Araçta Akü Sorunları Nasıl Tespit Edilir?

Günlük araç kullanımında motorun ilk çalışma anından itibaren birçok elektronik sistemin sağlıklı şekilde çalışması akünün görevini eksiksiz yerine getirmesine bağlıdır. Akü, aracın elektrik ihtiyacını karşılayan ve motor dururken de elektrikli donanımlara güç sağlayan hayati bir bileşendir. Zaman içinde aküler de diğer otomotiv parçaları gibi yıpranabilir ya da arızalanabilir. Bu noktada araçta meydana gelebilecek olası akü problemlerini önceden tespit edebilmek, hem güvenli sürüş açısından hem de yolda kalma riskini en aza indirmek için kritik önem taşır. 

Araçlarda görülen birçok elektriksel arıza, aslında akü kaynaklı olabilir. Marşa basıldığında aracın zor çalışması, farların sönük yanması, elektronik göstergelerin hatalı bilgi vermesi veya hiç çalışmaması, ilk bakışta fark edilen belirtilerden bazılarıdır. Bu belirtiler çoğu zaman başka nedenlerden de kaynaklanabileceği için doğru teşhis önemlidir. Teşhis konulmadan sadece parçaları değiştirmek veya rastgele müdahalelerde bulunmak sorunu çözmek yerine daha da büyütebilir. Akü arızalarını anlamak, belirtilerini tanımak ve gerekirse akü testi yaparak kesin durumu öğrenmek gerekir. 

Akü bağlantılarının kontrolü, temizlik düzeyi, aracın ne sıklıkla ve hangi koşullarda kullanıldığı gibi etkenler de akünün sağlığı üzerinde belirleyici rol oynar. Tüm bu unsurlar birlikte değerlendirildiğinde araçlarda oluşabilecek akü kaynaklı sorunları önceden fark etmek ve uygun çözümler geliştirmek çok daha kolay hale gelir. Akü arızası belirtileri, akü testi, akü bağlantılarının kontrolü, akü sağlığını etkileyen faktörler ve akü sorunlarının çözüm yöntemleri gibi önemli konuları yazının devamında bulabilirsiniz. Böylece aracınızın performansını korurken beklenmedik masrafların da önüne geçebilirsiniz.

Akü Sorunlarının Belirtileri Nelerdir?

Akünün düzgün çalışması; araçların sorunsuz çalışması ve elektronik sistemlerinin doğru şekilde işlev görmesi için son derece önemlidir. Ancak zamanla veya farklı etkenler nedeniyle akülerde bazı arızalar ortaya çıkabilir. Çıkan arızaların erken fark edilmesi, daha büyük masrafların önüne geçme konusunda kritik rol oynar. Akü arızası belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak, hem günlük kullanımda karşılaşılabilecek sorunları önlemek hem de aracın performansını korumak için gereklidir. 

Akü arızasının en yaygın belirtilerinden biri, aracın marş basmaması veya geç çalışmasıdır. Özellikle sabah ilk çalıştırmada yaşanan zorlanmalar, aküdeki gücün azaldığının belirtisi olabilir. Bu durum akünün tamamen boşaldığı ya da şarj tutmadığı anlamına gelir. Bunun yanı sıra marş motoru dönse bile motorun çalışmaması, aküde ciddi bir güç eksikliği olduğunu işaret eder. Bunun dışında araç içi aydınlatmaların zayıf yanması, farların soluk görünmesi ya da camların yavaş açılıp kapanması gibi elektriksel aksaklıklar da aküyle ilgili problemlerden kaynaklanabilir. Arıza belirtileri, özellikle akü eskiyse veya hava sıcaklıkları düşükse daha sık yaşanabilir. 

