Aracınızı Uzun Süre Kullanmayacaksanız Bunlara Dikkat Edin

Hayatın akışında bazen aracınızı uzun süre kullanamayacağınız durumlarda kalabilirsiniz. Belki uzun tatile çıkıyorsunuz, belki iş seyahatine gidiyorsunuz, ya da belki ikinci aracınız bir süreliğine dinlenmeye çekilecek. Aracınızı park edip gözden uzak tutmak basit eylem gibi görünse de, küçük ihmallerle zamanla büyük sorunlara yol açabilir. Birkaç haftadan birkaç aya kadar uzayan hareketsizlik, otomobilinizin çeşitli sistemlerinde beklenmedik yıpranmalara neden olabilir.

Motorundan lastiklerine, aküsünden yakıt sistemine kadar her parçasıyla hareket etmeye alışkın olan aracınız, uzun süreli hareketsizlikte adeta atıl duruma geçerek hassasiyetini artırır. Bu süreçte gözden kaçan basit detaylar, geri döndüğünüzde sizi yüksek maliyetli tamirlerle karşı karşıya bırakabilir. Peki, aracınızı uzun süre kullanmayacaksanız nelere dikkat etmeniz, hangi önlemleri almanız gerekir? Yazının devamında otomobilinizin uzun süreli park durumunda karşılaşabileceği potansiyel sorunları detaylarıyla birlikte bulabilirsiniz.

1. Akü Problemleri 

Aracınızı uzun süre kullanmadığınızda en sık karşılaşabileceğiniz sorunlardan biri akü boşalmasıdır. Çünkü modern araçlardaki alarm sistemi, multimedya hafızası, anahtarsız giriş sistemleri gibi donanımlar, araç kapalı olsa bile düşük düzeyde enerji tüketmeye devam eder. Aracınız haftalarca çalıştırılmadığında sürekli tüketim, akünün tamamen bitmesine neden olabilir.

Akü boşaldığında sadece aracı çalıştırmakta zorlanmazsınız, bazen yeniden şarj edilemeyecek kadar deşarj olmuş olabilir. Bu da size ek maliyet olarak yansıyabilir. Özellikle kış aylarında, düşük sıcaklıklar akünün performansını daha da düşüreceği için risk artar. Bunu önlemek için birkaç farklı yöntem uygulayabilirsiniz:

• Aracı belirli aralıklarla çalıştırmak: Mümkünse haftada bir kez aracı birkaç dakika çalıştırmak, akünün kendini yenilemesine yardımcı olur.
• Akü sökme: Eğer aracı çok daha uzun süre kullanmayacaksanız, akünün kutup başlarını sökerek tamamen izole etmek de iyi bir çözümdür. Ancak bunu yapmadan önce araç kitapçığını kontrol etmekte fayda vardır.
• Akü koruma cihazları: Özellikle garajda saklanan araçlar için akü şarj cihazı (trickle charger) kullanmak, akünün sabit seviyede tutulmasını sağlar.

2. Lastiklerin Deforme Olması 

Aracınızı uzun süre aynı yerde park halinde bıraktığınızda, lastiklerinizde deformasyon riskiyle de karşılaşırsınız. Bir araç uzun süre hareketsiz kaldığında, tüm ağırlığı lastiğin yalnızca belirli noktalarına biner. Lastiğin yere temas eden kısmında zamanla kalıcı bir düzleşmeye neden olur. Bu deformasyona düz nokta sendromu (flat-spot) adı verilir.

Lastikte oluşan düz noktalar, aracınızı tekrar kullanmaya başladığınızda sürüş konforunu olumsuz etkiler. İlk hareket ettiğinizde direksiyon simidinde titreşimler hissedebilirsiniz. Aracın genelinde de gözlemlenebilen bu titreşimler, lastikler ısındıkça azalabilir. Fakat uzun süreli veya şiddetli deformasyonlarda tamamen geçmeyebilir. Kalıcı hasarlar lastiğin değiştirilmesini gerektirebilir ki bu da ciddi maliyet anlamına gelir.

