Araçta Radyatör Ne İşe Yarar?

Otomobillerin en önemli parçaları arasında yer alan radyatörler, motorun ısısını düzenli olarak dengeleyerek aracınızı güvende tutar. Motorda oluşabilecek aşırı ısınmaların önüne geçen radyatörler, bu sayede motorun uzun soluklu olarak yüksek kapasitede çalışmasını sağlarken yüksek ısıya bağlı güvenlik sorunları yaşanmasını da önler. Motorda oluşabilecek arızaları engelleyen radyatör, bu sayede sürüş güvenliğinizi de maksimum noktaya taşır. Motorun aşırı düzeyde ısınmasına bağlı olarak gelişebilecek arızaları, araç yangınları ve kazaları engelleyen radyatör, aynı zamanda aracınızı yüksek hızda sürebilmenize de yardımcı olur. Araç motorlarının kullanım ömrünü de uzatan radyatörler, tüm araç sahiplerinin dikkatle yaklaşması gereken otomobil parçaları arasında yer alır. Peki radyatör nasıl çalışır, arabada radyatör ne işe yarar ve radyatör bakımı nasıl yapılmalıdır? Eğer siz de bu soruların yanıtlarını ve radyatör hakkındaki diğer detayları merak ediyorsanız, aşağıdaki bilgileri hemen incelemeye başlayabilirsiniz.

Radyatör Nedir ve Nasıl Çalışır?

Radyatör, içten yanmalı motorların tamamında kullanılan soğutma parçalarıdır. Otomobillerin yanı sıra motosikletlerde, trenlerde, uçaklarda da kullanılan radyatörlerin temel işlevi, motorun gösterdiği performansın oluşturabileceği ısı değişimlerini önlemektir. Araçlarda kullanılan içten yanmalı motorlar, yakıt enerjisiyle çalışmaları sebebiyle yüksek tepkimeler gösterir. Bu tepkimeler, yavaşlama ve hızlanma anlarında şiddetlenerek güçlü bir ısı açığa çıkarır. Açığa çıkan ısı, kontrol altında tutulmazsa güçlü bir yangın çıkarabilir. Bu yangın, hem motora hem de araç sahibine zarar verecek seviyeye ulaşabilir. Araç motorlarında kullanılan radyatörler, bu riski engellemek için özel olarak tasarlanır ve motorların herhangi bir şekilde alev almadan güvenle çalışabilmesini sağlar.

Radyatörler, temel olarak motorun kritik noktalarında su dolaşımı sağlayarak çalışır. Suyu soğutarak motorun çeşitli noktalarında düzenli olarak gezdiren radyatörler, sağladıkları devinimle motorun ısısını sürekli olarak düşürür. Radyatör, motorun sıcak bölümlerinde ısınan suyu yüksek hızda geri soğutur ve yeniden sıcak noktalara transfer eder. Bu sayede, motorun sıcaklığı daima güvenli seviyelerde kalır ve çalışma esnasında çıkabilecek kıvılcımlar önlenir. Radyatörün içindeki suyu soğutması ise araçların ön bölümünde yer alan ızgara sayesinde gerçekleşir. Önden çekişli otomobil modellerinin tamamında, kaportanın ön kısmında ızgara paneli bulunur. Araç seyir halindeyken, bu ızgara panelinden aracın iç kısmına soğuk hava dalgaları girer. Radyatör, içindeki suyu bu soğuk hava dalgaları aracılığıyla soğutur ve motorun iç bölümlerine iletir. Böylece motor sıcaklığı daima kontrol altında kalır ve sıcaklığa bağlı problemler engellenir.

Radyatörün Araç için Önemi Nedir?