Diğer dikkat edilmesi gereken belirti, gösterge panelindeki akü uyarı ışığının yanmasıdır. Sürüş sırasında ışığın yanması, genellikle şarj sisteminde arıza olduğunu veya akünün yeterince enerji depolayamadığını gösterir. Bu durumda sadece akü değil, şarj dinamosu gibi diğer bileşenler de kontrol edilmelidir. Akü kutup başlarında oksitlenme, sızıntı ya da şişkinlik gibi fiziksel deformasyonlar gözlemleniyorsa ciddi bir akü arızasına işaret edebilir. Böyle durumlarda araca elektrik gitmediği için kontak çevrildiğinde hiçbir tepki oluşmayabilir. 

Akü arızası belirtileri aracın genel elektrik sisteminden başlayarak çalışmasına kadar pek çok detayı etkileyebilir. Bu belirtilerin göz ardı edilmesi, aracın yolda kalmasına kadar varan sorunlara yol açabilir. Akü performansını düzenli aralıklarla kontrol ettirmek, hem güvenli hem de sorunsuz bir sürüş deneyimi için önemli bir unsurdur. Belirtiler fark edildiğinde zaman kaybetmeden, yetkili servislere başvurmak uzun vadede avantaj yaratır. 

Akü Testi Nasıl Yapılır?

Araçların çalışabilmesi için hayati öneme sahip olan aküler, zamanla performans kaybına uğrayabilir. Özellikle mevsim geçişlerinde uzun süre çalıştırılmayan araçlarda ya da elektriksel problemler yaşandığında akünün sağlığını test etmek oldukça önemlidir. Peki, akü testi nasıl yapılır ve hangi adımlar izlenmelidir? Bu testin düzenli aralıklarla yapılması, aracınızın yolda kalmasını önleyecek önemli bir bakım uygulamasıdır. Akü testi için yapılması gerekenler şu şekilde sıralanabilir: 

• Akü testine başlamadan önce ilk olarak aracın motorunun kapalı olduğundan ve tüm elektrikli aksamların kapalı konumda bulunduğundan emin olmak gerekir. 
• Daha sonra akü kutup başları kontrol edilerek oksitlenme, gevşeme ya da sızıntı varsa öncelikle bu fiziksel problemler giderilmelidir. 
• Akü testi için multimetre ya da profesyonel akü test cihazı kullanılmalıdır. Multimetre kullanımında cihazın prob uçlarını doğru şekilde akünün artı (+) ve eksi (−) kutuplarına bağlamak gerekir. 
• Multimetre ile yapılan testlerde sağlıklı bir akü, genel olarak araç çalışmaz durumdayken 12.4 volt ile 12.7 volt arası bir değer göstermelidir. Bu değerin altına düşmesi, akünün zayıfladığını ve artık şarj tutma kapasitesinin azaldığını gösterir. Araç çalıştırıldığında ise değer 13.7 ile 14.7 volt arasında olmalıdır. Eğer bu seviyeye ulaşmıyorsa sorun sadece aküde değil, alternatör gibi şarj sisteminin diğer bileşenlerinde de olabilir. 
• Yapılan ölçüm sonrası sonuçlar değerlendirilmelidir. Gerekli durumlarda profesyonel destek almak araç sağlığı açısından önemlidir. Profesyonel servislerde yapılan akü testleri daha kapsamlı olur. Cihazlar, akünün soğukta marş basma gücünü yani “CCA değeri” ve genel kapasitesini ölçerek daha net sonuçlar verir. 
• Yapılan testler sonucunda akünün ömrü, değişim ihtiyacı ve mevcut durumu hakkında detaylı bilgi elde edilebilir.
• Test sırasında ölçüm değerlerinin doğruluğunu etkileyen far, klima, radyo gibi harici bir güç tüketicisinin açık olmadığından emin olmak gerekir. Aksi halde test sonuçları yanıltıcı olabilir.

Akü testi, araçlar için kritik öneme sahip bir işlemdir. Bu testi düzenli olarak uygulamak, aracın ani güç kaybı yaşamasını önleyerek olası arızaları önceden tespit etme olanağı tanır. Özellikle uzun yolculuklar öncesi akü kontrolleri mutlaka yapılmalıdır.