Lastiklerin düzleşmesini önlemek için alabileceğiniz bazı önlemler bulunur. En ideali, aracın ağırlığını lastiklerden alacak şekilde kriko ile kaldırmak veya lastik basınçlarını normalden biraz daha yüksek tutmaktır. Lstikleri belirli aralıklarla döndürmek veya aracı kısa mesafeler hareket ettirmek de bu tür deformasyonların önüne geçer. Uzun süreli hareketsizlik, lastiğin ömrünü kısaltarak, güvenliğinizi tehlikeye atabilecek potansiyel riskler oluşturur.

3. Motor Yağının Durumu 

Araç uzun süre çalıştırılmadığında motor yağı da zamanla işlevini yitirmeye başlar. Her ne kadar araç hareketsiz olsa da, motorun içindeki yağ zamanla tortulaşabilir, viskozitesini (akışkanlığını) kaybedebilir. Metal yüzeylerde yeterli koruma sağlayamaz hale gelebilir. Özellikle aracınızı haftalarca ya da aylarca kullanmayacaksanız, motorun ilk çalıştırılmasında aşınma riskini artırır.

Motor yağının tek görevi sürtünmeyi azaltmak değildir. Eş zamanlı olarak motor içindeki sıcaklığı dengeler, kirleri süzerek temiz dolaşım sağlar ve motor parçalarını paslanmaya karşı korur. Koruma görevlerini yerine getirebilmesi için yağın hem belirli bir çalışma sıcaklığına ulaşması gerekir. Araç uzun süre çalışmadığında yağ, motor içinde tam sirkülasyon yapamadığı için yüzeylerde kalıntı olarak kalır. 

Aracınız yağ değişim zamanına yakın bir tarihteyseniz, motoru dinlenmeye almadan önce yağı değiştirmek en sağlıklısıdır. Haftada bir motoru birkaç dakika çalıştırmak, yağın yeniden dolaşıma girmesini sağlayarak metal yüzeylerin kuru kalmasını önler. Araç kullanılmasa bile yağ seviyesini belli aralıklarla kontrol etmek, herhangi bir sızıntı ya da eksilme olup olmadığını anlamanızı sağlar.

4. Yakıt Sistemi Sorunları 

Aracınız uzun süre çalıştırılmadığında sadece akü veya lastikler değil, yakıt sistemi de ciddi risk altına girer. Özellikle benzinli araçlarda, yakıtın depoda beklemesi sonucunda oksidasyon oluşumu gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Bu da zamanla yakıt hattında tıkanmalara, enjektör sorunlarına veya motor performansında ciddi düşüşlere neden olabilir.

Dizel araçlarda ise yakıtın içerisinde nem birikmesiyle birlikte bakteri oluşumu görülebilir. Bu da hem yakıt filtresini hem de enjeksiyon sistemini olumsuz etkileyebilir. Özellikle birkaç ay boyunca çalıştırılmayan araçlarda aracın tekrar çalıştırılması ile birlikte sorun tüm sisteme yayılır. Yakıt sistemiyle ilgili sorun yaşamamak için dikkat etmeniz gerekenler şu şekilde sıralanır:

• Depoda az yakıtla uzun süre beklemek, nemlenme ve tortu oluşumu riskini artırır. Yakıt deposunun en az yarısı dolu olacak şekilde bırakılması önerilir.
• Aracınız uzun süre bekleyecekse, yakıtın yapısını koruyan katkı maddeleri kullanabilirsiniz.
• Uzun bekleme süresinden sonra aracı çalıştırırken motor sesine ve performansa dikkat etmelisiniz. Düzensizlik hissediyorsanız, yakıt sistemini kontrol ettirmek iyi bir fikir olacaktır.
  
   

Özellikle ikinci el araç alım-satımında, aracın ne kadar süredir kullanılmadığı ve süreçte nasıl muhafaza edildiği büyük önem taşır. Yakıt sisteminde oluşabilecek gözle görülmeyen sorunlar, test sürüşünde anlaşılmasa bile ilerleyen zamanlarda sürpriz masraflara neden olabilir. Bu nedenle aracınızı uzun süre kullanmayacaksanız, gelecekteki değerini de düşünerek önlem almanızda fayda var.

