Motor Yağı Kalınlıkları Neyi Etkiler?

Motor yağı kalınlıkları, bir aracın performansı ve motorun ömrü üzerinde doğrudan etki yapar. Araç motorları, hareketli parçalar içerdiği için parçaların sürtünmesini azaltacak, ısıyı eşit şekilde dağıtacak yağlama sistemine ihtiyaç duyar. Motor yağı da bunlardan biridir, sadece sürtünmeyi önlemekle kalmaz, aynı zamanda motor içerisindeki sıcaklık dengesini korur, tortu-kir birikimini engeller. Dolayısıyla motor parçalarının aşınmasını azaltır. İşlevi önemli olduğundan motor yağı kontrolü, rutin bakımın en önemli adımlarından biri olarak kabul edilir.

Motor yağı viskozitesi, yani akışkanlık derecesi, motorun çalışma sıcaklığına ve parçaların tasarımına göre değişir. İnce yağlar düşük sıcaklıklarda hızla dolaşır, soğuk motorlarda avantaj sağlar, kalın yağlar ise yüksek sıcaklıklarda film tabakası oluşturarak koruma şansı tanır. Motor yağı kalınlıkları, aracın motor tipine, kullanım şartlarına, üretici tarafından önerilen standartlara göre seçilir. Doğru kalınlık seçimi yapılmadığında motorun performansı düşebilir, yakıt tüketimi artabilir, aşınma hızlanabilir. Yani yağ seçimi yaparken yalnızca marka veya fiyat odaklı değil, aracın teknik özellikleri ve kullanım koşullarını da incelemelisiniz. Peki motor yağı viskozitesi nedir? Gelin aracınıza uygun motor yağı seçimi için akışkanlık seçeneklerine birlikte bakalım.

Motor Yağı Viskozitesi Nedir?

Motor yağı viskozitesi, yağın akışkanlık derecesini ve motor parçaları üzerinde oluşturduğu film tabakasının kalınlığıdır. Bir başka deyişle, motor yağı viskozitesi, yağın ne kadar akışkan veya yoğun olduğunu belirleyen fiziksel bir özelliktir, motorun çalışma koşullarında performansını doğrudan etkiler. Viskozite, motor yağı seçiminde ilk faktörlerden biridir, çünkü yanlış viskozite, yağın motor parçalarına ulaşmasını engelleyebilir, aşırı sürtünmeye yol açabilir.

Motor yağının akışkanlığı, SAE (Society of Automotive Engineers) standartları ile ölçülür. Düşük sıcaklık viskozitesi (kış), yüksek sıcaklık viskozitesidir (motor çalışma sıcaklığı) şeklinde sınıflandırılır. Örneğin; 5W-30 yağda “5W” kısmı düşük sıcaklıkta yağın akışkanlığını, “30” kısmı ise yüksek sıcaklıkta oluşturduğu koruyucu film tabakasının kalınlığını gösterir. Çift değerli sistem, yağın hem soğuk havalarda kolay dolaşabilmesini hem de motor sıcaklığında yeterli koruma sağlamasını mümkün hale getirir. Dolayısıyla motor yağı viskozitesi, motorun çalıştığı sıcaklık, motor tipi, kullanılan parçaların toleransları ve üretici önerileriyle doğrudan ilişkilidir.

Motor yağı içeriğinde viskoziteyi belirleyen katkı maddeleri vardır. Bazı yağlar polimer katkılar içerir, sıcaklık değişimlerinde viskozitenin dengede kalmasını sağlar. Sentetik yağlar ise mineral yağlara göre viskozite kararlılığı açısından daha üstün performans gösterir. Bu nedenle özellikle modern araç motorlarında tercih edilir. Ayrıca, yağın içerisindeki katkı maddeleri sürtünmeyi azaltır, aşınmayı engeller, motorun verimli çalışmasını destekler. Yani motor yağı viskozitesi, yalnızca yağın kalınlığı değil, motorun genel performansını, yakıt verimliliğini, ömrünü doğrudan etkileyen bir parametredir. Motor yağı kontrolü sırasında viskozite değerleri de dikkate alınmalı, üretici tarafından önerilen standartlara uygun yağlar tercih edilmelidir.

Motor Yağı Kalınlıkları Nasıl Sınıflandırılır?