Akü Bağlantıları ve Temizlik Kontrolü

Araç aküsünün verimli çalışabilmesi için yalnızca iç yapısının sağlam olması yeterli değildir. Akü bağlantı noktaları ve kutup başlarının durumu da en az akünün kapasitesi kadar önemlidir. Zamanla oluşabilecek oksitlenmeler, gevşek bağlantılar veya kirli yüzeyler, elektrik akışını engelleyebilir. Bu durum aracın geç çalışmasına, elektrik sistemlerinde aksamalara ya da akünün erken boşalmasına neden olabilir. Akü bağlantılarının düzenli aralıklarla kontrol edilmesi, genel araç bakımı açısından kritik rol oynar. 

Aracın kapalı ve kontağın kapalı olduğundan emin olduktan sonra akü kutup başları dikkatli şekilde incelenmelidir. Kutup başlarında beyaz, yeşil ya da mavi renkte oluşan kristalimsi birikintiler varsa oksitlenmenin başladığına işaret edebilir. Birikintiler, akü ile elektrik sistemleri arasındaki bağlantıyı zayıflatarak aracın performansını olumsuz olarak etkiler. Bu durumda yumuşak kıllı bir fırça, biraz karbonat ve su karışımı ile kutup başları güzelce temizlenebilir. Temizlik işlemi sırasında kısa devre yapmaması için metal bir alet kullanılmaması gerekir. 

Bağlantı noktalarının temizlenmesinin ardından kutup başlarının sıkılığı da kontrol edilmelidir. Gevşek bağlantılar hem elektrik akışını kesintiye uğratır hem de akünün daha hızlı deşarj olmasına neden olur. Bunun yanı sıra akü kutusunun ve çevresinin de temiz ve kuru olması gerekir. Nemli ya da tozlu yüzeyler, aküde gereksiz yük oluşmasına neden olabilir. Zaman zaman akü üzerindeki nemi ya da tozları yumuşak bir bez yardımı ile temizleyebilirsiniz. 

Tüm akım işlemlerine rağmen aracınız hala geç çalışıyorsa veya elektrik aksamlarında düzensizlikler varsa, akü değişimi zamanı gelmiş olabilir. Genel olarak 3 ile 5 yıl arasında kullanım süresine ulaşan akülerde bu tür sorunlar daha sık görülebilir. Akü bağlantılarının sağlam, temiz ve oksitsiz olması, akünün performansını doğrudan etkileyen temel unsurlar arasında yer alır. Bu yüzden hem bağlantı kontrolü hem de yüzey temizliği, akünün ömrünü uzatmada etkili yöntemler arasında yer alır. 

Akü Durumunu Etkileyen Faktörler

Araç aküsü, motorun ve elektrikli sistemlerin verimli şekilde çalışabilmesi için temel enerji kaynağıdır. Akünün performansı ve ömrü üretim kalitesinin yanı sıra kullanım alışkanlıkları, çevresel koşullar, bakım düzeni gibi birçok dış etkenle de yakından ilişkilidir. Akü zamanla zayıflayabilir, performansı düşebilir veya tamamen çalışmaz hale gelebilir. Bu yüzden akü arızalarını önlemek ve ömrünü uzatmak için onu etkileyen faktörleri iyi bilmek gerekir. Akü durumunu etkileyen faktörler şu şekilde açıklanabilir: 

Sıcaklık Değişimleri

Aşırı sıcak veya aşırı soğuk hava koşulları, akü sağlığını olumsuz etkileyen en önemli çevresel faktörlerden biridir. Özellikle soğuk havalarda akünün marş basma gücü düşer. Soğuk havada bu nedenle araç geç çalışabilir. Sıcak havalarda ise elektrolit buharlaşması artabilir. Buharlaşma, aküdeki kimyasal dengenin bozulmasına ve kapasitenin azalmasına neden olur. Uzmanlar tarafından mevsim geçişlerinde akü kontrollerinin yapılması önerilir. 

