Kadran Nedir? Ne İşe Yarar?

Birçok araç ve cihaz üzerinde bulunan kadranlar, oldukça önemli işlevleri yerine getirir. Kadran çeşitleri özellikle otomotiv, havacılık, denizcilik, sanayi gibi alanlarda kritik öneme sahiptir. Farklı alanlarda bulunan kadranlar, sistemlerin verimli ve güvenli şekilde çalışabilmesi için bazı bilgilerin anlık olarak izlenmesine yardımcı olur. İşte bu noktada devreye giren ölçüm göstergeleri, kullanıcıyı bilgilendiren temel unsurlar arasında yer alır. Hem dijital hem de analog formda karşımıza çıkan kadranlar, teknolojik gelişmelere paralel olarak çeşitli işlevleri yerine getirir. Özellikle araç içi donanımlarda sıkça rastlanan kadran tasarımları, sürücüleri en iyi şekilde yönlendirir. Araç içi kadran sistemlerinin detayları ile ilgili bilgileri yazının içeriğinde bulabilirsiniz. 

Araba Kadranı Nedir?

Araçla ilgili birçok bilgiyi sürücüler gösteren bildiri bölümüne kadran adı verilir. Genellikle direksiyonun arkasında veya altında yer alır. Her türlü araçta bulunan kadranlar, gelişen teknoloji ile birlikte yıllar içerisinde gelişme göstermiştir. Günümüzde sadece birkaç göstergeden ziyade multimedya ekranın olarak da görev yapar. Yeni tasarlanan birçok araba modelinde bulunan akıllı ekranlar, kullanıcıya araç ve yol durumu hakkında bilgiler verir. Kadranlar sayesinde aracın aracın yakıt durumu, devir sayısı, motorun hararet durumu, anlık hız, kilometre ya da arıza gibi bilgiye ulaşmak oldukça kolaydır. 

Araba markaları tarafından yeni araçlardaki kadran sistemleri gün geçtikçe daha işlevli hale gelir. Kadranların görsel kalitesi gün geçtikçe daha artar. Sürücünün bilgileri daha rahat algılayabilmesi için yüksek çözünürlüklü ekranlar tercih edilir. Renkli simgeler veya animasyonlu uyarılar, hem güvenliği artırır hem de sürüş deneyimini daha sezgisel hale getirir. Yeni teknolojiler eşliğinde yapılan gelişmeler, araç içi teknolojilerin geleceğini şekillendirir. 

Araba Kadranının Bölümleri ve Görevleri 

Araba kadarlarında birçok işlev için ayrı ayrı bölümler bulunur. Bu bölümler araç ile ilgili detaylı bilgiler vermek için özel olarak tasarlanır. Böylece sürücüler araçları ile ilgili bilgileri, sürekli olarak takip edilebilir. Kadran bölümlerindeki değerler, hem trafik kurallarını hem de güvenliği takip etmek açısından oldukça işlev sağlar. Sürücüler kadranlardaki bilgileri takip ederek; aracın hız takibi, kilometresi gibi bilgileri anında görebilir. Bunun yanı sıra ikaz ışıkları sayesinde araçta bir arıza olup olmadığı da anlaşılır. Araçlarda bulunan kadranların belli başlı bölümleri ve görevleri aşağıdaki gibi açıklanabilir. 

Hız Göstergesi (Speedometer)

Aracın hızı, tekerleklerin her turunda aldığı mesafe ve bir dakikadaki dönüş sayısına göre belirlenir. Hız göstergesi bu durumlara bağlı olarak, aracın o andaki hızını gösterir. Gösterge, lastikler tarafından yapılan devir sayısını ya da vites kutusu çıkış milini kaydeder. Böylece aracın hızı ortaya çıkar. Hız göstergesi, trafikte önemli bir işlevi yerine getirir. Gösterge sayesinde sürücüler aracın hızını ayarlayarak, hız sınırını geçmeden güvenli şekilde yol alabilir. Hız göstergesi, aynı zamanda sürücünün ceza yememesi açısından da önemli işleve sahiptir. 