5. Fren Sistemi ve Sızdırmazlık 

Aracınızı uzun süre park halinde bıraktığınızda, akü gibi görünür sorunların yanı sıra, gözden kaçmaması gereken hayati bir diğer bileşen de fren sistemidir. Fren diskleri, nemli ortamlarda uzun süre hareketsiz kaldığında paslanmaya başlayabilir. Diskin yüzeyinde oluşan ince pas tabakası, aracı tekrar kullanmaya başladığınızda ilk birkaç frenlemede sürtünme sesi olarak kendini gösterebilir. Genellikle pas, birkaç kullanımdan sonra balatalar tarafından temizlense de ileri seviye paslanma durumları balataların ömrünü kısaltabilir. 

Daha ciddi bir sorun ise hidrolik sistemdeki sızdırmazlık elemanlarında ortaya çıkabilir. Fren hidroliği, kapalı sistem içinde bulunur ve contalar ile hortumlar tarafından sızdırmazlığı sağlanır. Uzun süreli hareketsizlik, contaların esnekliğini kaybetmesine ve kurumasına neden olabilir. Kuruduğunda fren hidroliği kaçağına yol açarak pedalın yumuşamasıyla sonuçlanabilir. Hatta hidrolik sistemdeki sıvının kendisi de zamanla nem çekebilir, bu da kaynama noktasını düşürerek fren performansını olumsuz etkiler.

Aracınızı uzun süre park etmeden önce, fren disklerinin temiz olduğundan emin olmanız ve mümkünse nemli ortamlardan uzak tutmanız faydalıdır. Geri döndüğünüzde, fren pedalına birkaç kez nazikçe basarak fren sisteminin tepkisini kontrol etmek, olası sorunları erken teşhis etmenize yardımcı olur. Fren sistemindeki olası problem, güvenliğinizi doğrudan etkileyeceğinden, bu konuda herhangi bir şüpheniz olursa mutlaka profesyonel bir servise başvurmalısınız. Borusan Next, servis hizmetiyle aracınızın fren sisteminin uzun süreli park sonrası kontrolünü sağlayarak güvenle yola çıkmanızı garantiler.

6. Rutin Kontroller ve Genel Bakım 

Aracınızı uzun süre kullanmayacaksanız, yukarıda bahsedilen durumların yanı sıra genel araç sağlığı için bazı rutin kontroller yapmalısınız. Bakımlarını aksatmamak aracınızın hareketsizlik dönemini sorunsuz atlatmasına ve tekrar yola çıktığınızda beklenmedik arızalarla karşılaşmamanıza yardımcı olur.

Aracınızın cam suyu da dahil olmak üzere tüm sıvı seviyelerini kontrol etmelisiniz. Sıvıların doğru seviyelerde olması, sistemlerin uzun süre boyunca korunmasını sağlar. Özellikle antifriz, soğuk hava koşullarında motorun donmasını engelleyeceği için kritik öneme sahiptir. Mümkünse kapalı, kuru ve havalandırılan yerde park etmek, çevresel faktörlerin olumsuz etkilerini en aza indirir.

Arabanızı park etmeden önce temizlemeniz de ihmal edilmemesi gereken bir detaydır. Kuş pisliği, ağaç reçinesi veya böcek kalıntıları gibi organik maddeler, uzun süre araç yüzeyinde kaldığında boyaya kalıcı zarar verebilir. Aracın dışını temizleyip cilalamak, boyayı koruyucu tabaka ile kaplar. İç mekanı temizlemek ve varsa yiyecek artıklarını temizlemek, haşere oluşumunun önüne geçer.

7. Aracın Dış Kısmı ve Paslanma Riskleri 

Arabanızı uzun süre dış ortamda park edip bırakacaksanız dış yüzeyini koruma altına almalısınız. Özellikle mevsim geçişlerinde oluşan nem, yağmur, güneş gibi dış etkenler hem aracın boyasında matlaşmaya hem de metal yüzeylerde oksitlenmeye neden olabilir.

Paslanma, sadece estetik bir sorun olmanın ötesinde; zamanla aracın gövde yapısını zayıflatabilecek ciddi teknik problemdir. Kapı altları, çamurluk kenarları, egzoz çevresi ve jant vidaları gibi noktalarda yüzey pası birikmeye başlayabilir. Pas, bir kez başladıktan sonra hızla yayılabilir. Fren disklerinde meydana gelen yüzeysel paslanmanın aksine, kaportadaki paslanma kalıcı olur. Bu tür sorunlar aracınızı uzun süre kullanmadıktan sonra ekspertiz sırasında net şekilde fark edilir.