Kısa Mesafe ve Düzensiz Kullanım

Araçla sürekli kısa mesafe sürüş yapmak, akünün tam olarak şarj olmasına engel olur. Motorun yeterince çalışmaması nedeniyle alternatör aküyü gerektiği kadar şarj edemez. Bu durum akünün zamanla zayıflamasına neden olur. Bunun yanı sıra aracın uzun süre çalıştırılmaması veya kullanılmaması da akü deşarjına yol açabilir.

Elektrikli Donanım Kullanımı

Araç içi elektronik sistemlerin aşırı kullanımı aküyü gereğinden fazla zorlayabilir. Farların açık unutulması, ses sistemi, ısıtmalı koltuklar, navigasyon sistemleri akünün zayıflamasına ya da boşalmasına neden olabilir. Özellikle motor kapalıyken bu donanımların kullanılması, akünün erken yaşlanmasına yol açar.

Alternatör ve Şarj Sistemi Problemleri

Alternatör, motor çalışırken aküyü şarj eden ana parça olarak bilinir. Eğer alternatörde arıza varsa veya şarj voltajı dengesizse akü tam şarj olmaz. Tam olarak şarj olmadığı için zaman geçtikçe zayıflar. Bu durum, sürücünün fark etmeden aküyü sürekli düşük kapasitede kullanmasına ve sonuç olarak akü arızasına neden olabilir.

Yetersiz veya Yanlış Yapılan Bakım

Akü bağlantılarının oksitlenmesi, kutup başlarının gevşek olması ya da akü suyunun eksik kalması gibi bakım eksiklikleri, hem performans düşüklüğü hem de ani arızaların sebebi olabilir. Buna ek olarak yanlış akü kullanımı, voltaj uyumsuzlukları veya uygun olmayan şarj cihazları ile yapılan işlemler de akünün ömrünün kısalmasının nedenleri arasında yer alır. Akülerde oluşan arızalar büyük çaplı ise oto servis alanlarından yardım alarak daha büyük olumsuzlukların önüne geçebilirsiniz. 

Akünün Üretim Kalitesi ve Yaşı

Her akünün belli bir kullanım süresi vardır. Genellikle akülerin ortalama ömrü 3 ile 5 yıl arasında değişir. Akünün kullanım süresi; akünün markası, üretim teknolojisi ve kalitesi ile doğrudan ilişkilidir. Yüksek kaliteli ve doğru kapasiteli aküler daha uzun süreli kullanım olanağı tanır. Bunun yanında aracın kullanım şekli, hava koşulları ve bakım düzeni de akünün ömrünü etkileyen önemli faktörler arasında yer alır. Özellikle uzun süre kullanılmayan araçlarda veya sık kısa mesafe yapılan sürüşlerde akü daha hızlı deşarj olabilir. Bu nedenle düzenli kontrol ve ihtiyaç halinde zamanında değişim, akü kaynaklı arızaların önüne geçilmesinde etkilidir. 

Akü Sorunlarını Çözme Yöntemleri

Araç kullanımı sırasında karşılaşılan en yaygın problemlerden biri akü kaynaklıdır. Marş basmama, elektronik sistemlerin çalışmaması veya gösterge ışıklarının sönük yanması gibi durumlar genellikle akü sorunları ile ilişkilidir. Bu tür problemler sadece aracın çalışmasını engellemek ile kalmaz; aynı zamanda yolda kalma gibi olumsuz durumlara da neden olabilir. Ancak bu sorunları önlemek ya da ortaya çıktığında hızlı şekilde çözebilmek mümkündür. 

Akü sorunları genellikle basit yöntemlerle tespit edilebilir ve zamanında müdahale ile kolayca çözülebilir. Ancak sorunlar sürekli hale gelmiş ise veya akü belirgin şekilde performans kaybı yaşıyorsa, akünün tamamen değiştirilmesi gerekebilir. Bu durumda araca uygun, kaliteli ve garanti belgeli akü tercih edilmesi, hem sürüş güvenliği hem de uzun vadeli performans açısından oldukça önemlidir. 

