Arabalar üzerindeki parçaları birbirine bağlamak ve farklı bileşenleri bir arada kullanabilmek için eklenen çok sayıda bağlantı elemanı bulunur. Bijon da bu temel parçalardan biridir. Bijon somunları sayesinde tekerlekler araba üzerine güvenle sabitlenebilir ve lastik değişimine ihtiyaç duyulduğunda pratik bir şekilde yerinden çıkarılabilir. Peki bijon nedir, ne işe yarar ve çeşitleri nelerdir?
Bijon Anahtarı Nedir?
Konik ve yuvarlak gibi şekillere sahip olan bijon somunları, arabaların en önemli bağlantı elemanları arasında yer alır. Farklı tasarımlara sahip bijon somunları, tekerlekleri araba aksı üzerinde bulunan dişli tekerlek saplamalarına bağlayarak sabitler. Tekerleklerin güvenli ve düzgün bir şekilde sabitlenebilmesi için de bijon somunlarına ihtiyaç duyulur. Bijon anahtarı ise tekerleği arabaya bağlayan somunların sökülüp takılması için kullanılan bir alettir. Manuel ve yarı manuel bijon anahtarları en sık kullanılan anahtar çeşitlerindendir. Manuel anahtarlar somuna doğrudan bağlanarak güç yardımı ile hareket ettirilir. Tork destekli yarı manuel somun anahtarları ise daha hızlı, pratik ve güvenli somun değişimi yapabilmenize olanak tanır. Hava veya elektrik gücüyle çalışan otomatik somun sıkma aletleri ise tekerlek değişimi yapan işletmeler tarafından yaygın olarak kullanılır.
Bijon Anahtarı Ne İşe Yarar?
Dört koldan oluşan ve uç bölümünde farklı boyutlarda yuvalar bulunan el tipi bijon anahtarı, tekerlek üzerindeki somunları sökmek ve sıkılamak için kullanılan basit bir alettir. Fabrikasyon olarak arabalarda bir adet stepne, ufak bir kriko ve bir adet de bijon anahtarı bulunur. Eskiyen veya patlayan lastiğin yerinden çıkarılabilmesi için araba krikoya alınarak yükseltilir. Dört kollu geleneksel bijon anahtarı hem krikonun hidrolik sistemini çalıştırabilmek hem de tekerlek üzerindeki bijon somunlarını söküp takmak için kullanılır.
Bijon Arızaları Nelerdir?
Bijon, tek başına arızaya neden olabilecek araba parçalarından biri değildir, ancak montaj veya kullanım sürecindeki yanlış uygulamalar bijonların ve bijon yuvalarının arızalanmasına neden olabilir. Bijonu sıkarken diş atlamak, somunu gevşek bırakmak veya tüm somunları aynı güçte sıkmamak gevşemelere neden olabilir. Arabanın fabrikasyon jantlarından farklı jantların kullanılması da bijonlara binen yükü artırabilir ve bijon arızalarına yol açabilir; sürüş esnasında araba sağa veya sola çekebilir ya da lastikler arasındaki uyumsuzluğa bağlı olarak kabin içinde titreşim oluşabilir.
Bijon Arızaları Nasıl Giderilir?
Ezilmiş, hasar almış veya yapısı bozulmuş bijon somunları, tekerleğin sökülmesini ve takılmasını zorlaştırabilir. Yalama yapan veya eğilen bijon somunu söküldükten sonra yerine yeni somunlar takılır. Değişim işlemi esnasında bijon kilidi ile sabitleme yapmayı da ihmal etmemek gerekir.
Bijon Anahtarı ile Tekerlek Nasıl Değiştirilir?
Bijon anahtarı ile tekerlek değiştirmek düşünüldüğü kadar zor bir işlem değildir. Patlak bir lastiği değiştirmek için ilk olarak bijon setine ihtiyaç vardır. Bijon seti içerisinde yer alan kriko araba gövdesinin alt tablasına yerleştirilir. Değişim yapılacak lastik hangi taraftaysa kriko o tarafa yakın konumlandırılmalıdır. Araba, tek teker tamamen boşta kalacak seviyede yükseltilmelidir. Bijon anahtarı ile bijonlar saat yönünün tersine çevrilerek gevşetilebilir. Otomobil ve hafif ticari arabaların tekeri üzerinde genellikle dört veya beş adet bijon bulunur. Bu bijonlar teker teker değil çapraz olarak ve kademeli bir şekilde gevşetilerek sökülmelidir. Sökme işleminin ardından teker boşta kalır ve çekilerek bijon saplamalarından kolayca çıkarılır. Yeni teker takıldıktan sonra işlemler aynı sırayla sondan başa doğru tekrarlanarak lastik değişimi tamamlanır.
Bijon Saplaması Nasıl Değiştirilir?