Devir Saati (Tachometer)

Takometre olarak bilinen devir saati, aracın seyir halindeyken motor devrini gösterir. Motor devri, motorun sağlıklı ve düzgün çalışması açısından önemlidir. Fazla ya da düşük devirde çalışan araç, uzun vadede sorunlara yol açabilir. Bu nedenle sürücüler, yolculuk sırasında kadrandaki devir durumunu kontrol ederek yol alır. 

Benzin Göstergesi

Benzin göstergesi, aracın deposundaki yakıt seviyesini algılayarak, bilgi verir. Göstergede bulunan ibre, araçta ne kadar benzin kaldığını sürücüye bildirir. Böylece sürücüler, yolculuk sırasında aracın yakıt durumunu düzenli olarak kontrol edebilir. Benzin göstergesi aynı zamanda aracın kilometrede yaktığı benzin miktarını hesaplamaya da yardımcı olur. 

Sıcaklık Göstergesi

Sıcaklık göstergesi, motorun silindir kapağına yerleştirilen termistörün bir ucundan meydana gelir. Termistörün direnci, suyun ya da soğutma sıvısının sıcaklığına göre değişkenlik gösterir. Bu değişiklikler sıcaklık göstergesine yansıyarak, sürücüye gerekli bilgileri verir. Böylece sürücüler motor sıcaklığı kontrolü yapabilir. Sıcaklık artması durumunda gerekli önlemlerin alınması gerekir. 

Motor Arıza Uyarı Işıkları 

Uyarı ışıkları, araçta bir sorun olduğunu işaret eder. Yanan herhangi bir uyarı ışığı; sürücüleri uyararak güvenli yolculuk açısından oldukça önemli işlev görür. Motor arıza ışıkları; motor suyu, yağı ya da hararet gibi konularda anlık bildirim elde edilmesini sağlar. Bu durumda sürücüler yapılması gereken müdahaleleri anında yaparak hem güvenlik sağlar hem de motor sağlığını korur. 

Araba Kadranının Çalışma Prensibi 

Araba kadranı, aracın çeşitli performans verilerini sürücüye görsel olarak sunan panelden oluşur. Kadranlar mekanik ya da dijital tasarımlara sahip olabilir. Yeni tasarlanan araç modellerinde, genellikle sensörler sayesinde elde edilen veriler, dijital göstergeler aracılığı ile sunulur. Bazı araçlarda ise mekanik göstergeler yer alır. Gösterge panelindeki ibreler veya dijital ekranlar, araç ile ilgili verileri gerçek zamanlı olarak kullanıcıya iletir. Böylece sürücü; hız, yakıt seviyesi, motor sıcaklığı gibi bilgileri anlık olarak takip edebilir. 

Mekanik ve Dijital Kadranlar Arasındaki Farklar

Araç gösterge sistemleri, genel olarak mekanik ve dijital kadranlar olarak ikiye ayrılır. Bu ayrım kullanılan iki farklı teknolojiyi temsil eder. Mekanik kadranlar; genellikle dönen şaftlar, kablolar ve dişliler aracılığı ile çalışan analog sistemlerdir. Mekanik kadranlar ibreli göstergeye sahiptir. Araç bilgilerini doğrudan mekanik hareketler ile göstergeye iletir. Dijital kadranlar ise elektronik sensörlerden gelen verileri dijital ekran aracılığıyla sürücüye iletir. Dijital sistemler daha hassas ölçüm yapabilme ve çok daha fazla bilgiyi aynı anda gösterebilme özelliği ile ön plana çıkar. Kişiselleştirilebilir arayüze sahip olan dijital kadranlar, kullanıcı deneyimini üst seviyeye çıkarır. Günümüzde yeni tasarlanan araçlarda genel olarak dijital kadranlar tercihe edilir. Klasik otomobillerde ise mekanik sistemler yaygın olarak kullanılır. Siz de araba alma işlemi sırasında aracın kadran sistemi hakkında detaylı bilgi alaraki değerlendirme yapabilirsiniz. 