Aracınızı Uzun Süre Kullanmayacağınızda Yapmanız Gerekenler 

Aracınızı uzun süreli dinlenmeye bırakırken, potansiyel sorunların farkında olmak kadar, sorunları önlemek adına proaktif adımlar atmak da büyük önem taşır. Otomobilinizin değerini korumak için atacağınız doğru adımlar, geri döndüğünüzde sizi tatsız sürprizlerden korur. Arabanızı uzun süre kullanmayacaksanız almanız gereken detaylı önlemler aşağıdaki gibi sıralanır:

Aracın Park Edileceği Alanın Seçimi 

Aracınızı uzun süre park edeceğiniz yerin seçimi, genel sağlığı üzerinde doğrudan etkiye sahiptir. En ideal seçenek, kapalı bir garaj kullanmak olacaktır. Kapalı alanlar, aracınızı doğrudan güneş ışınlarından, aşırı sıcaklık değişimlerinden korur. Güneşin ultraviyole (UV) ışınları, aracın boyasına veya deri yüzeylerine uzun vadede zarar verebilir, solma ve çatlamalara yol açabilir. Kapalı ortamlar kuş pisliği, ağaç reçinesi gibi diğer çevresel kirleticilerin araca yapışmasını engeller.

Park edilecek alanın iyi havalandırılmış olması çok önemlidir. Yüksek nem oranı, paslanma riskini artırır, özellikle aracın alt kısmındaki metal bileşenlerde korozyon oluşumunu hızlandırır. Aracınızı park edeceğiniz zeminin düz olduğundan emin olmalısınız. Eğimsiz zemin, el frenine binen yükü azaltacak ve lastiklerin daha eşit basmasını sağlayacaktır.

Uzun Süreli Park Durumunda Alınması Gereken Önlemler 

Aracınızı uzun süre park etmeden önce, mekanik ve elektriksel sağlığını korumak için atmanız gereken bir dizi kritik adım bulunur. Geri döndüğünüzde sorunsuz şekilde çalışmasına yardımcı olan önlemler aşağıdaki gibidir.

• Aracınızı 3 aydan daha uzun süre park edecekseniz, yakıt deposunu tamamen doldurmanız önerilir. Deponun dolu olması, içindeki hava miktarını azaltarak yakıtın buharlaşmasını yavaşlatır. Modern yakıtlar, zamanla bozulma eğiliminde olduğu için, deponuza kaliteli yakıt stabilizatörü eklemek, yakıtın kimyasal yapısını korur. Yakıt sisteminde tortu oluşumunu engeller, enjektör tıkanıklıklarının önüne geçer.
• Akü, uzun süreli hareketsizlikte en çok etkilenen bileşenlerden biridir. Aracınızı park etmeden önce akünün tam dolu olduğundan emin olmalısınız. İmkanınız varsa, akünün bağlantılarını sökmek veya akü şarj koruyucu (trickle charger) bağlamak en etkili çözümdür. 
• Akü şarj koruyucular, voltajı sürekli izleyerek gerektiğinde otomatik olarak düşük akımla şarj eder. Akünün tamamen boşalmasının önüne geçmek akünün ömrünü uzatır. Aracınızı çalıştırdığınızda akünün sorunsuz şekilde güç sağlamasını garanti eder.
• Lastiklerinizin havasını normalden biraz daha fazla şişirmek, uzun süre aynı noktaya binen ağırlığın neden olduğu düzleşmeyi azaltacaktır. Fakat en ideal çözüm, aracın ağırlığını lastiklerden alacak şekilde altına sehpa koymaktır. 
• Motor yağı, fren hidroliği, direksiyon hidroliği, şanzıman yağı ve antifriz gibi tüm sıvı seviyelerini kontrol ederek eksiklik varsa tamamlamalısınız. Tüm sıvıların optimum seviyede olması, sistemlerin korunmasına yardımcı olur. 
• Motor bölmesinde herhangi bir sızdırmazlık belirtisi olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Küçük sızıntılar, 1 ayı aşan park durumunda büyük sorunlara dönüşebilir.
• Aracınızı uzun süre park etmeden önce motor filtresini değiştirmek, motorunuzun iç sağlığı için kritik önem taşır. Yeni yağ, motorun iç yüzeylerini korozyondan korur ve yağlama performansını yüksek tutar.
• Fren disklerinin kuru olduğundan emin olmalısınız. Nemli ortamlarda paslanmayı önlemek için özel koruyucu spreyler kullanabilirsiniz. El frenini çekili bırakmak yerine aracı vitese alarak önüne takoz kullanabilirsiniz. Böylelikle el freni mekanizmasının kullanmayacağınız zaman aralığında sıkışık kalıp yapışmasının önüne geçersiniz.
• Aracın içini detaylıca temizleyerek özellikle yiyecek artığı bırakmamaya özen göstermelisiniz. Haşere veya kötü koku oluşumunu engeller. İç mekanı nemden korumak için aracın camlarını çok hafif aralık bırakabilir veya nem emici paketler kullanabilirsiniz. 
• Mümkünse nefes alabilen, suya dayanıklı araç örtüsü kullanmak, aracınızı doğrudan dış etkenlerden koruyarak paslanma riskini azaltır.