Zayıf veya Bitmiş Akü Nasıl Çalıştırılır?

Akünün tamamen boşalması durumunda en pratik çözüm, takviye kablosu kullanarak başka bir araçtan enerji aktarımı yapmaktır. Bu işlem "akü takviyesi" olarak da bilinir. Takviye kablosu ile sağlıklı aküye sahip bir araçtan geçici enerji alınarak aracın çalışması sağlanabilir. Akü takviyesi sadece geçici çözümdür. Daha sonra akü mutlaka şarj edilmeli veya gerekliyse değiştirilmelidir.

Akü Kutup Başlarını Temizlemek

Zamanla akü kutup başlarında korozyon oluşabilir. Korozyon oluşumu, elektrik iletimini engelleyerek aracın çalışmasında aksaklıklara neden olabilir. Oksitlenmiş kutup başlarını temizlemek için fırça, su ve karbonat karışımı kullanılabilir. Yapılan temizlik sonrası bağlantı noktaları daha sağlıklı hale gelir. Böylece enerji aktarımı yeniden düzgün şekilde yapılır. 

Akü Şarj Etme İşlemi

Akü tamamen boşalmamış ancak yeterli voltajda değilse özel bir akü şarj cihazı kullanılarak şarj edilebilir. Akü şarj işlemi evde veya servislerde yapılabilir. Akünün sürekli şarj edilmesi gerekiyorsa, artık değişim zamanının geldiğini gösterebilir. Böyle bir durumda akü durumu uzman kişilerce kontrol edilmelidir.

Elektrik Kaçaklarını Kontrol Etmek

Bazı durumlarda akü kendi kendine boşalıyor gibi görünebilir. Bu, araçta parazit akım ya da elektrik kaçağı olduğu anlamına gelebilir. Aracın kapalı olduğu halde enerji tüketen bileşenler varsa akü sürekli olarak boşalabilir. Alarm, ışık, farlar, multimedya sistemi gibi öğeler bu duruma örnek gösterilebilir. Böyle bir durumda oto elektrik uzmanı ile iletişime geçilmeli ve detaylı kaçak testi yaptırılmalıdır.

Düzenli Akü Testi ve Bakım

Akü sorunlarının önüne geçmenin en etkili yollarından biri düzenli test ve bakım yapmaktan geçer. Düzenli bakım akünün o anki durumunu tespit ederek ileriki zamanlar için önlem almaya yardımcı olur. Akü voltajının ölçülmesi, şarj sisteminin kontrol edilmesi ve bağlantıların düzenli olarak incelenmesi, olası sorunları daha ortaya çıkmadan tespit etmeye yardımcı olur. Özellikle yazdan kışa veya kıştan yaza mevsim geçişlerinde akü kontrolünün mutlaka yapılması gerekir. 

Akü ve aracınızın tüm bakımlarını yaptırmak için Borusan Next’i tercih edebilirsiniz. Kaliteli ve hızlı servis hizmetiyle ön plana çıkan Borusan Next, aracınızın ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılar. Türkiye’de ikinci el piyasasında oldukça önemli bir yere sahiptir. Borusan Next sayesinde ikinci el araba alım satım işlemleri kolay şekilde yapılabilir. Siz de online mağazayı ziyaret ederek ikinci el araba fiyatları hakkında detaylı bilgi edinebilir, araç alım satım işlemlerini uzman kadro eşliğinde güvenli şekilde gerçekleştirebilirsiniz. 

Telif hakkı ve sair fikri mülkiyet hakları Borusan Oto Değerlendirme Pazarlama ve Hizmet A.Ş.’ye (Borusan Next’e) aittir. Ticari amaçla ve/veya yasalarca izin verilen meşru kullanım sayılamayacak şekillerde, kısmen dahi olsa, izin alınmaksızın alıntı yapılamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz, link verilemez.