Kadranlarda Kullanılan Sensörler ve Sistemler 

Araba kadranlarında bulunan sensör ve sistemler, aracın performansını anlık şekilde sürücüye iletmek amacıyla geliştirilir. Bu sistemler; hız sensörleri, yakıt seviyesi sensörleri, motor sıcaklık sensörleri, devir sensörleri, yağ basıncı sensörleri gibi birçok bileşeni içerir. Sensörlerden gelen veriler, kontrol üniteleri tarafından işlenerek, kadran ekranına aktarılır. Buna ek olarak, araç içi ağ sayesinde farklı sistemlerden gelen veriler merkezi bir noktada toplanarak, kadran üzerinden kullanıcıya sunulur. 

Araba Kadranındaki Uyarı Işıkları ve Anlamları 

Araba kadranları üzerinde birçok uyarı ışığı yer alır. Uyarı ışıkları olumsuz herhangi bir durumda sürücüyü uyarmak için tasarlanır. Uyarı ışıkları sayesinde sürücüler araçla ilgili anlık sorunları öğrenebilir ve böylece gerekli önlemleri zaman kaybetmeden alabilir. Uyarı ışıkları güvenli sürüş ve motor sağlığı açısından oldukça önemli göreve sahiptir. Araba kadranında bulunan bazı uyarı ışıkları ve anlamları ise şu şekilde açıklanabilir: 

Motor Uyarısı ve Anlamı

Motor uyarısı, araç kadranında genellikle motor şekliyle gösterilen bir ikaz ışığından oluşur. Bu uyarı sistemi, aracın motor sisteminde bir sorun olabileceğini işaret eder. Basit bir sensör arızasından ciddi bir motor problemi ya da emisyon sistemi arızasına kadar geniş aralığı kapsayabilir. Motor uyarısı genel olarak aracın elektronik kontrol ünitesinden gelen veriler aracılığı ile tetiklenir. Uyarı ışığı sürekli yanıyorsa en kısa sürede servise başvurmak gerekir. Yanıp sönmesi durumunda ise acil bir arızanın habercisi olabilir. Bu durumda motoru zorlamamak oldukça önemli bir konudur. 

Yağ Basıncı Uyarısı

Yağ basıncı ikaz lambasının yanması, motorun yeterli şekilde yağ almadığını ve ciddi bir arıza riski bulunduğunu gösterir. Genellikle kırmızı renkte olan uyarı, sürücünün derhal aracı güvenli bir şekilde durdurması gerektiğini bildirir. Böyle bir durumda, motor yağı seviyesini ve yağ basıncını kontrol etmek gerekir. Yağ seviyesi düşükse araca uygun motor yağı ile tamamlanması yapılır. Buna rağmen sorun devam ediyorsa profesyonel bir servise başvurmak gerekir. İhmal edilen yağ basıncı uyarısı, motorun aşınmasına veya tamamen hasar görmesine yol açabilir. 

Fren Sistemi Uyarısı 

Araç çalışırken el freni çekili durumda ise gösterge panelinde el freni ikaz ışığı yanar. El freni indirildiğinde bu ışık normalde söner. Ancak el freni indirilmesine rağmen ışık yanmaya devam ediyorsa, bu durum fren sistemiyle ilgili ciddi bir soruna işaret edebilir. Özellikle fren sistemindeki hidrolik basınçta azalma ya da fren ana silindirinde sıvı seviyesinin tehlikeli düzeye düşmesi gibi problemler söz konusu olabilir. Bu uyarı dikkate alınmalı ve araç vakit kaybetmeden uzman bir servise gösterilmelidir. Aksi takdirde fren performansında kayıplar yaşanabilir ve sürüş güvenliği riske girebilir.