Aracın Çalıştırılması ve Ara Sıra Hareket Ettirilmesi

Uzun süreli park durumunda, aracınızı tamamen unutmak yerine, belirli aralıklarla yapacağınız kısa işlemler, birçok olası problemin önüne geçer. İdeal olarak, aracınızı ayda en az bir kez 15-20 dakika kadar çalıştırmanız tavsiye edilir. 15 dakika gibi kısa süre zarfında bile motorun tüm sıvıları dolaşır, yağ pompası devreye girerek tüm hareketli parçalar hareketlenir. Vatarya şarj olur ve egzoz sistemindeki nem buharlaşır. Klimayı da kısa süre çalıştırmak, klima sistemindeki contaların kurumasınını engelleyecektir.

Sadece motoru çalıştırmak yeterli olmayabilir. İmkanınız varsa, aracı birkaç metre de olsa ileri-geri hareket ettirmek, lastiklerin farklı noktaya basmasını sağlayarak düzleşmeyi önler. Kısa hareketler fren sistemindeki yüzeysel pasın temizlenmesine de yardımcı olur. Aracınızı çalıştırdığınızda, gösterge panelindeki tüm uyarı ışıklarını kontrol etmelisiniz. Fren pedalının sertliğini, direksiyonun tepkisini gözlemleyebilirsiniz. Farlardan klima sistemine kadar tüm sistemde yapacağınız basit kontroller, olası arızanın erken aşamada tespit edilmesini sağlar.

Aracınızı uzun süre kullanmayacağınız zamanlarda atacağınız basit ama etkili adımlar, olası büyük masrafların önüne geçmenizi sağlar. Proaktif yaklaşımlar, otomobilinizin her bileşenini hareketsizliğin olumsuz etkilerinden koruyarak, aracınızın performansını ilk günkü gibi muhafaza etmenize yardımcı olur. Akünüzün bitmemesi için voltaj koruyucular kullanmaktan, lastiklerinizin deforme olmaması için basınçlarını ayarlamaya kadar her detay, aracınızın sağlığı için kritik öneme sahiptir.

Tüm adımları doğru şekilde uygulamak, aracınızın ikinci el değerini de önemli ölçüde yüksek tutar. Otomobil sadece ulaşım aracı olmanın ötesinde bir yere yerleşir, aynı zamanda yatırımdır. Ona göstereceğiniz özen, uzun vadede size maddi olarak dönüş yapar. Aracınızı değerinde satmak istiyorsanız, Borusan Next zahmetsiz çözümleriyle her adımda yanınızda yer alır. Araba sat gibi önemli işlemleri güvenle tamamlamak için hemen Borusan Next ile iletişime geçebilirsiniz.

Telif hakkı ve sair fikri mülkiyet hakları Borusan Oto Değerlendirme Pazarlama ve Hizmet A.Ş.’ye (Borusan Next’e) aittir. Ticari amaçla ve/veya yasalarca izin verilen meşru kullanım sayılamayacak şekillerde, kısmen dahi olsa, izin alınmaksızın alıntı yapılamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz, link verilemez.