Motor yağı kalınlıkları, motorun çalışma koşulları ve performans gereksinimlerine bağlı olarak farklı viskozite seviyelerine ayrılır. Yapılan sınıflandırma, yağın düşük / yüksek sıcaklıklarda nasıl davrandığını, motor parçalarına ne kadar hızlı ulaştığını, yağlayıcılığını hangi seviyede koruduğunu gösterir. Doğru motor yağı kalınlığı seçimi, motorun verimli çalışması, aşınmanın azaltılması, yakıt tasarrufu açısından kritik öneme sahiptir.

Motor yağı kalınlıkları, genellikle SAE (Society of Automotive Engineers) tarafından belirlenen standartlara göre sınıflandırılır, tek sayı veya çift sayı formatında olabilir. Tek sayı sınıflandırması, yağın yalnızca yüksek sıcaklık performansını ifade ederken çift sayı formatı (ör. 5W-30) hem düşük hem de yüksek sıcaklık davranışını gösterir.

İnce Yağlar (0W-20, 5W-20, 5W-30)

Soğuk havalarda hızlı dolaşır, motorun hızlı yağlanmasını sağlar. Yakıt tasarrufu ve düşük sürtünme avantajı sunar. Modern araçlarda sıkça tercih edilir, çoğunlukla düşük motor toleransına sahip motorlar için uygundur.

Orta Kalınlıkta Yağlar (10W-30, 10W-40, 15W-40)

Hem düşük hem yüksek sıcaklıklarda dengeli bir koruma sağlar. Çoğu benzinli / dizel araçta standart olarak kullanılabilir. Motoru yağlarken aynı zamanda aşırı ısınmaya karşı da korur.

Kalın Yağlar (20W-50, 15W-50)

Yüksek sıcaklık, ağır yük koşullarında güçlü koruyucu film tabakası oluşturur. Özellikle yüksek kilometreli, turbo dizel veya ağır yük taşıyan araçlarda tercih edilir. Kalın yağlar motor aşınmasını azaltırken yakıt verimliliğini bir miktar düşürebilir.

Motor yağı kalınlıkları sınıflandırılırken üretici önerileri mutlaka dikkate alınmalıdır. Çünkü yanlış yağ seçimi motor performansını düşürebilir, aşınmayı hızlandırabilir, motor ömrünü kısaltabilir. Motor yağı kontrolü sırasında ise aracın kullanım şartlarına, iklim koşullarına uygun kalınlıkta yağ kullanmak önemlidir.

Motor Yağı Kalınlığının Performansa Etkisi Nedir?

Motor yağı kalınlığı, yani viskozitesi, aracın performansını, yakıt verimliliğini ve motor ömrünü doğrudan etkiler. Motor yağı, sadece metal parçaların birbirine sürtünmesini azaltmakla kalmaz, aynı zamanda motor içindeki ısıyı dengeleyip aşınmayı önler. Kalınlığı doğru seçilmemiş yağ, ya motor parçalarının yeterince korunmamasına ya da gereksiz sürtünmeye neden olarak performans kaybına yol açabilir. Doğru seçim yaptığınızda yağ, düşük sıcaklıklarda kolay akar, motor çalışmaya başladığında hızlı şekilde tüm parçaları kaplar. Yüksek sıcaklıklarda ise yeterli film tabakası oluşturarak motoru korur. Bu kriterleri karşılamayan yağ seçimi yanlıştır. Söz konusu dengeyi sağladığınızda motor performansını uzun süre koruyabilirsiniz.

Motorun soğuk başlangıçlarındaki tepkisini motor yağı kalınlığı, doğrudan etkiler. Örneğin; 5W-30 yağ, 10W-30’a göre düşük sıcaklıklarda daha hızlı aktığından motor parçalarının hızlı yağlanmasını sağlar. Kış şartlarında motorun daha kolay çalışmasına, sürtünmeden kaynaklanan aşınmaların azalmasına yardımcı olur. Ayrıca düşük viskoziteli yağlar yakıt tasarrufu açısından avantaj sunar, motorun daha az dirençle çalışmasını sağlayarak performansı optimize eder.