Araç kullanmaya yeni başlayan pek çok kişi, “Radyatör ne işe yarar” sorusunun yanıtını merak eder. Radyatörün araç için önemi, son derece büyüktür. İçten yanmalı motorlara sahip araçlar, yüksek oranda enerji tüketir. Tüketilen enerji, motorda yüksek bir ısının açığa çıkmasına yol açar. Açığa çıkan ısı, normal koşullarda ciddi alevlenmelere yol açabilecek düzeydedir. Motor, herhangi bir tedbir alınmaması durumunda bu ısı yüzünden yanabilir ve aracın geri kalanını da yakabilir. Radyatör, bu tehlikeyi önlemek üzere özel olarak tasarlanmış bir parçadır. Araç güvenliği konusundaki en önemli parçalar arasında yer alan radyatör, motorun yanmasını ve yanmaya bağlı riskler oluşmasını engellemesi sebebiyle arabaların olmazsa olmazlarından biridir. Radyatörde gelişebilecek arızalar, en acil müdahale edilmesi gereken problemler arasında yer alır. Otomobilin güvenli bir şekilde hareket etmesine yardımcı olan radyatör, arızalanması durumunda hızla müdahale edilmesi gereken bir parçadır.

Radyatörün yalnızca performans düşüklüğü yaşaması dahi araç motorunda çeşitli problemler oluşmasına sebep olabilir. Radyatörün motoru ideal seviyenin altında soğutması, motorda performans kayıplarına ve bölgesel arızalara yol açabilir. Düşük seviyeli performans, motorun alev almasını engellese de motor içindeki parçalarda erime ve aşınma gibi sorunları tetikleyebilir. Bu sebeple de tüm araç sahiplerinin radyatör bakımını düzenli olarak yaptırmaları ve radyatör performansını yakından takip etmeleri büyük önem taşır. Zamanında müdahale edilmeyen radyatör arızaları, kısa vadede gözle görünür bir soruna yol açmasalar da uzun vadede aracınızda ciddi hasar oluşturabilir. Kimi durumlarda, uzun vadeli sorunlar aracınızın motorunu tamamen kullanılamaz hâle dahi getirebilir. Bu sebeple, araç sahiplerinin radyatörden ve motordan ses gelip gelmediğini, araç motorunun zorlanıp zorlanmadığını ve radyatörün yeterli seviyede çalışıp çalışmadığını sürekli denetlemelerinde yarar bulunur. 

Radyatör Arızaları ve Belirtileri Nelerdir?

Radyatör, çeşitli şekillerde arızalanabilen bir parçadır. Bu sebeple, araç sahiplerinin tüm radyatör arızası türlerini ve belirtilerini bilmesi gerekir. Belirtileri erkenden fark etmeniz ve müdahale etmeniz, hem radyatörünüzü hem de araç motorunu ciddi sorunlarla karşı karşıya gelmekten korur. En çok karşılaşılan radyatör arızaları ve belirtileri ise şu şekildedir:

Radyatör Kapağı Arızası

Radyatör kapağı arızası, en sık yaşanan sorunlardan biridir. Peki radyatör kapağı nedir? Radyatör kapağı, radyatör sistemini kilitleyen ve motor içinde dolanan suyun ısınmasını önleyen bir parçadır. Bu parçanın önemini anlamak için, “Radyatör kapağı ne işe yarar” sorusuna da yanıt vermek gerekir. Radyatör kapağı, suyun soğuk kalmasını sağlayarak radyatörün motoru soğutmasını mümkün kılar. Bu parçanın bozulması, motorda ısınmalara ve zorlanmalara yol açar. Radyatör kapağı arızası, motorun ısısının artması, zorlanması ve ses çıkarmasıyla anlaşılır.

Radyatör Dış Yüzeyinin Bozulması

Radyatörlerin dış yüzeyinde, darbelere ve kullanım hatalarına göre çeşitli bozulmalar yaşanabilir. Bu durum, genellikle sızıntı sorununa yol açar. Radyatör içindeki sıvının hiçbir şekilde dışarı sızmaması ve parça içinde kesintisiz bir şekilde dönmesi gerekir. Eğer radyatörünüzden sıvı sızıntısı geliyorsa, radyatör dış yüzeyinde açılmalar, aşınmalar ya da delinmeler gerçekleşmiş olabilir. En sık yaşanan radyatör arızalarından olan dış yüzey deformasyonları; soğutma sıvısının motor içine ve aracın alt bölümünden dışarı akmasına yol açar. Bu durumda radyatör, soğutma performansını yeterli seviyede gösteremez ve motorun ısınma oranı artar. 

