çift kavrama ile güçlendirilen şanzıman milisaniyeler içinde alt veya üst vitese kolaylıkla geçiş yapar. Komplike yapısı nedeniyle DSG şanzımanın özenle kullanılması ve bakımlarının aksatılmadan yapılması oldukça önemlidir. DSG vites kullanımında viteslerin çok fazla zorlanmadan yönetilmesi mekatronik üniteye binen yükü azaltır. Aracın doğru şekilde park edilmesi ve hafif hızlarda kontrollü kullanımı da DSG şanzımanın ömrünü uzatan detaylar arasında yer alır. Araç park edildiğinde gövde yükü el frenine aktarılmalı ardından park konumuna alınmalıdır. Vites geçişlerini dişlileri ve senkronizörleri zorlamadan gerçekleştirmek de DSG şanzımanlı araçların uzun kilometreler boyunca sorunsuz şekilde kullanılabilmesini sağlar.

Aracın performansını koruması için belli periyotlarda yapılan bakımların aksatılmaması gerekir. Rutin bakımlarda ilk olarak şanzıman yağı kontrol edilir ve filtre değişimleri yapılır. Şanzıman kutusu içindeki yağ zaman içinde yağlama özelliklerini kaybeder veya bozulma eğilimi gösterebilir. Yağ ve filtre değişiminin ardından kontrol edilmesi gereken bir diğer önemli parça da balata mekanizmasıdır. Kuru tip 7 ileri DSG şanzımanların balataları 120.000 ile 150.000 km aralığında değiştirilir. Islak tip 6 ileri DSG şanzımanlarda ise 150.000 ile 200.000 km aralığında balata değişimi yapılır. Aracın kullanım stiline ve yerine bağlı olarak bu süreler kısalıp uzayabilir. Genel bakımlarda DSG beyin sistemi olan mekatronik ünitesinin de sürüş esnasında sorun yaşamamak için kontrol edilmesi önerilir.

Siz de ihtiyacınıza en uygun araca Borusan Next ayrıcalıkları ile ulaşabilir, geniş ürün yelpazesi içinden seçiminizi kolayca yapabilirsiniz.

Telif hakkı ve sair fikri mülkiyet hakları Borusan Oto Değerlendirme Pazarlama ve Hizmet A.Ş.’ye (Borusan Next’e) aittir. Ticari amaçla ve/veya yasalarca izin verilen meşru kullanım sayılamayacak şekillerde, kısmen dahi olsa, izin alınmaksızın alıntı yapılamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz, link verilemez.