Öte yandan yüksek viskoziteli yağlar, motor çalışma sıcaklığına ulaştığında güçlü koruyucu film tabakası oluşturur. Daha çok yüksek devirlerde, ağır yük altında çalışan motorlarda aşınmayı önleyerek motor ömrünü uzatır. Ancak bu tür yağlar, düşük sıcaklıklarda akışkanlıkları sınırlı olduğundan soğuk havalarda motorun ilk çalıştırılma anlarında yeterince hızlı yağlanmayı sağlayamayabilir. Dolayısıyla motor yağı kalınlığı seçimi, aracın kullanım koşulları, motor tipi ve üretici tavsiyeleri göz önünde bulundurularak yapılmalıdır.

İnce Yağların Avantajları Neler?

İnce motor yağları, düşük sıcaklıklarda hızlı akış sağlayarak motorun etkin yağlanmasını kolaylaştırır. İnce yağlar, özellikle soğuk havalarda motorun ilk çalıştırıldığı andaki sürtünmeyi azaltır, motor parçalarının hızlı şekilde korunmasına olanak tanır. Bu özelliği motorun daha az zorlanmasına ve yakıt verimliliğinin artmasına yardımcı olur. Modern araçlarda, düşük toleranslı motorlarda sıkça tercih edilen ince yağlar, performansla koruma açısından dengeli çözümdür. İnce yağların temel avantajları ise şöyledir:

• Düşük viskoziteli yağlar, motor çalıştırıldığı anda tüm parçaları hızla yağlar. Böylece, motorun başlangıç anında aşınma / sürtünme riski azalır.
• İnce yağlar motorun iç direncini düşürür, pistonla diğer hareketli parçalar daha kolay hareket eder. Yakıt tüketiminin azalmasına katkı sağlar.
• İnce yağlar, motor parçaları arasında daha ince bir yağ filmi oluşturur, bu da sürtünmeyi azaltır, motor verimliliğini artırır.
• Motor ilk çalıştırıldığında yağın hızlı dolaşması, soğuk havalarda motor parçalarının aşırı zorlanmasını önler, motor ömrünü uzatır.
• Düşük toleranslı, modern motorlarda ince yağlar, motor parçalarının hassas toleranslarına uygun olarak daha etkin koruma yapar.
• İnce yağlar turbo motorlar / yüksek devirli motorlarda başlangıç sürtünmesini azaltır, böylece performansın düşmesini engeller.

İnce Yağların Dezavantajları Neler?

İnce yağların dezavantajı, yüksek sıcaklık, ağır yük altındaki koruma kapasitesinin kalın yağlara göre daha düşük olmasıdır. Dezavantajları düşünüldüğünde her motor tipine değil belirli toleranslara göre tasarlanmış yeni nesil motorlara daha uygundur. Örneğin; ince yağlar, motorun normal çalışma sıcaklıklarında yağ filmi yeterince kalın olmayabilir. Uzun yolculuklarda veya ağır yük altında motor parçalarının aşınma riskini artırabilir. Sıcak iklimlerde, uzun süre yüksek devirde çalışan motorlar için üretici tarafından önerilen viskoziteye sahip yağ seçerek sorunu ortadan kaldırabilirsiniz. Turbo dizel, yüksek tork üreten motorlarda ince yağ ise yoğun basınç altında yeterli korumayı sağlayamayabilir. Ancak yüksek kaliteli sentetik yağ kullanarak yağ değişim aralıklarını sıklaştırarak minimize edilebilir.

Modern araçlarda ince yağlar motor sensörleri, turbo sistemiyle uyumlu olmalıdır. Uyumsuz yağlar performans düşüklüğüne yol açabilir. Çözüm olarak her zaman aracın kullanım kılavuzunda belirtilen yağ viskozitesine uygun seçim yapılmalıdır. Öte yandan ince yağlar yakıt tasarrufu sağlar, ancak uzun süre yüksek sıcaklıkta çalıştırıldığında koruma seviyesi düşebilir. Motorun çalışma koşullarına göre yağın kış / yaz viskozitesi dikkate alınarak dengelenebilir. İnce yağlar motor tarafından daha hızlı tüketilebilir. Düzenli motor yağı kontrolü, gerektiğinde tamamlayıcı yağ eklemek de bu sorunu önleyebilir.

Kalın Yağların Avantajları Neler?