Radyatör İçine Yabancı Madde Girmesi

Radyatörlerde karşılaşılan problemler arasında, radyatör içine yabancı madde girmesi de bulunur. Ürün yüzeyindeki sorunlardan ya da kapağın yerinden oynamasından kaynaklanan yabancı madde teması, genellikle soğutma suyuna toz ve kir karışması şeklinde gerçekleşir. Kimi durumlarda ise aracın yağı, radyatör sıvısına karışabilir. Bu gibi durumlar, sıvının akışkanlığını kaybetmesine yol açarak soğutma performansını düşürür. Bu durum da motorun yeterli düzeyde soğutulmasını engeller. Soğutma sıvısına yağ karışması ise aracın mekanik aksamında daha ciddi sızıntılar olduğuna işaret eder. Bu sebeple, radyatör sıvısının rengini düzenli olarak kontrol etmeniz ve renk değişimi gördüğünüz an müdahalede bulunmanız önerilir.

Mekanik Aksam Tıkanıklıkları

Radyatörün mekanik aksamında yaşanan tkanıklıklar, çok ciddi problemlere yol açabilir. Yanlış sıvı kullanımı, radyatör kapağının hatalı takılması ve mekanik sorunlardan dolayı yaşanabilen tıkanıklıklar, radyatörün soğutma gücünü düşürür ve hararete yol açar. Motorun hararet yapması olarak bilinen sorun, motorun aşırı ısınması ve buna bağlı olarak buhar çıkarmasıdır. Genellikle mekanik aksam tıkanıklıklarından kaynaklanan hararet, kimi zaman motor mekanizmasındaki sorunlardan dolayı da gerçekleşebilir. Motordan buhar çıkması, soğutma sisteminin araç motoruna yeterli gelmediğine işaret eder ve  tedbir alınmaması durumunda çok ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu sebeple hararet sorunuyla karşılaşan sürücülerin araç motorunu hemen durdurması, oto servis ile iletişime geçmesi ve profesyonel yardım alması gerekir. Bu sayede motorun ciddi seviyede arızalanması engellenebilir.

Vites Problemleri

Radyatörde bulunan sorunlar, dolaylı olarak vites üzerinde de olumsuz etki oluşturabilir. Entegre şanzımana sahip araçlarda görülen bu problem, dikkatlerden kolayca kaçabilecek bir problem olması sebebiyle araç sahiplerinin en çok dikkat etmesi gereken noktalar arasında yer alır. Radyatör içindeki mekanik sorunlar, motoru etkilemeyecek kadar düşük seviyede olmaları durumunda şanzımana baskı oluşturabilir ve bu da vites geçişlerini zorlaştırabilir. Bu problemler, erken tedbir alınmaması durumunda radyatörde daha ciddi arızalar oluşmasını tetikleyerek sizi ciddi sorunlarla baş başa bırakabilir. Bu sebeple, vites geçişlerinde sorun yaşamaya başlayan sürücülerin araç radyatörlerini de genel kontrolden geçirmesi çok önemlidir.

Termostat Arızaları

Radyatörler, motorda dolaşıma soktukları sıvının sıcaklığını termostat ismi verilen bir parçayla kontrol eder. Sıvıların sıcaklığını sabit bir düzeyde tutan termostatlar, motorla radyatörü birbirine bağlayan noktada konumlanır. Bu parçanın arızalanması da radyatörlerin performansını önemli ölçüde düşürür. Termostat, mekanik arızalar yaşayabilir ya da yerinden oynayabilir. Mekanik arızalar yaşayan termostat, soğutma suyunun derecesini yükseltmekte zorlanır ve motorda ısınma oluşmasına yol açar. Yerinden oynayan termostatlar ise hem motorun ısınmasına hem de soğutma sıvısının sızıntı yapmasına yol açabilir. Bu sebeple motorda ısınma olduğunda, hararet problemi gerçekleştiğinde ya da motor zorlanmaya başladığında termostatın da kontrol edilmesinde yarar bulunur.

Radyatör Bakımı Nasıl Yapılmalıdır?