Bijon saplaması, tekerleğin göbeğine bağlanan ve kampana ya da rotor hizasında yer alan bir bağlantı parçasıdır. Bijon somunu da sabit saplama üzerine vidalanarak bağlanır. Tekerleklerin arabaya bağlanması için bijon saplamalarına ihtiyaç duyulur. Arabanın yükleme kapasitesinin aşılması, somunların hatalı montajı, lastiğin patlaması, arabanın bozuk zeminde uzun süre kullanımı ve trafik kazası gibi nedenlerle bijon saplaması gevşeyebilir, diş sıyırabilir, kırılabilir veya eğilebilir. Bu durumda araba kullanımı zamanla tehlikeli hale gelebilir. Bijon saplamalarının değişimi için araba lifte alınır, ilk olarak somunlar gevşetilir ve ardından da tekerlekler çıkarılır. Bu sürecin ardından bijon saplamaları tüm netliğiyle ortaya çıkar. Her bir parça tek tek elle kontrol edilmelidir. Gevşeyen, bükülen veya diş sıyıran saplama; takoz, çekiç ya da özel sökme aletleri ile tekerlek poryasından çıkarılır ve yeni saplama parçası yuvaya bağlanarak sorun giderilir.
Bijon Çeşitleri Nelerdir?
Tipik bir bijon, krom kaplı çelikten üretilirken alüminyum ve titanyum gibi daha hafif metallerden üretilen somun çeşitleri de mevcuttur. Bijon somunlarının boyutu, tasarımı ve modeli, arabanın modeline ve araba üzerindeki aksa göre farklılık gösterir. Bu nedenle bijon çeşitleri de arabaların türlerine, markalarına ve modellerine uygun olarak sınıflandırılabilir. Sivri bijon, kanatlı 4 bijon ve mermi bijon gibi çeşitli isimlerle anılan konik bijon somunları en yaygın bijon türlerinin başında gelir. Konik somunlara ek olarak düz yuvalı, yarım ağızlı ve şifreli bijonlar da farklı araba modellerinde sıklıkla kullanılır. Çelik jant bijonu ile demir jant bijonu da yapısal ve tasarımsal olarak bazı farklılıklara sahip olabilir.
Her Arabadaki Bijon Sayısı Aynı mı?
Her arabada bijon sayısı birbiri ile aynı değildir. Arabanın türü, ağırlığı, modeli, yük taşıma kapasitesi ve kullanım alanı gibi detaylara bağlı olarak jant üzerine farklı sayılarda bijon deliği açılır. Ayrıca jant ve lastik ölçüleri değiştikçe bijon tipi ve sayısında da farklılıklar görülebilir.
Arabalarda Bulunan Bijon Sayıları ve Özellikleri
Arabalarda bulunan bijon sayıları şu şekilde sıralanabilir.
• Üç Bijonlu Jantlar: 2000 ve öncesinde üretilen hafif binek otomobillerde sıklıkla tercih edilir.
• Dört Bijonlu Jantlar: Genellikle A ve B segment ufak arabalarda kullanılır.
• Beş Bijonlu Jantlar: Yeni nesil otomobillerin, hafif ticari arabaların ve spor arabaların üzerinde genellikle yıldız tipi 5 bijonlu jantlar bulunur.
• Altı Bijonlu Jantlar: Ticari arabalarda, karavan ve minibüs gibi vasıtalarda sıklıkla kullanılır.
• Sekiz-On Bijonlu Jantlar: Tır, Kamyon, kamyonet ve iş makinesi gibi arabalarda 8-10 bijonlu jantlara yer verilir.
• On İki ve + Bijonlu Jantlar: inşaat ve maden gibi alanlarda, yüksek tonajlı yükleri taşımak için kullanılan ticari arabalarda on iki ve üzeri bijon deliğine sahip jantlar bulunabilir.
Şifreli Bijon Nedir?
Tekerleklerin çalınmasını önlemek için geliştirilen şifreli bijon çeşitleri, sadece o bijon için özel olarak tasarlanan bir bijon anahtarı ile açılabilir. Arabanın markası ve modeline göre bijonların bağlantı parçaları da radüslü ve havşalı gibi farklı özelliklere sahip olabilir.
Bijon Fiyatları Ne Kadardır?
Bijon somunu tamamen metal içeriğe sahip bir parçadır ve genellikle çelikten üretilir ancak spor otomobil, SUV ve ticari araba gibi farklı kullanım önceliklerine göre tasarlanan arabalarda daha çeşitli bileşenlere sahip somunlar da kullanılabilir. Materyalin kalitesinin artması bijon fiyatı üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. Bijon sayısının artması ve tasarımsal farklılıklar da bijon fiyatları açısından önemlidir. Bijon somunu gibi arabaya özel olarak üretilen jant bijon anahtarı fiyatları da ürünün özelliklerine ve kalitesine göre değişiklik gösterir.
Siz de Borusan Next ayrıcalıklarından yararlanmaya hemen başlayabilir, arabanızı hızlı, güvenli ve sorunsuz bir şekilde online teklifleri değerlendirerek satabilirsiniz.