Kalın yağların avantajı, yüksek sıcaklıkta daha dayanıklı bir yağ filmi oluşturarak motoru daha iyi korumasıdır. Viskozitesi yüksek yağlar, metal yüzeyler arasındaki boşluk geniş olduğunda, motor sıcaklığı yükseldiğinde yağ filmini daha uzun süre stabil tutar. Yüksek kilometreli araçlarda, turbo dizellerde, ağır yük çeken ticari araçlarda ve sıcak iklim koşullarında motorun aşınmasını azaltma konusunda güçlü bir çözümdür. Ayrıca yağ tüketimini azaltması, sızıntı ihtimalini düşürmesi de birçok kullanıcı için tercih sebebidir. Tüm avantajları ise şöyledir:

• Kalın yağlar, motorun normal çalışma sıcaklıklarında, ağır yük altında güçlü bir koruyucu film tabakası oluşturur, aşınmayı minimuma indirir.
• Turbo motorlar, yüksek devirli araçlar, ağır yük taşıyan araçlar kalın yağ kullanıldığında daha az aşınma yaşar. Motorun uzun ömürlü çalışmasını sağlar.
• Motor içi toleransları daha geniş olan eski araçlarda kalın yağlar boşlukları doldurarak motor parçalarını etkin biçimde korur.
• Yüksek dış ortam sıcaklıklarında kalın yağlar motorun iç sıcaklığında film dayanıklılığını korur, böylece parçalar arasındaki sürtünme minimuma iner.
• Taşıma ile uzun yol araçları için kalın yağlar, motoru sürekli yüksek devir / yük altında koruyarak verimliliği yükseltir.

Kalın Yağların Dezavantajları Neler?

Kalın yağların dezavantajı, düşük sıcaklıkta akışkanlığının azalması, ilk çalıştırmada motoru daha geç yağlamasıdır. Yüksek viskozite, soğuk havalarda yağın yavaş hareket etmesine neden olur, bu da ilk çalıştırma aşınmasını artırabilir. Ayrıca iç sürtünmeyi yükselttiği için yakıt tüketimini artırma, motor performansını hafifçe düşürme gibi etkiler yaratabilir. Yeni nesil dar toleranslı motorlarda yağ kanallarının ince olması sebebiyle kalın yağlar dolaşımı kısıtlayabilir, verimli çalışmayı engelleyebilir. Dolayısıyla kalın yağlar her motora uygun olmayabilir, yalnızca üreticinin toleranslarına uygun motorlarda avantajlıdır.

Kalın yağlar düşük sıcaklıklarda daha geç akar, motor soğukken çalıştırıldığı anlarda parçaların geç yağlanmasına, aşınma riskine yol açabilir. Kış aylarında mevsim şartlarına uygun W sınıfı yağ kullanmak gerekir. Ayrıca yüksek viskoziteli yağlar, motor parçaları arasındaki sürtünmeyi artırır, yakıt tüketimini bir miktar yükseltebilir. Ancak aracın kullanım koşullarına göre doğru yağ seçimi ile azaltılabilir. Düşük toleranslı, modern motorlarda kalın yağlar ise motor sensörleri veya turbo sistemi ile uyumsuz olabilir. Uyumsuzluk performans düşüklüğüne neden olabilir. Araç üreticisinin önerdiği viskoziteye uygun yağ kullanarak uyumsuzluğu giderebilirsiniz. 

Öte yandan kalın yağlar soğuk motorlarda yavaş aktığı için ilk başlatma sırasında sürtünme artabilir. Düşük sıcaklıklarda uygun W değerine sahip motor yağları ile başlangıçta koruma sağlayıp ardından normal viskoziteye geçebilirsiniz. Kalın yağ, özellikle eski / düşük güçlü yağ pompalarında başlangıçta basınç oluşturmakta da zorlanabilir. Basınç eksikliği pompa ve motor parçaları için ekstra yük yaratır. Düzenli profesyonel oto servis bakımı, doğru viskozite seçimiyle bu risk azaltılabilir.

Araç Tipine Göre Uygun Yağ Kalınlığı Seçimi Nasıl Olmalı?