Araçların en kritik parçaları arasında yer alan radyatörlerin düzenli olarak bakım işleminden geçirilmesi gerekir. Herhangi bir arıza olmasa dahi radyatörünüze bakım yaptırmanız, ilerleyen dönemlerde ciddi sorunlarla karşılaşma riskinizi önemli ölçüde düşürür. Radyatör bakımı, henüz fark edilmemiş arızaların erkenden tespit edilmesi ve motora zarar vermeden giderilmesi için de kritik bir işlemdir. Radyatör bakımında atılması gereken adımlar ise şöyledir:

• Radyatörün dış yüzeyinin birkaç ayda bir temizlenmesinde yarar bulunur. Bunun için de ilk olarak “Radyatör arabanın neresinde” sorusuna yanıt vermeniz gerekir. Radyatör, aracın motoruyla ön panelde yer alan ızgaranın arasında bulunur. Genellikle dikdörtgen bir levha şeklinde tasarlanan radyatörleri kaportayı açtıktan sonra ızgaranın hizasına bakarak kolayca bulabilirsiniz.
• Radyatörü temizlerken hafif nemli mikrofiber bezler ve kimyasal olmayan temizlik sıvıları tercih etmeniz önerilir. Bu sayede parçanın hasar görmesini engelleyebilirsiniz. Temizlik sonrasında radyatör yüzeyini tamamen kurulayarak paslanma riskini ortadan kaldırabilirsiniz.
• Bakım esnasında radyatörün havasını da kontrol etmeniz önerilir. Radyatör içinde fazla hava birikmesi, suyun dolaşım hızını olumsuz yönde etkiler. Fazla hava, suyun sıcaklığını da düşürerek radyatörün performansını düşürür. Bu yüzden bakım yaparken radyatörün hava seviyesini de kontrol etmeniz gerekir.
• Radyatör bakımı esnasında suyu da değişmeniz önerilir. Suyu değiştirirken motorun tamamen soğuk olması büyük önem taşır. Sonrasında radyatör üzerindeki su tahliye vanasını açarak içindeki suyu yavaşça boşaltabilirsiniz. Üst bölümde yer alan su girişinden yeni soğutma sıvısını boşaltarak suyu kolayca yenileyebilirsiniz.
• Radyatörünüzün sağlıklı çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için, içine koyduğunuz sıvının rengini düzenli olarak kontrol etmeniz gerekir. Radyatörün kendi filtresi aracılığıyla sıvı rengini kolayca kontrol edebilirsiniz. Bu işlemi birkaç haftada bir yaparak olası sorunları erkenden yakalayabilirsiniz.
• Eğer radyatör içine koyduğunuz soğutma sıvılarının rengi ve kıvamı değişiyorsa, parçanın mekanik aksamında bir problem olabilir. Bu durumda oto servise giderek radyatörün kontrol edilmesini sağlayabilirsiniz. Oto serviste radyatör yerinden sökülür ve herhangi bir kaçak varsa tespit edilerek onarılır.

Radyatör Arızaları Nasıl Önlenir?

Radyatör arızaları, araç sahiplerine en çok sorun çıkaran arıza türleri arasında yer alır. Motorun performansını ve güvenliğini doğrudan etkileyen radyatörlerde yaşanan arızalar, yol açtıkları problemler sebebiyle kimi zaman hayati risklere ya da maddi kayıplara da sebep olabilir. Bu durumlarla karşılaşmamak için, radyatör arızalarını önlemek için çeşitli tedbirler almanızda yarar bulunur. Özellikle ikinci el araç satın alan kişiler, araçlarını kullanmaya başlamadan önce detaylı bir radyatör kontrolü yaptırmalıdır. Radyatör arızalarını oluşmadan önce önlemenin en önemli yolları ise şöyledir:

• Radyatör, darbelerden ve sarsıntılardan olumsuz yönde etkilenebilen bir parçadır. Aracın kazaya karışması, ciddi bir kasis atlaması ya da sarsıntı geçirmesi gibi durumlarda radyatör yerinden oynayabilir. Bu gibi sorunlar yaşadıysanız, aracınızı tekrar kullanmaya başlamadan önce radyatörü kontrol etmeniz ve yerinden oynamışsa düzeltmeniz önerilir.
• Radyatörün iyi bir performans gösterebilmesi için, aracın doğru kullanılması büyük önem taşır. Motor kapasitesinin çok fazla zorlanması, motorun gereğinden fazla ısınmasına yol açabilir ve bu durum da hem radyatörde hem de motorda arızalar oluşmasına sebep olabilir.
• Radyatörün rutin bakım işlemlerinin aksatılmaması da dikkat edilmesi gereken bir diğer noktadır. Aracınızı her 10.000 ya da 15.000 kilometrede bir bakıma sokmanız gerekir. Bu rutin bakımlarda radyatörün durumunu da incelenir ve gerekli tedbirler alınır. Böylece radyatör arızaları yaşanmasının önüne geçilir.
• Radyatör suyunun düzenli değiştirilmesi de arızaları önlemenin bir diğer yoludur. Otomobil radyatörlerinde kullanılan soğutma sıvısı, uzun ömürlüdür ancak zamanla etkisini yitirir. Buharlaşma, yabancı madde karışması gibi faktörler, soğutma sıvısının kalitesini düşürerek radyatörü bozabilir. Bu risklerden korunmak için, soğutma sıvısının birkaç ayda bir yenilenmesinde yarar bulunur.
• Arıza oluşumunu engellemek için, radyatör bağlantılarını da rutin olarak kontrol edebilirsiniz. Bağlantı noktalarında yaşanabilecek sorunlar, su dolaşımını yavaşlatabilir ve radyatörün performansını adım adım düşürebilir. Bağlantıların rutin olarak kontrol edilmesi, radyatör performansının daima yüksek kalmasına yardımcı olur.

Radyatör Havası Nasıl Alınır?

Araç radyatörlerinde dikkatle yaklaşılması gereken noktalardan biri de hava seviyesidir. Radyatör sisteminde gereğinden fazla hava bulunması durumunda soğutma sıvısı üzerinde kabarcıklar oluşur. Bu kabarcıklar da suyun sıcaklığını ve hızını etkiler. İstenen seviyede soğumayan ve gerekli hızda akmayan soğutma sıvısı, motorun soğumasını önleyerek ciddi problemlere yol açabilir. Bu sorunla karşılaşmak istemeyen araç sahiplerinin radyatör içindeki istenmeyen havayı sık sık boşaltması gerekir. 

Radyatörde fazla hava olduğunu anlamak için tek yapmanız gereken, soğutma sıvısını kontrol etmektir. Sıvının akışkanlığını bozan hava kabarcıkları mevcutsa, hava boşaltma işlemine geçebilirsiniz. Peki radyatör havası nasıl alınır? Bu işlem, son derece basit bir şekilde gerçekleştirilebilir. Radyatörün üst bölümünde bulunan hava tahliye vanasını açarak fazla havayı boşaltabilirsiniz. Bu aşamada vanayı hafifçe açmanız önemlidir. Tahliye vanasının tipine göre pense ya da tornavida kullanabilir ve havanın dışarı yavaşça çıkmasını sağlayabilirsiniz. Yeterince hava tahliye edildikten sonra, vanayı yine aynı yöntemle yavaşça kapatabilirsiniz. Vananın tamamen sıkıştığından emin olmanız, radyatörünüzde başka sorunlar oluşmaması açısından son derece önemlidir. Havayı güvenle tahliye edip vanayı güvenli bir şekilde geri kapatarak radyatörün herhangi bir mekanik arızası olmasa dahi düşük performansla çalışmasını önleyebilirsiniz. Hava kabarcıklarını gidererek soğutma sıvınızın kullanım ömrünü de uzatabilirsiniz. Siz de güvenli bir araç deneyimi yaşamak istiyorsanız, Borusan Next araba al sayfasını inceleyebilir, birbirinden kaliteli markaların en seçkin modelleriyle kolayca tanışabilirsiniz.

Telif hakkı ve sair fikri mülkiyet hakları Borusan Oto Değerlendirme Pazarlama ve Hizmet A.Ş.’ye (Borusan Next’e) aittir. Ticari amaçla ve/veya yasalarca izin verilen meşru kullanım sayılamayacak şekillerde, kısmen dahi olsa, izin alınmaksızın alıntı yapılamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz, link verilemez.