Araba Kadranı Arızaları ve Çözüm Yolları 

Araba kadranı sistemleri zaman zaman arızalanabilir. Kadranda meydana gelen arızalar, verilerin göstergelere doğru şekilde aktarılmamasına ya da hiç aktarılmamasına neden olur. Böyle durumda sürücüler araç ile ilgili bilgilere ulaşamayabilir. Hem yol güvenliği hem de araç güvenliği için bu arızaların en kısa çözülmesi gerekir. Mekanik ya da dijital kadranlarda meydana gelen arızaların farklı çözüm yöntemleri bulunur. Bu durumlarda en yakın yetkili servise başvurmak en iyi çözüm yollarından biridir. 

Araba Kadranı Çalışmıyor: Nedenleri ve Çözüm Yöntemleri 

Araçlarda gösterge paneli, sürücüye aracın genel durumu hakkında anlık bilgiler sunar. Bazı durumlarda gösterge paneli çalışmayabilir. Bu durum sürücülerde ciddi bir arıza şüphesi uyandırır. Kadranın çalışmaması birçok nedenden kaynaklanabilir. Elektriksel arızalar verilerin göstergelere ulaşmamasının en yaygın nedenleri arasında yer alır. Panelin çalışmaması her zaman büyük bir sorunun habercisi olmayabilir. Çoğu zaman gösterge panelinin devrelerinde, sensörlerinde ya da bağlantılarında meydana gelen basit arızalar da bazı sorunlara neden olabilir. 

Panelin çalışmaması; hız sensörlerinin bozulması, elektriksel iletim yollarında kopma ya da oksitlenme gibi durumlarla ilişkilidir. Bunun yanı sıra daha önce yaşanmış bir kaza sonrası da gösterge paneli etkilenmiş olabilir. Böyle bir sorunla karşılaşıldığında, öncelikle sorunun gerçekten göstergeden mi kaynaklandığı bir uzman tarafından kontrol edilmelidir. Gerekiyorsa gösterge paneli tamiri yapılabilir ya da tüm panel değiştirilebilir. Tüm bu işlemlerden sonra araç tekrar güvenli bir şekilde kullanılabilir. Kadranda oluşabilecek arızaları dikkate alarak, en yakın zamanda baktırmak güvenli sürüş açısından oldukça önemlidir.

Araba Kadranının Bakımı ve Kontrolü

Araba kadranının düzenli bakımı, aracın genel güvenliği ve performansı açısından son derece önemlidir. Kadran paneli; sürücüye hız, devir, yakıt seviyesi, motor sıcaklığı gibi hayati bilgileri sunduğu için, göstergelerin doğru çalışıyor olması kritik bir durumdur. Zamanla oluşabilecek elektriksel temassızlıklar, tozlanma veya mekanik yıpranma gibi durumlar kadranların işlevini yitirmesine neden olabilir. Bu gibi arızalar, yalnızca sürüş güvenliğini tehlikeye atmakla kalmaz, aynı zamanda araçta meydana gelen teknik bir sorunun gözden kaçmasına da sebep olabilir. Bu nedenle periyodik kontroller sırasında kadranların çalışması da mutlaka test edilmeli, gerektiğinde temizlik ve parça değişimi yapılmalıdır.

Araba kadranının bakımında ilk adım, gösterge panelinin düzenli olarak temizlenmesidir. Özellikle dijital ekranlara sahip kadranlarda ekran yüzeyinde oluşan toz veya lekeler, bilgilerinin okunmasını zorlaştırabilir. Buna ek olarak arka aydınlatmaların zayıflaması, göstergelerin gece sürüşlerinde görünürlüğünü olumsuz olarak etkiler. Elektrik bağlantılarının ve sensörlerin sağlamlığı da rutin olarak kontrol edilmesi gereken detaylar arasında yer alır. Eğer göstergede bir uyarı ışığı sürekli yanıyor ya da hiç yanmıyorsa, bu durum bir sistem arızasına ya da kadran panelindeki probleme işaret edebilir. Arıza durumlarını göz ardı etmemek ve uzman desteği almak, daha büyük arızaların önüne geçilmesi açısından oldukça değerlidir. Kadranlar, sürüş güvenliğinin sessiz ama hayati parçaları olarak ön plana çıkar. 