Uygun yağ kalınlığı, motorun tipi, yaşı, kullanım koşullarına göre belirlenir. Her araç motoru farklı tasarım ve toleranslarla üretilir. Dolayısıyla her motor aynı viskoziteye sahip yağa ihtiyaç duymaz. Yanlış viskozite seçimi ise motor aşınmasını hızlandırabilir, yakıt tüketimini artırabilir veya performans kaybına neden olabilir. Yeni nesil düşük toleranslı motorlar ince yağlarla daha iyi yağlanırken yüksek kilometreli / turbo dizel motorlar kalın yağlarla daha uzun süreli korumaya sahip olur. Ayrıca kullanım koşulları da viskozite seçimini etkiler, soğuk iklimlerde daha akışkan yağlar tercih edilirken sıcak iklim ve ağır yük senaryolarında daha dayanıklı, kalın yağlar öne çıkar.

Benzinli Araçlarda Yağ Seçimi

Benzinli motorlar genellikle yüksek devirli çalışır ve daha dar toleranslı parçalar içerir. Bu nedenle ince viskoziteli yağlar, motoru hızla yağlar, sürtünmeyi minimuma indirir. Modern araçlarda 0W-20, 5W-20 veya 5W-30 gibi yağlar sıkça tercih edilir. Söz konusu sınıfa ait yağlar düşük sıcaklıklarda motor parçaları için hızla bariyer oluşturur, yakıt verimliliğini artırır, motor performansını optimize eder. Benzinli araçlarda yüksek sıcaklıklarda kalın yağ kullanımı, başlangıçta yeterli akışkanlık sağlamadığı için motor parçalarında aşınma riskini artırabilir. Yani üretici önerileriyle motor yaşı göz önünde bulundurularak seçim yapılmalıdır.

Dizel Araçlarda Yağ Seçimi

Dizel motorlar, yüksek sıkıştırma oranları, daha ağır yük koşulları nedeniyle motor yağı açısından daha dayanıklı olmalıdır. Örneğin; 5W-30, 10W-40 gibi viskoziteler, düşük sıcaklıklarda akışkan kalırken yüksek sıcaklıklarda motoru korur. Turbo dizel motorlarda kalınlık seçimi, turbo ve yüksek basınçlı parçaların korunması açısından büyük öneme sahiptir. Dizel araçlar genellikle uzun yol / ağır yük kullanımıyla çalıştığından yağın film dayanıklılığı, aşınma önleyici özellikleri ön plandadır.

Yüksek Kilometreli ve Eski Araçlar İçin Yağ Seçimi

Yüksek kilometreli ve yaşlı araçlarda motor toleransları genişlemiş olabilir, dolayısıyla biraz daha kalın yağlar tercih edilir. 10W-40 veya 15W-40 gibi yağlar, aşınmış piston, silindir yüzeylerini daha iyi doldurur, yağ tüketimini azaltır, sızıntı riskini düşürür. Ayrıca eski araçlarda turbo ya da yüksek devirli motor kullanımı varsa kalın yağ motorun yüksek sıcaklık altındaki dayanıklılığını artırır. Seçimde motor yaşı, kullanım koşulları, üretici tavsiyesini dikkate almayı unutmamalısınız.

Motor yağı ne kadar önemliyse viskozite seçimi de aracınızın performansı, motor ömrü ve yakıt verimliliği açısından bir o kadar önemlidir. Çünkü araç tipi, motor yaşı, kullanım koşulları göz önünde bulundurularak yapılan yağ seçimi, olası aşınma ile performans kayıplarını önler. Borusan Next servislerinde, aracınızın motor yağı kontrolü, doğru yağ seçimi konusunda uzman teknisyenlerden destek alabilirsiniz. Düzenli bakım, profesyonel servis kontrolleriyle motorunuzu optimum performansta tutabilir, olası arıza risklerini minimize edebilirsiniz. Motor sağlığınız için Borusan Next’in servis imkanlarını değerlendirin, aracınıza en uygun yağ kalınlığını belirleyin.

Telif hakkı ve sair fikri mülkiyet hakları Borusan Oto Değerlendirme Pazarlama ve Hizmet A.Ş.’ye (Borusan Next’e) aittir. Ticari amaçla ve/veya yasalarca izin verilen meşru kullanım sayılamayacak şekillerde, kısmen dahi olsa, izin alınmaksızın alıntı yapılamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz, link verilemez.