Dijital Kadranlar: Yeni Teknolojiler ve Avantajlar

Dijital kadranlar, otomotiv teknolojisinin gelişmesiyle birlikte araç içi gösterge panellerinde geleneksel mekanik sistemlerin yerini almaya devam eder. Yeni nesil dijital kadranlar, TFT LCD veya OLED ekranlar kullanılarak sürücüye daha fazla veri sunma amacı ile tasarlanır. Dijital kadran sistemleri hız, devir, yakıt, sıcaklık gibi temel bilgileri göstermenin yanı; navigasyon verilerini, sürüş modlarını, güvenlik uyarılarını ve medya bilgilerini de entegre biçimde sunar. Özelleştirilebilir arayüzler sayesinde sürücüler, ihtiyaçlarına göre ekran düzeni yapabilir. Özel teknolojiler ile tasarlanan dijital göstergeler bağlantılı araç sistemleriyle senkronize çalışarak telefon bildirimleri, trafik durumu ve rota bilgileri gibi verileri de anlık olarak aktarır. Bu yenilikler, araç kullanım deneyimini çok daha verimli ve konforlu hale getirmeyi amaçlar. Dijital kadranların sürücülere sunduğu avantajlar ise şu şekilde listenebilir: 

• Dijital kadranlar genel olarak geniş ve okunabilir ekran tasarımı ile ön plana çıkar. Böylece sürücüler verileri çok daha net biçimde okuyarak bilgi alabilir. 
• Kişiselleştirilebilir gösterge arayüzü, kadranların isteğe bağlı şekilde ayarlanmasına yardımcı olur. Sürücüler kendi konforunu göz önünde bulundurarak ayar yapabilir. 
• Dijital kadranların bir başka önemli özelliği ise, anlık veri takibi ve daha fazla bilgi sunumudur. Mekanik kadranlara oranla daha geniş bilgilere yer veren dijital sistemler, veri takibini anlık olarak yapmayı kolaylaştırır. 
• Araç ile ilgili bilgilerin yanı sıra navigasyon ve medya bilgilerine de yer veren sistemler, sürücü konforu açısından fark yaratır. Böylece sürücüler tüm bu bilgileri tuşlar yardımıyla kolayca yönetebilir. 
• Gelişmiş sürüş destek sistemleri ile uyum içerisinde çalışan dijital kadranlar, yol güvenliği açısından üst düzey güvenlik sunar. 
• Dijital kadran tasarımları şık ve modern yapısıyla araç dekorasyonuna en iyi şekilde uyum gösterir. Özellikle yeni üretilen araçlardaki kadranlar, göz alıcı tasarımlarıyla dikkat çeker. 
• Üstün teknolojiler eşliğinde tasarlanan dijital kadranlar, daha net uyarı sistemleri ile ön plana çıkar. Sürücünün direkt olarak algılayabileceği işaret ya da ses uyarıları arızaları anında tespit etmek için kolaylık yaratır. 
• Sürüş modlarına göre dinamik ekran değişimi sunan sistemler, yolculuk serüvenlerine en iyi şekilde eşlik eder. Bu teknoloji hem estetik hem güvenlik açısından oldukça gelişmiş yapıya sahiptir. 

Siz de güvenli sürüş deneyimi için kadran bakımlarını yaptırabilir, Borusan Next tarafından sunulan oto servis hizmetinden yararlanabilirsiniz. Böylece yolcukları çok daha güvenli hale getirebilirsiniz. Borusan Next araç seçeneklerini keşfetmek için online platformdaki seçenekleri detaylı şekilde inceleyebilirsiniz. Online platform sayesinde sıfır ve ikinci el araç piyasasına hakim olabilirsiniz.

Telif hakkı ve sair fikri mülkiyet hakları Borusan Oto Değerlendirme Pazarlama ve Hizmet A.Ş.’ye (Borusan Next’e) aittir. Ticari amaçla ve/veya yasalarca izin verilen meşru kullanım sayılamayacak şekillerde, kısmen dahi olsa, izin alınmaksızın alıntı yapılamaz, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz, link verilemez.